ری منطقه ای با تنوع کم نظیر آثار تاریخی

به گزارش خبرنگار مهر در شهرری، انواع و اقسام اماکن و ابنیه تاریخی و باستانی مربوط به دورانهای مختلف، جاذبه های گردشگری این شهرستان کهن را افزایش داده است.

شهرستان ری، با بناها و آثار زیاد تاریخی، مامن خوبی برای گردشگران نوروزی محسوب می شود تا فارغ از هیاهوی شهرنشینی، ساعات و حتی روزهایی را به تفرج بنشینند.

ایام نوروز می تواند فرصت مناسبی باشد تا گردشگران و علاقمندان فرهنگ و هنر و تمدن ایرانی، گام به این شهرستان گذاشته و به دیدن آثاری بروند که بخشی از آنها در این گزارش معرفی شده اند.

برج طغرل: این برج منسوب به طغرل بیک، پادشاه اول سلجوقی است و ارتفاعی حدود 20 متر با قطر خارجی 15 متری دارد. تزئینات و کتیبه هایی به خط کوفی در این برج بوده که در مرمت دوره قاجار از بین رفته است. مقبره استاد محیط طباطبائی نیز در محوطه برج طغرل قرار گرفته است.

قلعه قاچاقاچ: در محدوده اراضی فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) در قریه ای به همین نام، یک قلعه بی نظیر خشتی متعلق به دوران صفوی وجود دارد.

این قلعه با مساحت 5800 مترمربع و پلان مستطیلی، دارای چهار بارو است که البته این بنای ارزشمند تاریخی نیازمند توجه بیشتر برای احیاء و مرمت است.

بقعه جوانمرد قصاب: این بقعه در شهرری، محله جوانمرد قصاب واقع شده و دارای پلان مربع شکل است. جوانمرد قصاب از شخصیتهای مشهور زمان خود بوده و تعزیه ای معروف به نام وی در ماه محرم برپا می شده است.

قلعه گبری: این قلعه در جنوب شرقی شهرری قرار گرفته و اطراف آن باغداری و سبزی کاری انجام می شود. بنای قلعه به صورت دژی مستحکم و مستطیل با چهار برج تدافعی و دیدبانی است که ارتفاع این برج ها به 17 متر می رسد.

این قلعه متعلق به دوره ساسانی و ساخته شده از خشت و چینه است که در حال حاضر به عنوان انبار مرکزی آستان حضرت عبدالعظیم (ع) استفاده می شود.

آب انبار آراد: در روستای آراد که جزو دهستان حسن آباد بخش فشافویه شهرستان ری است، آب انبار منحصر به فردی دیده می شود که دارای دو بادگیر در دوطرف یک گنبد بزرگ است.

در بالای این گنبد، نورگیری فانوسی شکل مشبک که خود نسبت به بنا زیبایی خاصی دارد، تعبیه شده است. گنبد این آب انبار شکل کله قندی داشته و ارتفاع آن 10 متر است که از خشت ساخته شده است.

یخچال طبیعی کلین: به فاصله حدود 500 متری شرق بقعه شیخ کلین قرار دارد و خشتهایی دارد که شامل چال یخ و گنبدی بر فراز آن است. چال یخ به قطر 8 متر و به عمق سه متر در دل خاک کنده شده است و ارتفاع گنبد آن نیز به حدود 10 متر می رسد.

این یخچال که مربوط به دوران صفوی است، دارای اتاقکی کوچک با دو طاقچه در پشت دیوار شرقی است که احتمالاً مربوط به خدمه یخچال بوده است.

دژ رشکان: این دژ متعلق به دوران اشکانیان بوده و در مقابل ضلع جنوبی کارخانه قدیم سیمان ری قرار گرفته است. این دژ که بنای آن از جنس ساروج و سنگ است، از قلعه های محافظ هسته اولیه ری بوده و طی دو فصل در سال های 1385و 86 مورد کاوش و باستان شناسی قرار گرفته است.

ارگ سلجوقی: در مقابل دژ رشکان، ارگی قرار گرفته که از چینه و خشت ساخته شده است و امروزه تنها دیوار و ضلع شمالی استحکامات آن باقی مانده است. از این ارگ، سفالینه های زیبائی به دست آمده که در موزه دوران اسلامی نگهداری می شود.

استودان گبرها: در دامنه کوه بی بی شهربانو بنایی مدور از جنس سنگ لاشه و ساروج قرار گرفته که بدون سقف بوده و دارای دو در ورودی شرقی و غربی است. این بنا متعلق به دوران پیش از اسلام (ساسانیان) است که بنا بر سنت زرتشتیان، اجساد متوفیان را در آنجا می گذاشته اند.

