انتقاد سازمان خصوصی‌سازی از روند "خصوصی سازی"

به گزارش خبرنگار مهر، داوود بنایی عضو هیئت عامل سازمان خصوصی سازی و معاون برنامه ریزی، توسعه منابع و امور پشتیبانی سازمان خصوصی سازی در نامه ای عملکرد این سازمان در زمینه آماده سازی شرکتها، واگذاری ها، رددیون، اجرای طرح سهام عدالت، بازاریابی و انجام پروژه های پژوهشی را مورد بررسی قرار داد.

وی در این گزارش مطرح کرده است: در خصوص توانمندسازی منابع انسانی و اجرای دوره‌های آموزشی، موضوع آیین نامه تشویق کارکنان سازمان خصوصی سازی موضوع تبصره (4) ماده (27) قانون اصل (44) اقدامی صورت نگرفته است.

خلاصه این نامه بدین شرح است:

"1- عملکرد سازمان در شش ماهه اول سال جاری در خصوص ارزشیابی و آماده سازی شرکت‌ها 25.6 درصد کل برنامه است.
2- عملکرد سازمان در شش ماهه اول سال جاری در خصوص واگذاری شرکت‌ها صرفاً 11.7 درصد کل برنامه است.
3- عملکرد سازمان در شش ماه اول سال در خصوص رد دیون سال 1390، صفر درصد است.
4- عملکرد سازمان در خصوص رد دیون قطعی سال 1389 صفر درصد است.
5- عملکرد سازمان در خصوص قطعی نمودن حدود 3 میلیارد ریال رد دیون غیرقطعی باقی‌مانده از سال‌های 1386 تا 1388، صرفاً 6.25 درصد است.
6- عملکرد سازمان در خصوص آماده سازی و انتقال قطعی سهام شرکتها بابت طرح سهام عدالت، کند است.
7- عملکرد سازمان در خصوص بازاریابی و جذب منابع مالی خارجی، قابل قبول نیست.
8- عملکرد سازمان در خصوص تعریف و انجام طرح‌های پژوهشی قابل بررسی است."

عضو هیئت عامل سازمان خصوصی سازی در نامه ای خطاب به پیمان نوری معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل سازمان خصوصی سازی و سه عضو دیگر هیئت عامل سازمان و معاونین این دستگاه گزارش عملکرد برنامه عملیاتی سازمان خصوصی سازی در شش ماهه ابتدای سال جاری را تشریح و نسبت به آن انتقاد کرده است. متن کامل این نامه به شرح ذیل است:   

"موضوع: گزارش عملکرد برنامه عملیاتی سازمان خصوصی در شش ماهه اول سال جاری

عملکرد تفصیلی برنامه عملیاتی سازمان خصوصی سازی از ابتدای فروردین لغایت پایان شهریورماه سال جاری به تفکیک هر یک از دفاتر/ مدیریت‌های سازمان به شرح پیوست ایفاد می‌گردد.

الف) عملکرد سازمان خصوصی سازی در شش ماهه اول سال 1390 در خصوص تکالیف بودجه‌ای باقی مانده از سال‌های گذشته:

الف-1-در راستای اجرای جزء (ص) بند 3 ماده واحده قانون بودجه سال 1389 موضوع تکلیف دولت به تسویه بدهی خود به بانک‌هایی که حداقل 50درصد سهام آنها واگذار شده است و اجرای سایر تکالیف موضوع این بند، علیرغم مشخص شدن سبد سهامی معادل 32.106 میلیارد ریال تا کنون واگذاری قطعی در این خصوص صورت نپذیرفته است.

الف-2- در راستای اجری جزء (ط) بند 7 ماده واحده قانون بودجه سال 1389 موضوع تسویه بدهی دولت بابت حقوق، رد دیون و مطالبات ایثارگران و خانواده شهدا، علیرغم مشخص شدن سبد سهامی معادل 8000 میلیارد ریال و آگهی عرضه 100 درصد سهام "شرکت تولید نیروی برق دماوند" به ارزش 52.4 ریال (0.6 درصد ارزش مورد نظر) به وکالت از "بنیاد شهید و امور ایثارگران" تاکنون تاییدیه نمایندگان ویژه رئیس جمهور اخذ نشده و واگذاری قطعی در این خصوص صورت نپذیرفته است.

