کنسرت پژوهشی موسیقی خراسان برگزار شد

به گزارش خبرنگار مهر،در این نشست پژوهشی که با حضور علاقمندان به موسیقی قومی و عشاری ایران برگزار شد ،جهانگیر نصری اشرفی ،عباس شیرزادی و ،امیر سهرابی (مجری کارشناس) در خصوص موسیقی بخشی گری در خراسان سخن گفتند.

در ابتدای این نشست جهانگیر نصری اشرفی به پیشینه تاریخی موسیقی در سرزمین خراسان اشاره کرد و گفت : خراسان منطقه ای است که در دوره ای  از تاریخ به خراسان بزرگ تعلق داشت و افغانستان نیز قسمتی از سیستان و حوزه بزرگی از ماورا النهر نیز جزئی از آن محسوب می شد و این پیوستگی تاریخی و فرهنگی از طریق خنیا گری هرات و موسیقی حافظی تاجیکستان قابل رد یابی است.

وی در ادامه صحبت های خود به حافظان اشاره کرد و گفت : نکته ای که در این بحث مطرح است توجه به این مسئله است که حافظان چه کسانی هستند آیا فقط حفظ کننده تاریخ شفاهی یا حافظان قرآن هستند؟ این درحالی است که خنیاگران را بیشتر به معنی نوازنده می شناسند که این تعریف ناقص است چراکه خنیاگران علاوه بر نوازندگی بازیگرانی بودند که به صورت نقالی بخش هایی از تاریخ و افسانه های این سرزمین را روایت می کردند ولی در حال حاضر حافظان جایگزین خنیاگران شده اند؛ البته این جایگزینی به دلیل تسلط مرعشی ها بر مناطق مرکزی ایران به خصوص ری بوده است و بخشی از وظیفه این حافظان حفظ قرآن در کنار حفظ موسیقی و نمایش آن بوده است اما در زمان تسلط حکومت مرعشی حفظ موسیقی ممنوع شد اما در خراسان به دلیل اینکه شیعه در آن نفوذ نکرده بود فضاهای فرهنگی بسیاری در آن دیده می شد و اسلام دیرتر در خراسان نفوذ کرد چراکه در این سرزمین مانوی گری وجود داشته است و تثبیت اسلام در خراسان 2 قرن به طول می انجامد.

پس از پایان صحبت های این پژوهشگر نورمحمد درپور قطعاتی از موسیقی خراسان را برای حاضرین در سالن اجرا کرد که مورد استقبال قرار گرفت.

محمد درپور پس از پایان صحبت های خود به موسیقی عرفان در خراسان اشاره کرد و گفت : ایران سرزمینی پهناور است که بزرگترین تمدن فرهنگی و اسلامی را داراست و از گنجینه های ارزشمند موسیقی عرفان برخوردار است و توصیه من به جوان ها و علاقمندان به هنر موسیقی این است که عرفان را زنده نگه دارند نه صوت عرفان را.

عباس شیرزادی پژوهشگر درادامه این نشست به ساختار مقامی در فلات ایران اشاره کرد و گفت : واژه مقام درنقاط مختلف ایران به کار می رود مثلا در کرمان بوکان می گویند یا در ترک ها میقوم و یا موقوم می نامند اما قطعاتی که با عنوان مقام در نقاط مختلف ایران استفاده می شود مقام نیستند بلکه قطعات مستقلی هستند و ساختار مقامی ندارند و اگر نام مقام را روی این قطعات مستقل می گذارند به دلیل ساختار مقام است که در گذشته وجود داشته اما به مرور زمان در ایران از بین رفته است ، اما عقبه موسیقی مقامی را در ساختار شش مقامی تاجیکی می توان دنبال کرد.

جهانگیر نصری اشرفی در ادامه این نشست پژوهشی به موسیقی بخشی گری اشاره کرد و گفت : مهمترین تاثیر رویدادهای ایجاد شده در حوزه موسیقی خراسان پیدایش کارگانی تلفیقی در شمال خراسان و استفاده مشترک تات (خراسانی ها)، کردها و ترک ها است که این کارگان و تحت عنوان جدید بخشی و نظام موسیقایی بخشی ها در این منطقه وجود دارند ؛ این عنوان مبدا و ساختاری غیر خراسانی دارد که از ترک های شرقی گرفته شده است و ساختاری کاملا منطقه ای و بومی دارد و به عنوان رپرتوار مستقل به شمار می رود و اصلی ترین موسیقی شکل موسیقی قومی و عشایری است.

سهراب محمدی از بخشی های حاضر در جلسه درادامه این برنامه به روی صحنه آمد و قطعه ای را اجرا کرد.

در پایان این نشست جهانگیر نصری اشرفی به بخشی های ترکمن اشاره کرد و گفت : بخشی های ترکمن حواشی آب ریزهای شمال شرقی اترک،گلستان و مازندران از هرگونه تاثیر شاخص موسیقی خراسانی به دور مانده و سبک موسیقی اصیل و با قدمت ترکمنی این منطقه یعنی "گرگان یولی" را حفظ کرده اند.