جدیدترین اثر آیت‌الله مکارم شیرازی در دو جلد منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر در قم، این کتاب جدید که سبکی نو در تدوین مباحث اصول فقه دارد می‌تواند روشی تحولی در تألیف کتب علم اصول در آینده ایجاد کند.

در کتاب «طریق الوصول الی مهمات علم الاصول» چینشی منطقی در مباحث علم اصول در نظر گرفته شده و بر خلاف دیگر کتاب‌های این موضوع، بحث‌های گسترده‌تری در مورد کتاب الله، سنت، عقل و اجماع در آن آمده است و سعی شده هر عنوان در جایگاه صحیح آن قرار گیرد.

آیت‌الله مکارم شیرازی در توضیح این اثر اظهار داشته است: علم اصول مبتنی است بر تبیین حجت در فقه که به طور عمده عبارت است از ادله چهارگانه یعنی کتاب، سنت، اجماع و دلیل عقل. با این حال، بحث مستقلی پیرامون «کتاب الله» در اصول رایج در حوزه‌ها وجود ندارد مگر در مسائل متفرقه؛ همانگونه که بحث از «سنت» را نیز به بحث از حجیت خبر واحد فرو کاسته‌اند و بخش عمده بحث پیرامون «اجماع» نیز بحث درباه اجماع منقول به خبر واحد است و همچنین بحث از حجیت «دلیل عقل» در دو قسم قطعی و ظنی با اهمیت و مسائل فراوانی که در بردارد، مورد توجه کافی قرار نگرفته و به بحث از حجیت قطع و مسائل علم اجمالی فروکاسته شده است، گرچه تفاوت میان این دو بر آگاهان پوشیده نیست.

وی اضافه کرد: امتزاج و خلط عجیبی میان بسیاری از مسائل عقلی که «استلزامات حکمیه عقلیه» نامیده می‌شوند، مانند وجوب مقدمه واجب، حرمت مقدمه حرام، بحث ضد و اجتماع امر و نهی و مسئله نهی از عبادت و معامله و مباحث الفاظ می‌بینیم با آنکه این مباحث به هیچ وجه پیرامون الفاظ نیست و الفاظ نقشی در آنها ندارند، بلکه مباحثی عقلی هستند در احکام شرعی. در عین حال این مباحث در اصول رایج در بحث الفاظ عنوان شده است.

این مرجع تقید با بیان اینکه گسترش و بسط برخی از مسائل غیر ضروری در دوران اخیر با آنکه فایده‌ای در استنباط و به دست آوردن حجت بر حکم شرعی بر آنها مترتب نیست، مانند بحث از اتحاد طلب و اراده و بحث انسداد و مانند آن، تصریح کرد: بخشی از مباحث «اصولی شرعی عقلایی» که باید از طریق سیره عقلا دنبال شود به صورت بحث «عقلی فلسفی» که ارتباطی با علوم اعتباریة تشریعیة ندارد درآمده است.

آیت‌الله مکارم شیرازی گفت: کنارگذاشتن برخی از مسائل مورد بحث در کتاب‌های پیشینیان با وجود نیاز مبرم به آنها در دوران کنونی، مانند بحث پیرامون عدم حجیت قیاس و استحسان و دیگر دلایل غیر معتبر از این دست.

وی ادامه داد: برخی از قواعد فقهی را به علم اصول افزوده‌اند، مانند قاعده لا ضرر، ید، فراغ و تجاوز با اینکه این قواعد ربطی به علم اصول ندارند و باید در علم دیگر یعنی علم قواعد فقهی به بررسی آنها پرداخت. آیت‌الله مکارم شیرازی در پایان خاطرنشان کرد: در کتاب «طریق الوصول الی مهمات علم الاصول» سعی شده تمام این کاستی‌ها جبران شود.