الف-3- در راستای اجرای جزء (الف-3) بند 8 ماده واحده قانون بودجه سال 1389 موضع واگذاری سهم و یا طرح‌های تملک دارایی‌های انتفاعی نیمه تمام آمده بهره برداری به پیمانکاران بخش‌های خصوصی تعاونی، علیرغم مشخص شدن سبد سهامی معادل 11.237 میلیارد ریال تا کنون تاییدیه نمایندگان ویژه رئیس جمهور اخذ نشده و واگذاری قطعی صورت نپذیرفته است.

الف-4- در راستای اجرای جزء (ج) بند 8 ماده واحده قانون بودجه سال 1389 موضع واگذاری سهام در قالب رد دیون دولت به صورت فروش مستقیم و پرداخت نقدی و یا به صورت واگذاری سهام به سازمان‌ها و نهادهای بستانکار، علیرغم مشخص شدن سبد سهامی معادل 40.800 میلیارد ریال، تا کنون تاییدیه نمایندگان ویژه رئیس جمهور اخذ نشده و واگذاری قطعی صورت نپذیرفته است.

الف-5- 16 شرکت به ارزش 36.784 میلیارد ریال در قالب رد دیون سال‌های 1386 تا 1388، به طور غیرقطعی واگذار شده‌اند، لذا می‌بایستی در سال جاری آماده سازی شده و قرارداد آنها منعقد گردد. در شش ماهه اول سال جاری صرفاً یک شرکت آماده سازی شده و هنوز قرارداد آن منعقد نشده است.

ب) عملکرد سازمان خصوصی سازی در شش ماهه اول سال 1390 در خصوص تکالیف قانون بودجه سال 1390 کل کشور

ب-1- اجرایی نمودن بندهای 31، 33 جزو (الف) بند 35 و بندهای 43 و 82 ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور که همگی به نوعی موضوع رد دیون دولت از محل واگذاری سهام را مطرح می‌نمایند، نیازمند اقداماتی از جمله پیگیری تایید طلب توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و وزارت متبوع (سازمان حسابرسی) انجام مذاکرات و توافق با دستگاه‌های طلبکار و تعیین سبد و آماده سازی می‌باشد؛ که می‌بایستی توسط سازمان پیگیری و به نتیجه برسد در حالی که اقدام مشخصی تا کنون در این خصوص صورت نپذیرفته است. (این بندها تکلیفی حداقل معادل واگذاری 300 هزار میلیارد ریال سهام بر عهده سازمان گذاشته است).

پیشنهاد:

1- معاونت آماده سازی ضمن پیگیری تایید طلب توسط دستگاه‌های مربوطه حداکثر تا پایان آذرماه سال جاری نسبت به برگزاری جلسات مستمر جهت توجیه دستگاه‌های طلبکار و توافق با آنان جهت تعیین سبد اقدام نماید تا به محض اعلام میزان طلب، اقدامات اجرایی لازم قابل انجام باشد.

2- در اسرع وقت، معاونت واگذاری با همکاری معاونت آمده سازی نسبت به انجام پیگیری‌های لازم و مذاکرات مورد نیاز با هدف کوتاه نمودن فرآیند انجام کار اقدام نمایند.

3- کارگروهی متشکل از معاونت‌های مختلف سازمان جهت انجام وظایف مربوط به رد دیون دولت در قالب یک برنامه زمان بندی تشکیل می‌شود.

ب-2- اجرای بند 23 ماده واحده قانون بوده سال1390، علاوه بر اقدامات موضوع بند 1 گزارش حاضر، نیازمند تدوین دستورالعمل مربوط نیز می‌باشد که علیرغم تهیه پیش نویس دستورالعمل مذکور توسط سازمان، تایید وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، برگزاری یک جلسه مشترک توسط معاونت برنامه ریزی سازمان با معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و اصلاح دستورالعمل یاد شده این دستورالعمل تا کنون ابلاغ نگردیده است. لذا پیگیری سازمان در این خصوص ضروری می‌باشد.

ب-3- در خصوص واگذاری شرکت سهامی راه آهن و شرکت های وابسته و تابعه آن موضوع جزء (ب) بند 35 ماده واحده قانون بودجه سال 1390، لازم به ذکر است شرکت "سهامی راه‌آهن" هنوز آماده سازی نشده است. همچنین از 4 شرکت وابسته و تابعه آن؛ 2 شرکت "فرهنگی ورزشی راه‌آهن" و "خدمات فنی و مهندسی (بالاست)" مجموعاً به ارزش 55.9 میلیارد ریال واگذار شده و تا پایان شهریورماه سال جاری مبلغ 9 میلیارد ریال آن وصول و به خزانه واریز شده است. این رقم صرفاً نه دهم درصد (0.9 درصد) رقم مورد نظر است.

