سفره رنگارنگی که به یغما می رود/ رد پای دلالان در قطب میوه لرستان

به گزارش خبرنگار مهر، استان لرستان و به ویژه شهرستان بروجرد از نظر میزان تولید محصولات باغی، میوه و صیفی جات از تنوع بسیار بالایی برخوردار است به طوریکه این روزها با آغاز برداشت میوه هایی چون هلو، زردآلو، گیلاس و آلبالو و ... در بروجرد بازارها و میادین میوه استان شاهد محصولات نوبرانه و باکیفیت باغات بروجرد هستند.

شهرستان بروجرد با آب و هوای مناسب و رودهای پرآب و خاک حاصلخیز استعداد ویژه ای برای توسعه باغات دارد و همه این ویژگیها به همراه تلاش باغداران این دیار از بروجرد یک قطب تولید میوه در غرب کشور ساخته است.

ظرفیتی کم نظیر و چالشهایی بزرگ

در حال حاضر استان لرستان دارای 56 هزار هکتار باغ میوه است و مجوز توسعه باغات استان به میزان 40 هزار هکتار را نیز در دست دارد، ظرفیتی که از این استان می تواند صادرکننده ای بزرگ در حوزه صادرات میوه بسازد.

این در حالیست که یک سوم باغات استان لرستان در شهرستان بروجرد قرار داشته و از این شهرستان به عنوان قطب تولید میوه استان یاد می شود، میوه هایی که در فصول مختلف راهی بازار مصرف می شود و مشتریهای خود را دارد.

با این وجود باغداران بروجردی و در مجموع حوزه باغداری در استان لرستان از مشکلات زیادی رنج می برد که رفع این مشکلات می تواند در ارتقا جایگاه این استان و دستیابی به موقعیت واقعی خود در حوزه تولید میوه کمک شایانی کند.

با وجود اینکه استان لرستان و شهرستان بروجرد از نظر بارندگي، خاک حاصلخيز، دشت‌هاي مناسب، فراواني آبهاي سطحي و زير زميني و وضعیت آب و هوایی موقعيت مناسبی برای توسعه بخش کشاورزی و باغبانی دارد اما به دلايلي مختلفی مانند خروج آب‌هاي استان، نظام بهره برداري نامطلوب، عدم سرمايه‌گذاري مناسب در بخش باغباني، بی توجهی به توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و فرآوری و ... این بخش از بهره‌وري مناسبي نسبت به امكانات و قابلیتهای موجود برخوردار نيست.

استانی چهار فصل و پرورش انواع میوه

استان لرستان علی رغم تنوع محصولات باغی که حکایت از قابلیتهای مناسب آب، خاک و هوای این استان برای توسعه در این بخش دارد ولی همچنان در کشور به جایگاه مطلوب و خواستنی خود نرسیده است.

در این استان با آب و هوای چهار فصل عمده محصولات باغی زمینه پرورش دارند به طوریکه در حال حاضر در زمینه میوه های دانه دار انواع سیب، گلابی و به، در بخش میوه های هسته دار گیلاس، آلبالو، آلو، هلو، شفتالو، زردآلو، شلیل، در بخش میوه های دانه ریز انواع انگور، انواع توت درختی و توت فرنگی، در زمینه میوه نیمه گرمسیری انار، انجیر، زیتون و انواع مرکبات و همچنین برخی میوه های خشک و میوه های سردسیری در این استان تولید می شود.

به هر روی این روزها که فصل برداشت میوه ای تابستانی فرا رسیده است بیش از هر زمانی مشکلات باغداران ملموس است به طوریکه برخی از این چالشها موجب دلسردی باغداران از فعالیت در این حوزه شده است.

کیفیت بالا و زودرس بودن محصولات باغی بروجرد

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بروجرد در این زمینه اظهارات قابل تاملی دارد. رضا امینی به واقعیتی تلخ در حوزه باغبانی این شهرستان اشاره می کند که می تواند تاثیر زیادی بر روند عرضه محصولات باغی بروجرد بگذارد.

وی با اشاره به قابلیتهای منحصر به فرد شهرستان بروجرد در تولید محصولات باغی می گوید: عمده محصولات باغی این شهرستان در فصول مختلف را بادام، گردو، انگور، هلو، سیب، گلابی، انواع توت، گیلاس، زردآلو، آلبالو و انجیر تشکیل می دهد.

امینی کیفیت بالا و زودرس بودن محصولات باغی این شهرستان را از ویژگیهای این محصولات دانسته و عنوان می کند: این امر موجب شده است که محصولات بروجرد جایگاه ویژه ای در بازار مصرف استان و به ویژه استانهای همجوار پیدا کند.

بروجرد قطب میوه استان لرستان

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بروجرد ادامه می دهد: وجود این قابلیت موجب شده که در حال حاضر وسعت باغات شهرستان بروجرد به 15 هزار هکتار برسد به طوریکه این شهرستان به تنهایی یک سوم باغات استان را در خود جای داده است.

امینی به آغاز برداشت میوه های مختلف در بروجرد اشاره می کند و یادآور می شود: پیش بینی ما این است که در سال جاری حدود 85 هزار تن تولید انواع محصولات باغی را در بروجرد داشته باشیم.

وی از این میزان تولید میوه و محصولات باغی به عنوان یک فرصت برای بروجرد یاد کرده و می گوید: با توجه به این میزان تولید محصول بروجرد از نظر سطح باغات و تولیدات باغی رتبه اول را در استان دارد.

