"قلب زاگرس" ضعیف می زند/ انگشت "تقصیر" به سمت چه کسی است؟

به گزارش خبرنگار مهر، در سالهای اخیر محیط زیست لرستان شرایط خاصی را از لحاظ پارامترهای زیستی تجربه کرده است؛ برنامه های شتاب زده از یک سو و عدم استفاده از متخصصین شرایط را برای یک زیستن پایدار به رویا نزدیک کرده است.

محیط زیست این استان چه از لحاظ محیط زیست انسانی و چه از لحاظ محیط طبیعی در شرایط خاصی قرار داشته و هر گونه برنامه ریزی غلط می تواند راه را برای ناپایداری، تخریب و آسیب های اجتماعی و اقتصادی باز بگذارد.

این در حالی است که لرستان از لحاظ شاخص های زیستی یکی از بهترین استان های کشور است که حفاظت، حراست و نگهداشت سرمایه های زیستی آن وظیفه ای سنگین محسوب می شود.

بوم سازگان این سرزمین به واسطه اقلیم خاص شرایط را برای بهره برداری های پایدار بر اساس توان اکولوژیک فراهم کرده است اما آنچه که در سالیان اخیر شاهد آن بوده ایم بی توجهی کامل به این شاخص ها بوده تا موضوع استفاده چند جانبه به بهره کشی مخرب تبدیل شود.

بی توجهی به اکولوژی شهری و رشد فزاینده آلودگی ها

در این میان تردد تعداد زیادی وسیله نقلیه فاقد استانداردهای زیست محیطی شامل خودروهای فرسوده، مینی بوس های با بیش از 20 سال کار و موتورسیکلت های آلاینده معضلی است که هوای لرستان با آن دست و پنجه نرم می کند.

محسن تیزهوش کارشناس ارشد محیط زیست در این رابطه می گوید: یکی از مواردی که سلامتی لرستانیها را مورد آسیب قرار داده و متاسفانه همچنان مورد بی توجهی مسئولان امر قرار دارد چالش افزایش آلودگی های محیط زیست شهری است.

وی ادامه می دهد: یکی از عوامل افزایش آلودگی را می توان به تردد خودروهای فرسوده همچون مینی بوس هایی مرتبط دانست که از لحاظ استانداردهای محیط زیستی بیشترین میزان آلودگی را در پی داشته و بی توجهی به خروج آنها از ناوگان شهری آن هم در مرکز استان موجب پایداری آلاینده ها شده است.

تیزهوش با یادآوری اینکه ایران یکی از کشورهای تاثیرگذار در حوزه تولید آلاینده های جوی است؛ می گوید: بر اساس آمار در تمام ایران سالانه 350 میلیون متریک تن گاز کربنیک متصاعد می شود که سهم خودروها و سوختی که در آنها استفاده می شود نزدیک به 50 درصد این آلودگی را شامل می شود.

ریزگردهای عربی و میزبانی لرستان

این فعال محیط زیست معتقد است که تنها دلیل این رویکرد غلط که همچنان نیز در استان در جریان است بی توجهی به اکولوژی شهری خرم آباد است.

تیزهوش به دیگر دلایل رشد آلودگی هوا در استان اشاره می کند و ادامه می دهد: از سوی دیگر استان لرستان همچون سایر استانهای غربی کشور در یک دهه اخیر میزبان ناخواسته ذرات ریز معلق بوده و از این راه آسیب های بسیاری متحمل و خسارت های بی شماری چه از لحاظ اکولوژیکی و چه از لحاظ اقتصادی به بدنه آن وارد شده است.

وی معتقد است که اگر شرایط مناسب جنگل و مرتعی برای لرستان فراهم نبود شاید امروز شرایط زیستی برای این استان خطوط قرمز بیشتری را رد می کرد.

عقب نشینی جنگلها در جدال با پیشروی فرسایش خاک!

و اما چالش دیگری که در سالهای اخیر محیط زیست لرستان با آن درگیر بوده است روند رو به رشد تخریب جنگلها در این استان است. این در حالی است که ما در سالهای اخیر نگهبان خوبی برای جنگلها و مراتع ارزشمند خود نبوده ایم و راه را ناخواسته برای عقب نشینی گسترده آن باز گذاشته ایم.

این کارشناس محیط زیست در این رابطه نیز می گوید: یکی از دلایل این معضل رویکرد شتاب زده و به دور از ارزیابی های زیستی و اقتصادی به جنگلها و مراتع بوده است.

تیزهوش ادامه می دهد: از بین رفتن جنگلها و عدم بررسی دقیق این معضل در کنار کمبود حافظان طبیعت اسباب نابودی جنگلهای ارزشمند لرستان را فراهم آورده است.