تپه میل (آتشکده ری): آتشکده ری در 12 کیلومتری جنوب شرقی ری و بر فراز تپه ای بلند در روستای قلعه نو قرار دارد. این آتشکده که به آتشکده بهرام نیز شهرت دارد، متعلق به دوره ساسانیان است.

تپه میل از یک جفت قوس هلالی با مقطع بیضی تشکیل شده و یکی از مهمترین آثار مورد بازدید گردشگران است.

باروی ری: بقایای این بارو که محدوده آن روزگاری 2500 در 1800 متر بوده است، هم اکنون در کنار خیابان ابن بابویه به طول 453 متر دیده می شود.

این دیوار قطور، از قطر و ریشه ای بین 5 تا 9 متر برخوردار است و جاذبه های خاص خودش را دارد.

تپه چشمه علی: این تپه بدون شک یکی از قدیمی ترین آثار باستانی شهرری است که هنگام بازدید از آن به استقرار تمدن هزار ساله در محله چشمه علی پی خواهید برد.

مکان این چشمه، کوهی کم ارتفاع در انتهای غربی رشته کوه بی بی شهربانو است که از دامنه جنوبی آن چشمه پر آبی می جوشد.

نام قدیم این چشمه به نام خانواده سورن بوده که از خاندان های مهم ایران و ری به حساب می آمده اند. چشمه علی سرمنشاء حیات یکی از کهن ترین تمدن های جهان و بنیاد شهر باستانی ری است.

سفالهای یافت شده در این محل از زیباترین سفالهای پیش از تاریخ است که تعدادی از آنها را می توانید در موزه ملی ایران ببینید.

ایجاد فضای سبز در روی سطح تپه با فواره هایی در مقابل نقش برجسته محوطه ساماندهی شده، موقعیتی عالی را برای گردشگران به وجود آورده است و البته نقش برجسته روی صخره چشمه علی به دستور فتحعلی شاه قاجار ایجاد شده است.

برج نقاره خانه: در بازدید از کوه بی بی شهربانو به برج مقبره ای هشت ضلعی متعلق به دوره سلجوقی برمی خورید. این مقبره متعلق به فردی زرتشتی به نام "بوزر جمید" بوده که تحت تأثیر تدفین اسلامی، چنین بنایی را به یادگار، احداث کرده است.

برج اینانج (گورستان سلطنتی): در دامنه کوه نقاره خانه در جاده "امین آباد - هفت دستگاه" اثری معظم با پلانی دایره ای قرار گرفته که شما را به طرف خود می خواند. حفریات انجام شده نشان می دهد که این برج، در واقع گورستان سلطنتی بوده است.

نام اینانج مربوط به یکی از فرماندهان ری در زمان سلطان سنجر سلجوقی است که در این محل مدفون شده است و جالب است بدانید که پارچه های گرانبهایی متعلق به دوران آل بویه از این مکان به دست آمده است.

خانه اربابی: خانه اربابی در قلعه عظیم آباد واقع در محله ای به همین نام در شمال غربی شهرک 13 آبان شهرری قرار دارد. این بنا مربوط به دوره پهلوی اول بوده و عمارت ارباب سید عبدالله افقهی می باشد.

کاروانسراهای شاه عباسی و کنارگرد: کاروانسرای شاه عباسی که از موقوفات آستانه حضرت عبدالعظیم (ع) است و در خیابان حرم قرار گرفته، به عنوان انبار کسبه بازار استفاده می شود. بنای این کاروانسرا به دوره صفویه تعلق دارد و در دوره قاجاریه نیز مورد مرمت قرار گرفته است.

کاروانسرای کنارگرد نیز در جاده حسن آباد - فشاپویه قرار گرفته و بنایی از عهد صفوی است.

بازار تاریخی ری: این بازار در امتداد شمالی - جنوبی صحن حضرت عبدالعظیم (ع) قرار گرفته است. میانه بازار را چهارسوقی با پوشش گنبدی تشکیل می دهد که از غرب به راسته کاروانسرا دوقلو و از شرق به میدان کوچک متصل می شود.

قدمت بازار تاریخی ری به دوران صفویه باز می گردد که به دستور امیرکبیر بازسازی شد. در سالهای اخیر نیز بنای بازار توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و با مشارکت بازاریان مورد مرمت قرار گرفته است.