85 هزار تن تولید میوه؛ 5 هزار تن ظرفیت ذخیره!

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بروجرد به برخی چالشهای پیش روی این حوزه نیز اشاره کرده و ادامه می دهد: علی رغم میزان بالای تولیدات باغی بروجرد اما متاسفانه ظرفیت ذخیره سازی این محصول در سردخانه های این شهرستان پایین است.

امینی یک آمار مقایسه ای را در این زمینه اعلام می کند و می گوید: در حال حاضر ظرفیت ذخیره سازی سردخانه های میوه در بروجرد تنها پنج هزار تن است که این میزان ظرفیت جوابگوی 85 هزارتن تولیدات باغی این شهرستان را ندارد.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بروجرد به تلاشهای این مدیریت برای رفع مشکل سردخانه ها در بروجرد اشاره کرد و می گوید: به دنبال این هستیم که ظرف مدت کوتاهی این ظرفیت را به 25 هزار تن ذخیره سازی در سردخانه ها برسانیم.

وی با یادآوری اینکه توسعه سردخانه ها و همچنین صنایع تبدیلی، تکمیلی و فرآوری در بخش باغات بروجرد ضروری است، عنوان می کند که متاسفانه در حال حاضر صنایعی در شهرستان بروجرد وجود دارد که به طور کامل در چرخه فعالیت قرار ندارند و باید این صنایع تبدیلی برای کمک به بخش باغداری در سطح شهرستان احیاء شود.

سردخانه ها کدام گره های بخش باغبانی را باز می کنند؟

و اما ظرفیت پایین سردخانه های میوه در بروجرد چگونه بر این حوزه می تواند تاثیرات منفی خود را بگذارد؟

همانطور که می دانیم انواع میوه پس از تولید و برداشت از باغات باید به روشهای مناسب برای زمان عرضه مناسب یا استفاده در صنایع مختلف تبدیلی، تکمیلی و فراوری نگهداری شوند و در غیر این صورت محصول دچار فساد شده و از بین خواهد رفت.

با نگهداری میوه ها در سردخانه ها چندین هدف مهم برای باغداران و دست اندرکاران این حوزه محقق می شود، اول اینکه با نگهداری انواع میوه می توان کمبودها را در زمانی که امکان تولید این میوه ها میسر نیست رفع کرد.

از سوی دیگر با نگهداری میوه برای عرضه در زمان مناسب می توان جلوی ورود دلالان به خرید میوه با قیمت غیرمنصفانه را گرفت و از کاهش بیش از حد قیمت در زمان برداشت جلوگیری به عمل آورد که این به نفع باغداران زحمت کشی است که در زمان برداشت می خواهند نتیجه تلاشهای یکساله خود را ببینند.

همچنین وجود سردخانه ها و ذخیره میوه می تواند به کمک مصرف کنندگان هم بیاید، چرا که ذخیره انواع میوه در سردخانه ها از افزایش بی رویه قیمت میوه در زمان کمبود جلوگیری کرده و این امر به نفع مصرف کنندگان خواهد بود.

حجم پایین ذخیره سازی و فرصتی برای سودجویی دلالان

این در حالیست که کمبودهای موجود در زمینه ظرفیت سردخانه ها هر ساله بخش باغبانی را متضرر کرده و باغداران را مجبور می کند که یا میوه خود را قیمت های نازل و از طریق دلالان وارد بازار مصرف کنند و یا شاهد از بین رفتن بخشی از محصول خود باشند.

با این تفاسیر به نظر می رسد سرمايه گذاري در این بخش و احداث سردخانه هاي مورد نياز در سطح استان و شهرستان بروجرد از جمله ضرورت هایی است که امروزه احساس می شود چرا که احداث این سردخانه ها علاوه بر پشتوانه سازی برای توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و فرآوری مرتبط با حوزه باغبانی می تواند به كمك اقتصاد روستايي آمده و ضمن جلوگيري از ضايعات ميوه‌ها و محصولات باغي موجب ایجاد اشتغالزايي جوانان روستايي شود.

مشکلاتی که روستائیان را از تولید دلسرد کرده است

به هر روی امروزه با افزایش حجم مشکلات در حوزه کشاورزی و باغداری علاوه بر مخاطراتی که پیش روی خودکفایی کشور در این بخش و تامین امنیت غذایی قرار گرفته شاهد بی انگیزگی فعالان این بخش هستیم به طوریکه برداشتن هر گامی برای جلوگیری از استمرار این روند حیاتی شده است.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بروجرد در این رابطه به تاثیر مشکلات حوزه باغداری و کشاورزی بر روند فعالیت باغداران و کشاورزان اشاره کرده و می گوید: این امر بر روی مهاجرت روستائیان تاثیر گذاشته به طوریکه در دو دهه گذشته جمعیت روستاییان در روستاهای بروجرد رو به کاهش گذاشته است.

وی معتقد است که یکی از مهم ترین دلایل مهاجرت روستاییان این است که کشاورزان و باغداران به این نتیجه رسیده اند که تولید مقرون به صرفه نیست و برای همین دست از کار کشیده و راهی شهرها می شوند.

امینی یادآور می شود که اقتصاد و امنیت غذایی کشور به بخش کشاورزی، بادغداری، دامپروری و ... تکیه دارد و باید در این راستا برای حفظ ارزش تولید تلاش کنیم و این امر در گرو این است که شرایط رفاهی کشاورزان در روستاها را تامین کرده تا کشاورز و باغدار در سنگر تولید مانده و به کار خود ادامه دهد.