ورع و پارسایی از دید قرآن و احادیث/ داستانی جالب از مقدس اردبیلی

به گزارش خبرگزاری مهر،"ورع" در لغت به معنای بازداشتن نفس از حرام و دوري كردن از آن است، اين معني در روايتی از امام صادق(ع) هم وارد شده است. حفض بن غياث می گويد از امام صادق(ع) از پارساي مردم پرسيدم فرمود؛كسي است كه از محرمات خداي عزوجل اجتناب ورزد.

ورع به چهار نوع تقسیم کرده اند: ورع تائبين كه انسان را از فسق بيرون نمايد؛ ورع صالحين كه آدمي در شبهات داخل نشود، مبادا به حرام افتد؛ ورع متقيّن که حلال را ترك نمايد،مبادا در حرام وارد شود و ورع صدّيقين که از غير خدا اعراض نمايد.

مرحوم مجلسي احتمال داده كه مراد از ورع، ترك مشتبهات، بلكه ترك بعضي مباحات بوده و ترك محرمات تعريف "تقوي" باشد. ولي چنين تعريفي با بعضي از روايات، منافات دارد براي ورع، آيات مخصوصي در قرآن به تعبير"ورع" وارد نشده، ولي براي آن مي توان از آياتي كه مشتمل بر دوري كردن از معاصي و غيرآن است استدلال كرد. مانند آيه 37 سوره شوری که می فرماید: و آنچه در نزد خداست، بهتر و باقي تر است براي كساني كه ايمان آورده اند و بر پروردگارشان توكل مي نمايند و براي افرادي كه از گناهان بزرگ و كارهاي زشت دوري كنند و هنگامي كه خشم مي نمايند مي بخشند.

روايات هم بر اين معني وارد شده، چنانكه از امام باقر(ع) نقل گرديده كه فرمود: خداوند فرمود فرزند آدم! از آنچه من بر تو حرام كردم دوري نما،از پارساترين مردم خواهي بود.  از امام علي(ع) روايت شده که فرمود: بي رغبتي بي دنيا، ثروت و پارسايي سپر است.

داستان حضرت يوسف (ع) و امام حسن مجتبي (ع) و ده ها نمونه ديگر، درس بزرگي است براي شيعيان و براي كساني كه طرفدار مكتب پارسايي و زهد و تقوا و اميد هستند كه اين روايات و اين عملكرد الگوهاي تاريخ،براي ما سرمشقي بوده، ما راهم الگوهاي ديگر پارسايي به حساب آورد چنانكه انتظار امام صادق(ع) از ما چنان است. روايت شده كه آن حضرت فرمود؛ براستي كه سزاوارترين مردم به پارسايي، آل محمد و شيعيانش مي باشند تا آنكه رعيت به آنها اقتدا كنند.

وظيفه ما دنباله روي از پيشوايان ديني و از الگوهاي علم و عمل و زهد و پارسايي است، چنانكه بوده اند كساني كه گوي سبقت را در شيعه گري ربوده و در زمان خود ما هم بسيارند.

از كساني كه در ترك معاصي موفق بوده اند مقدس اردبيلي است. در حالاتش نوشته اند؛ روزي الاغي را كرايه مي كند كه به نجف مراجعت كند، فردي نامه اي به او مي دهد كه به نجف برساند، وقتي نامه را مي گيرد ديگر بر الاغ سوار نمي شود وقتي از او مي پرسند مي گويد؛ صاحب الاغ به من اجازه حمل اين نامه را نداده است.

از امام صادق(ع) روايت شده که فرمود: از شيعه ما نيست، كسي كه با زبان شيعه است اما در اعمال و آثار ما مخالف با ماست، بلكه شيعه كسي است كه ما را با زبان و دل موافق بوده و دنباله رو آثار ما باشد و به اعمال ما عمل كند،چنين افرادي شيعه ما هستند.

برترين اعمال مخصوصا در ماه مبارک رمضان پارسايي و دوري از محرمات خداي عزوجل است. در روايتي از حضرت علي(ع) نقل شده که فرمود: بالاترين عبادت دانستن و برترين دين، پارسايي است. و از خود آن بزرگوار نقل شده كه؛بالاترين عمل در نزد خدا تسليم و پارسايي است.