پیشنهاد:

ضمن تسریع در آماده سازی سهام شرکت "سهامی راه آهن" و شرکت "صنایع وابسته متوفر" توسط معاونت آماده سازی، معاونت واگذاری نسبت به انجام بازاریابی مناسب جهت واگذاری این شرکت‌ها و پیگیری واگذاری آنها تا قبل از پایان سال جاری اقدام نماید.

ب-4- در راستای اجرای جز(پ) بند 35 ماده واحده قانون بوده سال 1390 کل کشور فرآیند آماده سازی و قیمت گذاری سهام شرکت گروه هتل های هما انجام و قیمت آن مورد تصویب هیئت واگذاری قرار گرفته است. همچنین در جلسه مورخ 8/5/1390 هیئت واگذاری مقرر گردیده واگذاری از طریق مذاکره انجام شود و با توجه به آگهی‌های صورت گرفته در تاریخ‌های 27/7/1390 و 4/8/1390 "شرکت هتل‌های هما" هنوز واگذار نگردیده و مبلغی از این بابت به خزانه واریز نشده است.

پیشنهاد:

معاونت واگذاری سریعاً نسبت به تعیین نرخ مذاکره و کارگروه مذاکره کننده اقدام نماید.

ب-5- در خصوص تسویه یا تهاتر بدهی دولت به دستگاه‌های اجرایی و اشخاص حقیقی و حقوقی از محل واگذاری یا فروش اموال موضوع بند 36 ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور به جز موضوع درخواست تهاتر مطالبات شرکت "سینا فرآیند نیرو (خریداران ایران ترانسفر)" با بدهی این شرکت به سازمان خصوصی سازی تا کنون موضوعی به سازمان ارجاع نشده است.

پیشنهاد با توجه به اینکه اجرای بند (36) قانون بودجه سال 1390 کل کشور نیازمند تبیین، تصویب و ابلاغ فرآیند انجام شامل "نحوه و مرجع تأیید میزان بدهی قطعی دولت"، "نحوه و مرجع تصمیم گیری در خصوص نوع و شیوه تهاتر بدهی دولت" "معرفی نمایندگان ویژه رئیس جمهور و تفویض اختیار هیأت وزیران به آنان"، می باشد؛ موضوع نحوه تبیین فرآیند، در دستور کار هیأت واگذاری قرار گیرد.

ب-6- با توجه به برنامه مصوب واگذاری شرکت های دولتی و متعلق به دولت به بخش غیر دولتی در سال 1390، سازمان می بایست 371 شرکت قابل واگذاری گروه «1» و 46 شرکت قابل واگذاری گروه «2» را تا پایان سال جاری، آماده سازی و به بخش غیر دولتی واگذار نماید. معهذا در شش ماهه نخست سال جاری جمعا 94 بنگاه (87 بنگاه قابل واگذاری گروه «1» و 7 شرکت قابل واگذاری گروه «2») آماده سازی شده اند. لذا 25.6 درصد از هدف سالانه در خصوص آماده سازی محقق گردیده است. همچنین 43 شرکت (36 بنگاه قابل واگذاری گروه «1» و 7 شرکت قابل واگذاری گروه «2» ) واگذار شده است ؛ که بیانگر تحقق 11.7 درصدی هدف سالانه واگذاری می باشد.

ب-7- مبلغ واریزی به خزانه موضوع جزء (الف) بند (40) از محل فروش ردیف بودجه 31.501 قانون بودجه سال 1390 کل کشور در شش ماهه نسخت سال جاری، 30.357 میلیارد ریال، معادل 67.5 درصد هدف کمی تعیین شده سال جاری (45.000 میلیارد ریال) می باشد.

ب-8- چنانچه در بند (1) گزارش حاضر ذکر شده است، در شش ماهه نخست سال جاری در راستای بند (43) ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور که تکلیف واگذاری 245.000 میلیارد ریال سهام را بابت رد دیون دولت بر عهده سازمان می گذارد، اقدام خاصی صورت نپذیرفته است.

