کلید گمشده تعطیلی 23 ساله سینما ایران/ سرگذشت اولین سینمای اردبیل

به گزارش خبرنگار مهر، در سال 1323 اولین بازیگر تئاتر استان اردبیل حسن نجف لو با مشارکت، فتح الله زاده و شهرداری اردبیل اقدام به احداث سینمایی به اسم "جهان" یا سینما ایران فعلی کرد.

این سینما که آغازگر تحول دنیای هنر سینما در اردبیل محسوب می شد با ظرفیت 500 نفر و برخورداری از نیمکت و بالکن چوبی اولین فعالیت سینمایی در اردبیل را با اکران فیلم "پست زمینی" پشت سر گذاشت.

مالکان سینما به دلیل توجه ویژه به ارج و منزلت سینما در ترویج هنر و فرهنگ منطقه، برپایی آن را با وجود مقاومت های فرهنگی عهده دار شدند تا هنر در اختیار عموم مردم قرار گرفته و دستیابی به آن برای همگان میسر باشد.

بااین وجود پس از پنج سال فعالیت، حادثه آتش سوزی موجب تعطیلی شش ماهه این سینما شد تا اولین سینمای اردبیل از همان آغاز به دور تسلسل تعطیلی های مکرر بیافتد.

تقلیل ظرفیت سینما به دلیل آتش سوزی

بازگشایی مجدد سینما ایران با تغییر مالکیت آن به مسیح محمدی، حاج بابا حسین زاده و حفظ سهم مالکیت شهرداری پس از شش ماه انجام شد.

در عیبن حال اولین توسعه تجهیزاتی سینما در سال 1343 با وارد کردن آپارات حرفه ای لامپ "ایسکرا" به جای آپاراتهای زغالی توسط محمدی انجام شد.

مالک فعلی سینما ایران و نوه مسیح محمدی درباره این سینما در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: فعالیت مجدد سینما با تقلیل ظرفیت به 300 صندلی و حذف بالکن چوبی همراه بود.

ضرورت تعیین مالکیت سینما ایران

ساسان ابی زاده وی با یادآوری فعالیت سینما تا سال 69 تاکید کرد: در طول سالهای 59 تا 69 سینما به مصادره بنیاد مستضعفان و در طول سالهای 69 تا 75 به مصادره موسسه خدمات امور سینمایی حوزه هنری درآمد.

وی تصریح کرد: این مصادره در زمان توقیف سینماهای کشور انجام شد که از 600 سینمای فعال بالغ بر 90 مورد توقیف شده بود و تمامی سینمای اردبیل به غیر از سینما "مغان" را شامل می شد.

ابی زاده با بیان اینکه در سال 75 به فرمان رهبری از سینماها رفع توقیف شد و به مالکین برگشت داده شد، معتقد است با این وجود وضعیت مالکیت سینما ایران به صورت شفاف مشخص نشده و برخی دستگاههای اجرایی نسبت به مالکیت آن ادعاهایی دارند.

بدهی پنج میلیارد ریالی سینما ایران به حوزه هنری

در پی اظهارات مالک سینما ایران و سینما قدس در اردبیل، مدیر کل حوزه هنری استان اردبیل نیز در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید دارد که برای دریافت سهم مالکیت حوزه از سینما ایران از طریق مراجع قضایی اقدام کرده ایم.

ساسان ناطق با بیان اینکه این سینما زمانی در مالکیت حوزه هنری بوده است، معتقد است مالکان سینما ایران باید مبلغ پنج میلیارد ریال حق مالکیت به حوزه هنری استان پرداخت کنند.

وی افزود: با این وجود قاضی پرونده به نظر می رسد حتی در مطالعه پرونده سهل انگاری می کند و این پرونده نزدیک به 30 سال است که مورد بررسی قرار نگرفته است.

با وجود اینکه مالکیت حوزه هنری از سینما ایران در زمان توقیف سراسری سینماها و به شکل مصادره ای اتفاق افتاد، ناطق معتقد است این دستگاه اجرایی همچنان از سینما ایران سهم دارد.

