برداشت‌‌های غیرمجاز تالاب گاوخونی را خشکانده است

در حالي كه كارشناسان از احداث سد زاينده رود دفاع مي كنند، كشاورزان آن را باعث نابودي زراعت و باغات خود مي دانند. يكي از روش هايي كه طي 50 يا 60 سال گذشته به عنوان اصلي ترين راه حل براي مديريت منابع آب كشور مورد توجه قرار گرفته ايجاد سدهاي فراوان روي جريان هاي آبي در همه نقاط كشور است. سد زاينده رود نيز يكي از سدهايي است كه چند سال پيش ساخته شد و بنابر گفته تني چند از مسئولان كشاورزي از همان زمان بناي خشكي زاينده رود گذاشته شد.

محاسن احداث سد بیشتر از معایب آن است

ناصر حاجيان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه اجرای هر پروژه‌ای، محاسن و معایبی را در پی دارد و در جمع‌بندی اگر محاسن بیشتر از معایب باشد، پروژه عملیاتی خواهد شد، اظهار داشت: به طور کلی پروژه‌ای نیست که عیبی نداشته باشد و سد سازی نیز مستثنی از این قانون کلی نیست، زیرا حوزه‌های آبریز به گونه‌ای شکل گرفته‌اند که آب ناشی از نزولات جوی در بالادست حوزه‌های آبریز که اغلب به دلیل ارتفاع زیاد و دیگر عوامل، دارای پتانسیل آبدهی بیشتر است را به محل‌های پایین دست که ارتفاع کمتری داشته و پتانسیل منابع خاک و رشد گیاه زیادی دارد انتقال می‌دهد.

وی با بیان اینکه بدیهی است که احداث سد در هر منطقه‌ای به طور مستقیم یا غیر مستقیم نظم فوق‌الذکر را تا حدودی بر هم می‌زند، خاطرنشان ساخت: یکی از محاسن سدها این است که آب جاری در رودخانه‌ها، در مواقعی که نیاز به آن نیست، جمع نموده و به گونه‌ای مدیریت می‌نماید که در زمان‌هایی که آب نیاز هست، به راحتی بتوان از آن استفاده نماییم.

عضو هیئت علمی دانشگاه  اصفهان ادامه داد: در صورتی که در پایین دست یک سد، تالابی وجود داشته باشد، ضروری است که آب مورد نیاز آن تالاب نیز محاسبه شود و در زمان نیاز در آن جاری گردد، در غیر این صورت در صورتی که آب تالاب تحویل آن نگردد، تالاب خشک شده و مسائل زیست محیطی زیادی را به بار خواهد آورد.

وی با بیان اینکه در صورتی که در مطالعات سدسازی کلیه مسائل را در نظر بگیریم و مدیریت بهره‌برداری آن از اجرا به گونه‌ای باشد که نیازهای زیست محیطی رودخانه و تالاب‌های پایین دست حفظ شود، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد، افزود: در غیر این صورت، مسائل زیست محیطی متعددی به وجود خواهد آورد و مصداق این مسئله، سد زاینده رود است که از سال 1350 احداث گردید.

حاجیان تصریح کرد: تا حدود 15 سال قبل، تقریبا حداقل آب مورد نیاز تالاب که بالغ بر 200 میلیون متر مکعب در سال می‌گردید، تامین شده و مشکلی را از نظر زیست محیطی بوجود نمی‌آورد ولیکن از 15 قبل به دلیل برداشت‌های غیر قانونی توسط جاده‌های حریمی بالادست و پایین دست رودخانه، مقدار آب ورودی به تالاب، کاهش چشم‌گیری پیدا کرده و تالاب خشک گردیده است.

وی گفت: اگر از زمان‌های قبل آب مورد نیاز تالاب حفظ می‌شد، هیچ مشکلی بوجود نمی‌آمد و در ضمن می‌توان اعلام کرد که یکی از محاسن منحصر بفرد احداث سدها، جلوگیری از سیلاب‌ها است که مشاهده شده پس از احداث این سد، سیل در حوزه پایین‌دست نداشتیم.