ب-9-در شش ماهه نخست سال جاری در خصوص واریز 2.300 میلیارد ریال از محل واگذاری سهام یا منابع حاصل از فروش سهام بنگاه ها به حساب سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران (ایدرو و ایمیدرو)، موضوع بند (44) ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور، اقدامی صورت نپذیرفته است.

پیشنهاد:

1- پیگیری لازم در خصوص تایید و ابلاغ طلب؛ با تعامل معاونت آماده سازی و معاونت واگذاری صورت پذیرد.

2- حداکثر تا پایان آذرماه؛ مذاکرات لازم توسط معاونت آماده سازی صورت پذیرفته؛ سبد سهام آماده و پیشنهاد شود

ج) سایر نکات عملکرد برنامه عملیات سازمان

ج-1-در شش ماهه نخست سال جاری در خصوص آماده سازی و انعقاد قراردادهای مربوط به انتقال سهام شرکت‌های مشمول واگذاری در قالب طرح توزیع سهام عدالت به شرکت‌های سرمایه گذاری استانی، اقدامی صورت نگرفته است.

ج-2- علیرغم اینکه برنامه‌ای جهت انجام بازاریابی داخلی و بین‌المللی تدوین گردیده ولی تا کنون اقدام جدی در زمینه بازاریابی صورت نگرفته است. همچنین با توجه به ماده9 آیین نم ها موضوع ماده 17 قانون اصل 44، دفتر عرضه و بازاریابی باید راساً و یا با استفاده از مشاوران حقیقی و حقوقی داخلی یا خارجی و موسسات تامین سرمایه، بازاریابی نماید که این امر نیز صورت نگرفته است.

ج-3- در خصوص عملکرد پیگیری وصول اقساط شرکت‌های واگذار شده و سررسید شده در شش ماهه نخست سال جاری، 52.8 درصد از هدف تعیین شده برای کل سال محقق گردید. همچنین تحقق عملکرد پیگیری وصول اقساط معوق شرکت های واگذار شده از سنوات قبل در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به برنامه سالیانه 34.6 درصد از هدف تعیین شده می‌باشد.

ج-4- از تعداد 43.000.000 نفر معادل 6 دهک جمعیتی که می‌بایست تا پایان سال 1390 مشمول طرح سهام عدالت گردند؛ تا نیمه نخست سال جاری تعداد 40.190.083 نفر به شرکت‌های تعاونی شهرستانی مراجعه و ثبت نام شده‌اند، بنابراین 2.809.917 نفر هنوز سهام‌دار نشده‌اند.

ج-5- با تشکیل کمیته تخصصی ورود شرکت‌های سرمایه گذاری استانی به بورس، اقدامات لازم برای تغییر و تصویب اساسنامه جدید و ادامه فعالیت آنها به صورت شرکت سرمایه گذاری سهامی عام انجام گردیده به نحوی که تا کنون 28 شرکت سرمایه گذاری استانی اساسنامه خود را تغییر داده و در مورد درخواست پذیرش در بورس و ... اقدام نموده و 13 شرکت از آنها مراحل لازم را طی نموده و آماده قیمت گذاری در بورس شده است؛ با این وجود هیچکدام از شرکت های مذکور به طور قطعی وارد بورس نشده است.

ج-6- در سال 1389، در خصوص انجام تکالیف مندرج در آیین نامه "بیمه مسئولان و مجریان امر واگذاری" فهرست مربوط به مسئولان، مجریان و دست اندرکاران امر واگذاری، تهیه و توافقنامه و قرارداد با شرکت "بیمه آسیا" برای مدت یک سال منعقد شد، لیکن در نیمه نخست سال 1390 در خصوص به روزرسانی لیست مزبور و انجام سایر اقدامات مورد نیاز اقدامی صورت نگرفته است.

ج-7- هزینه صرف شده برای انجام طرح های پژوهشی در شش ماهه اول سال جاری نسبت به برنامه سالیانه 20 درصد می‌باشد.

ج-8- هرچند اولین جلسه "کمیته فرهنگی تبلیغاتی در امر واگذاری‌ها" در تیرماه سال 1389 تشکیل شد. ولی تاکنون اقدامی جدی در راستای اجرایی نمودن نظام نامه فعالیت‌های فرهنگی تبلیغاتی در امر واگذاری‌ها صورت نگرفته است. "