وی به تبعات این چالش زیست محیطی اشاره کرده و یادآور می شود: شوربختانه از بین رفتن درختان بومی لرستان، فرسایش خاک را در پی داشته که این امر می تواند در سالهای آینده لرستان را با چالش کمبود منابع آبی مواجه سازد.

نگاه غلط تصمیم گیران و نتیجه ای به نام "ناپایداری زیستی"

محتوای سطور نگاشته شده تا اینجا تنها بخشی و نه همه مشکلاتیست که امروز محیط زیست لرستان با آن درگیر است تا هر روز بر عمق نگرانی فعالان محیط زیست از استمرار این وضعیت افزوده شود.

نبود برنامه جامع در کنار انتخاب رویکردهای سطحی در برخورد با مسائل پیچیده اکولوژیکی شرایط را برای زیست بوم استان به خط بحران رسانده است.

این کارشناس ارشد محیط زیست در ادامه سخنانش به این چالش اینگونه اشاره می کند: آنچه که در سالیان اخیر بر شرایط زیستی این سرزمین رفته است، بی شک حاصل عدم برنامه ریزی صحیح و راهبردی، اقدامات شتاب زده و عدم استفاده از متخصصین در جایگاه درست است.

چه کسی پاسخگوست؟

تیزهوش معتقد است که حاصل این بی توجهی را امروز می توانیم در شرایط محیط زیست استان به خوبی احساس کنیم و به ذکر مثالی در این زمینه می پردازد و می گوید: در این سالها برای موضوع خزان زودرس درختان مرکز شهر خرم آباد چاره ای اندیشیده نشده است زیرا هنوز هم محیط زیست شهری برایمان یک دغدغه جدی به حساب نمی آید.

و به راستی امروز چه کسی می تواند پاسخگوی آنچه که بر طبیعت لرستان رفته است، باشد هنگامی که هر روز دست روی دست گذاشته و شاهد از بین رفتن پایداری های زیستی این استان هستیم؟

هنگامی که برنامه ریزی برای جبران مشکلات محیط زیست شهری در دستور کار مسئولان استان ما نبوده چه می توان گفت جز اینکه عامل اصلی در اولویت نبودن محیط زیست و عدم برنامه ریزی صحیح در برخورد با چالش های پیش روی بوده است.

عدم استفاده از دانش آموختگان محیط زیست

این فعال محیط زیست در ادامه سخنان خود به دیگر مشکلات این حوزه نیز گریزی می زند و می پرسد: چرا امروز دانش آموختگان رشته محیط زیست و منابع طبیعی با وجود این همه مشکل در زیست بوم استان به شغل های کاذب و وعده های پوچ روی آورده اند؟

تیزهوش ادامه می دهد: هنگامی که عرصه های محیط زیست طبیعی و انسانی استان بیش از گذشته به نیروهای جوان و تحصیل کرده نیازمند است تا در کنار افراد باتجربه این حوزه شرایط فعلی را به سمت پایداری سوق بدهند؛ چرا متولیان امر در این مسیر گام برنمی دارند.

به هر روی امروز محیط زیست لرستان با چالشها و ابهامات زیادی مواجه است، ابهامات و دغدغه هایی که اگر چه گاه پاسخ آنها شفاف به نظر می رسد اما همچنان از سوی متولیان امر بی پاسخ مانده اند تا فعالان حوزه محیط زیست بیش از پیش نگران آینده محیط زیست این استان باشند.

مرزهای هشدار را هم رد کرده ایم!

امروز محیط زیست استان لرستان به دلایلی که تنها برخی از آنها در بالا ذکر شد، مرزهای هشدار را نیز رد کرده و تنها راه حل نجات این سرمایه ارزشمند برنامه ای جامع، مانع و خردمندانه است؛ برنامه ای که بر اساس ارزیابی های اکولوژیکی تنظیم شده باشد تا شاهد بهبود شرایط فعلی و حرکت به سوی پایداری های سرزمین باشیم.

به هر روی هر چند که مسیر حرکت متولیان امر افق روشنی پیش رویمان نگذاشته است ولی بازهم امیدواریم که مسئولان امر با استفاده از نیروهای توانمند و متخصص و همچین تدوین برنامه های با پشتوانه کارشناسی گام هایی استوار و پایدار در راستای احیا، بهبود و پیشرفت شرایط فعلی بوم سازگان لرستان بر داشته تا شاهد آینده ای پایدار باشیم.

آنچه که امروز طبیعت لرستان می طلبد برنامه ریزی صحیح و راهبردی در جهت حفظ سرمایه های زیستی این دیار به منظور دستیابی به پایداری زیستی و حرکت خردمندانه و اصولی بر اساس توانایی های سرزمین به سمت توسعه است، چیزی که باید متولیان امر بیشتر به آن بیندیشند و عمل کنند.