جعفر ابراهیمی، نویسنده کودک و نوجوان، در گفتگو با خبرنگار مهر، نقد را مقوله‌ای کاملاً علمی دانست و افزود: همان قوانین و چارچوب‌هایی که بر نقد بزرگسال، ساری و جاری است، بر نقد کودک هم جریان دارد و نقد خلاق، آن است که منتقد را به سوی خود بکشاند. در صورتی که در کشور ما، بیشتر نقدها سفارشی است و منتقدان، حق انتخاب کمتری دارند و می‌توانند بر اساس دانش خود و ویژگی‌های مثبت اثر به تاویل آن بپردازند.
نویسنده «یک سنگ و یک دوست» به جای خالی نقد ادبی اشاره و بیان کرد: هر داستانی که برای کودکان و نوجوانان نوشته می‌شود در درجه نخست باید یک اثر ادبی و هنری باشد؛ پس در گام اول باید به نقد زیبایی‌شناختی آن پرداخته شود، نه نقد سیاسی، اجتماعی، روان‌شناسی و تربیتی آن؛ اما در ارتباط با ادبیات کودک و نوجوان، بیش از هر چیز به وجوه روانشناسانه و تربیتی توجه می‌شود، در حالی که تنها با نقد ادبی آثار می‌توان به گسترش ادبیات کودک و نوجوان کمک کرد و به تفکر هنرمندان و نویسندگان، سمت‌وسو داد و زمینه‌های رشد و شگل‌گیری گونه‌های خاص ادبی چون فانتزی را فراهم کرد.
ابراهیمی، نقد را تشخیص سره از ناسره دانست و گفت: آنچه در جامعه ما رواج بیشتری دارد، نقد صاحب اثر است، نه نقد اثر؛ زیرا تعداد منتقدان در جامعه ما بسیار اندک است و نقد را بیشتر عیب‌جویی از یک اثر یا برجسته کردن آن می‌دانند. از سوی دیگر هنوز شاعران و نویسندگان ما نپذیرفته‌اند که کسی کتاب‌هایشان را نقد کند و به جنبه‌های مثبت و منفی آن بپردازد، به همین خاطر نقد در این سرزمین، جنبه علمی ندارد.
نویسنده کتاب «خورشیدی اینجا، خورشیدی آنجا»، با اشاره به این‌که نقد، واسطه‌ای میان نویسنده و خواننده اثر است گفت: نقد خوب، درست و علمی در معرفی کتاب و گسترش فرهنگ کتابخوانی، نقش بسیار مهمی دارد؛ همچنین به کشف و تربیت نویسندگان خوب کمک می‌کند، اما تعداد منتقدانی با این ویژگی‌ها بسیار اندک است و جز دو یا سه نشریه تخصصی که ماهنامه یا فصلنامه هستند و مخاطبان خاص و اندکی دارند، نشریه دیگری نیست که به نقد علمی آثار توجه کند.
ابراهیمی، به اهمیت نقد ژورنالیستی اشاره کرد و افزود: خوب است روزنامه‌ها که مخاطب عام دارند، صفحه‌ای را به نقد و معرفی آثار اختصاص دهند. صفحه‌ای که تنها دست‌اندرکاران و پدیدآورندگان ادبیات کودک، مخاطب آن نیستند و پدر و مادرها هم می‌توانند به آن مراجعه کنند. حتی خود نوجوانان هم این امکان را دارند که با خواندن آن، کتاب خوب را از بد تشخیص دهند.
نظر شما