اشعار عربی و فارسی بسیار به هم نزدیک هستند

سهند آقایی شاعر و مترجم در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر مشغول ترجمه و تدوین کتابی از اشعار نزار قبانی شاعر عرب زبان هستم. ترجمه اشعار نزار قبانی را به خاطر علاقه ای که به او و اشعارش دارم آغاز کردم. تا به حال ترجمه چند شعر از او را در مطبوعات منتشر کرده ام. پیش از این هم قصد ترجمه اشعار او در قالب یک کتاب نداشتم چون تقریبا تمام آثار زیبای او به فارسی ترجمه شده اند.

وی افزود: چندی پیش کتابی نایاب از لبنان بدستم رسید که اشعاری از قبانی را در آن دیدم که جای کار داشته و تا به حال به فارسی ترجمه نشده اند. این بود که این شعرها را برای ترجمه انتخاب کردم.

آقایی در مقایسه شعر فارسی و عربی گفت: نه تنها اشعار نزار قبانی که تمام اشعار کلاسیک و معاصر عربی به شعر فارسی بسیار نزدیک هستند. تشبیهات و استعاراتی که در ادبیات عرب به کار می‌رود بسیار به ادبیات فارسی شباهت دارد که این موضوع ناشی از قرابت بافت فرهنگی و اعتقادی ملت های عرب و فارسی زبان است.

وی درباره جزئیات ترجمه اشعار خارجی گفت: ترجمه شعر جدای از ترجمه داستان و متون مذهبی است و با دیگر مقوله های ترجمه، بسیار متفاوت است. هر چه متن اصلی ذوقی تر باشد و فاصله زبانی بیشتری با زبان مقصد داشته باشد، جای کار و اعمال خلاقیت بیشتری برای مترجم وجود دارد. مثلا میزان تغییراتی که من در ترجمه اشعار نزار قبانی عرب زبان داده ام، بسیار کمتر از تغییراتی است که در ترجمه اشعار آلن بسکه شاعر فرانسوی در کتاب "نبودن خیلی راحت تره" لحاظ کرده ام.

شاعر مجموعه "شبان سرزمین های زخم" ادامه داد: به نظرم با توجه به فاصله زبانی اشعار آلن بسکه به عنوان یک شاعر بزرگ، اگر دستی در ترجمه شعر برده شود تا خواننده ای که برای اولین بار با این شاعر آشنا می‌شود، از اشعار او لذت ببرد مشکلی ندارد و نباید در ترجمه شعر سخت گیر بود.

آقایی گفت: ترجمه و انتشار این کتاب تا پایان سال طول خواهد کشید. هنوز مذاکره با ناشر را شروع نکرده ام اما احتمالا این کتاب را برای چاپ به نشر مشکی بسپارم. تا به حال 15 شعر را ترجمه کرده ام و به نظرم افزودن اشعار دیگری به این رقم مهم نیست. مهم این است که اشعاری را که تا به حال ترجمه کرده ام دوباره با متن اصلی مقایسه کنم.

وی افزود: پیش از این حدود 25 شعر دیگر از قبانی ترجمه کرده ام اما برای جا دادن آنها در این مجموعه مردد هستم. چون این اشعار شامل چند خط هستند و سروده های کوتاه این شاعر هستند و با توجه به این که بیشتر اشعار قبانی پیشتر ترجمه شده است، مجالی برای خلاقیت و ارائه ترجمه جدیدی از این اشعار برای من وجود ندارد.

این مترجم همچنین گفت: کتاب دیگری که در تدارک چاپ آن هستم، " پری خوانی 100 شاعر" با عنوان تکمیلی "سفینه شعر جن و پری" است. در این کتاب اشعار برگزیده ای که طی 5 سال گذشته در نشریه ادبی جن و پری منتشر شده است، چاپ خواهد شد. نمی‌خواستم نام کتاب بار آنتولوژیک داشته باشد بنابراین چنین عنوانی را برای آن انتخاب کردم.

شاعر کتاب " عبدالقادری از جنگل آمده بود" گفت: اشعاری  را که در این چند سال به همت پگاه احمدی در نشریه جن و پری منتشرشد مطالعه کردم و 300 الی 400 شعر را انتخاب کردم. برای این کتاب مقدمه ای نوشته ام و قرار است انتشارات جوانه توس آن را به بازار عرضه کند. این کتاب به زودی برای اخذ مجوز به ارشاد ارسال می‌شود.