نخلهای خرمشهر در حسرت روزهای باشکوه/ خبری از نخلهای همیشه سبز نیست

به گزارش خبرنگار مهر، دیگر شاید برای خود مردم خرمشهر هم این امر تبدیل به یقین شده که نمی توانند انتظار داشته باشند شهری که زمانی لقب یکی از زیباترین بندرگاه ها و شهرهای حوزه خلیج فارس را یدک می کشید به دوران درخشان و باشکوه خود بازگردند.

اغلب زیرساختهای خرمشهر که در زمان جنگ تحمیلی فرسوده شده هنوز هم به همان حالت هست. یکی از بخش هایی که به شدت در زمان جنگ آسیب دید و با وجود گذشت سالها از پایان جنگ همچنان روندی نزولی را در پیش گرفته، بخش کشاورزی و گل سرسبد آن نخیلات این شهر هستند که وضعی اسفناک دارند.

بر اساس آمار موجود تا قبل از جنگ تحمیلی حدود یک و نیم میلیون اصله خرمای بارور درخرمشهر وجود داشت که اغلب آنها در دوران جنگ تحمیلی نابود شدند، همچنین روش طبیعی آبیاری اراضی ناشی از جزر و مد دریا نیز ازبین رفت بدین معنی که آب رودخانه زمانی که بالا می آم ، آب به راحتی وارد نهرهای منشعب می شد و اراضی نخیلات را دو بار در روز آبیاری می کرد و سپس مازاد این آب به دریا برمی گشت و از باتلاقی شدن اراضی جلوگیری می شد. این سامانه حکم زهکشی باغات کشاورزی را داشت که هم اکنون از بین رفته است.

حتی کشاورزان بعد از جنگ نیز آنها را لایروبی نکردند درنتیجه با ازبین رفتن سامانه جزر ومد و با بالا آمدن آب دریا، اراضی منطقه، تبدیل به باتلاق مرگ برای نخلهای بی جان و نحیف باقیمانده از جنگ شد.

البته در این خصوص در سال های اخیر فعالیت های فراوانی برای احیای کشاورزی به خصوص نخیلات خرمشهر از سوی دولت صورت گرفته است ولی این موارد نتوانست کشاورزی این شهر را به دوران باشکوه خود بازگرداند.

برای نمونه سیدجعفر حجازی استاندار خوزستان در این زمینه می گوید: با توجه به سرمایه گذاری کلان دولت برای احیای بخش کشاورزی، هنوز در بسیاری از مناطق خرمشهر استقبال مردم کمرنگ است.

ابراهیم داوری رئیس جهاد کشاورزی خرمشهر نیز در این زمینه خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی درسالهای اخیر را مزید برعلت قملداد کرد و گفت: آب رودخانه های بهمنشیر و اروند براثر کاهش بارندگی، شور شدند و برای نخیلات مناسب نیستند و این هم مزید بر علت شده است.

داوری افزود: در امتداد این حرکت ها درقالب طرح های طوبی، نهال نخیلات و پاجوش بین کشاورزان توزیع شد، با شروع این طرح ها رقم نخل های بارور منطقه از 130 هزار اصله بعداز جنگ به 400 هزار اصله درسال 77 افزایش یافت.

داوری با تشریح خدمات متعدد دولت به بخش کشاورزی خرمشهر از استقبال نکردن کشاورزان از این خدمات ابراز تاسف کرد و گفت: دولت خدمات خوبی داده و می دهد اما کشاورز نمی آید.

رئیس اداره جهاد کشاورزی خرمشهر درباره علت این بی اقبالی کشاورزان منطقه گفت: جنگ تحمیلی بزرگترین ضربه را به فرهنگ کشاورزی منطقه وارد کرد و باعث شد کشاورزان منطقه مهاجرت کنند؛ فرزندان آنان با فرهنگ شهرنشینی و شهری خو گرفتند و زمانی که به خرمشهر برگشتند به کار کشاورزی تن ندادند؛ ضمن اینکه آن کشاورزان قدیمی پابه سن گذاشتند و دیگرقادر به کار نیستند.

حسینی فرماندار خرمشهر نیز درجا زدن صنعت خرما ( بخش تولید و کشاورزی آن ) را به کمبود نیروی کار بومی وابسته دانست و گفت: دولت نهم و دهم همه زیرساخت ها برای احیا و توسعه نخیلات درخرمشهر را فراهم ساخته است اما کشاورز فعال کم داریم.

حسینی درپاسخ به این سئوال که "مشکل کار کجاست و چرا کشاورزان استقبال نمی کنند؟" گفت: ساختار جمعیتی خرمشهر بعداز جنگ تحمیلی عوض شد. قبلا خرمشهر نیروی کار فراوان و مازاد داشت اما الان خبری از این نیروها نیست.

وی افزود: فرزندان کشاورز خرمشهری با پایان جنگ تحمیلی و پس ازبازگشت از مهاجرت تحمیلی، تن به کار کشاورزی ندادند؛ آنان حتی در بازار خرمشهر درپی کارهای سبک خدماتی هستند، به همین دلیل ما در عرصه کشاورزی با مشکل کمبود کشاورزان فعال مواجه هستیم.

اما عقیده کشاورزان خرمشهری در این خصوص با نظر مسئولان متفاوت است. آنها معتقد هستند بسیاری از مناطق کشاورزی خرمشهر زیر پوشش نیروهای نظامی بود و نیروهای نظامی خیلی دیر اقدام به ترک این مناطق کردند. ضمن اینکه خدماتی که مسئولان از آن نام می برند در یک فرایند بسیار طولانی به کشاورزان خرمشهری داده شد و کشاورزان نمی توانستند بیکار بمانند تا نیروهای نظامی زمین هایشان را تخلیه کنند و یا منتظر ارائه خدمات از جانب مسئولان باشند به همین دلیل خود را به کارهای دیگر مشغول کردند و بسیاری از آنها نیز مهاجرت کردند؛به همین دلیل است وقتی خدمات، تسهیلات و امتیازات دولتی ارائه شد دیگر نخلداری نبود که از آنها استفاده کند.

فرماندار خرمشهر در خصوص راهکار توسعه کشاورزی و احیای نخیلات این شهرستان عنوان می کند: با تغییر الگوی تولید و اتخاذ سایر روشهای درآمدزای اقتصادی به ویژه در بخش های بسته بندی و صادرات، می توان با تشویق کشاورزان و سایر دست اندرکاران ، صنعت خرمای منطقه را رونق بخشید.

رئیس جهاد کشاورزی خرمشهر هم توانمندسازی نخلکاران در مدیریت تولید، حمایت از تشکلها در مراحل تولید، بهبود بخشی خرید تضمینی در حمایت از باغداران و ارتقای کیفیت محصول خریداری شده، همچنین همکاری در شناسائی بازارهای هدف برای گسترش و توسعه صادرات را دراین زمینه مهم توصیف کرد.

وی اما بیشتر ازهمه برتغییرفرهنگ کشاورزی منطقه تاکید کرد و گفت: باید با اعمال سیاست های تشویقی بیشتر بین نیروهای مولد منطقه و بخش کشاورزی پیوند دوباره زد.

این در حالی است که برداشت بی رویه آب از مناطق بالا دستی رودخانه کارون و احداث سدهای بی شمار در مسیر این رودخانه که منبع اصلی تامین آب کشاورزی اغلب شهرهای استان خوزستان باعث شده در چندین مقطع آب شور خلیج فارس تا شهر خرمشهر پیش روی کند و باعث نابودی نخلهای آبادان و خرمشهر که اصولا به آب شیرین نیاز دارند شد. این موضوعی است که مسئولان علاقه ای به ورود به آن ندارند زیرا انتقال آب کارون مسئله ای فرامنطقه ای است که تاکنون تلاش فراوانی برای جلوگیری از این کار صورت گرفته ولی توفیق چندانی به دست نیامده است.