وی در عین حال تصریح کرد: وضعیت فضاهای هنری، سینمایی اردبیل مطلوب نیست و مسئولان هنری نسبت به تغییر آن اقدام جدی در پیش نمی گیرند.

مدیر کل حوزه هنری استان با اشاره به موقعیت جغرافیایی سینما ایران در شهر اردبیل تاکید کرد: در صورتی که تکلیف مالکیت سینما ایران مشخص شود، باید نسبت به بازسازی و یا تغییر کاربری آن سریعا تصمیم گیری شود.

شهردار: برای تغییر کاربری سینما ایران موافقت شده است

در حالی که مالک سینما ایران از تخریب تدریجی ساختمان این سینما و دزدیده شدن اموال آن و حوزه هنری نیز از بازگشایی آن خبر می دهد، شهردار اردبیل در پاسخ به علل رسیدگی نشدن به وضعیت این مجتمع هنری طی 23 سال گذشته در بهترین نقطه شهر می گوید: در پی جلسه مشترک با مالک نسبت به تغییر کاربری آن موافقت شده است.

صدیف بدری که با خبرنگار مهر گفتگو می کرد، ادامه داد: به نظر می رسد اداره ارشاد نیز با تغییر کاربری موافق بوده و ساخت و ساز منوط به اراده خود مالک است.

اما این اظهارات شهردار اردبیل نه از سوی مالک و نه از سوی اداره ارشاد استان مورد تائید قرار نگرفت، بطوریکه مالک سینما ایران تصریح می کند که شهرداری نظر قطعی برای تغییر کاربری و یا بازسازی نداده است.

ابی زاده با بیان اینکه مسئولان حل این مشکل را فرا فکنی می کنند و جواب قطعی و قانونی به مالکان نمی دهند، ادامه داد: از سال 83 نسبت به تغییر کاربری اقدام شده است، که نه شهرداری و نه اداره ارشاد همکاری نکرده و پاسخ قطعی نمی دهند.

موافقت 18 ماهه 10 سال به طول انجامید

وی با تاکید بر اینکه برای اعلام موافقت یا پرداخت معوض، شهرداری حداکثر تا 18 ماه باید پاسخ مالکان شخصی سینما را می داد، با انتقاد از بی توجهی دستگاههای اجرایی مرتبط به مشکلات حوزه هنر و سینمای استان، متذکر شد: پاسخ به درخواست تغییر کاربری پس از گذشت 10 سال همچنان معلق مانده است.

مدیر سینما قدس اردبیل تاکید کرد: مجوز شهرداری برای تغییر کاربری در حد کاغذ بازی بوده و عملا نمی توان بر اساس آن اقدامی صورت داد.

اداره ارشاد: با تغییر کاربری سینما مخالفیم

گلایه های مالک سینما ایران زمانی قوت می یابد که در گفتگو با مدیر کل ارشاد اسلامی استان اردبیل، این مسئول صراحتا با تغییر کاربری سینما ایران مخالفت کرد.

منصور شرفی علت مخالفت خود را حفظ کاربری فرهنگی و سینمایی این ساختمان برشمرد و افزود: از جلسه شهرداری با مالک هیچ اطلاعی نداریم. اما با توجه به نیاز استان به مجموعه های فرهنگی به جای تغییر کاربری مایل به بازسازی سینما و بازگشایی مجدد آن هستیم.

وی با بیان اینکه در طول خدمت خود نامه درخواستی با موضوع سینما ایران را رویت نکرده است، ادامه داد: در صورتی که نامه ای مبنی بر بازسازی سینما ارائه شود، ارشاد استان قویا حمایت خواهد کرد.

اعطای تسهیلات ویژه برای بازسازی سینما ایران

مدیر کل ارشاد اسلامی استان در خصوص محدودیت اعتباری مالکان برای بازسازی سینما بیان کرد: در صورتی که مالک اقدام به بازسازی کند، سازمان امور سینمایی وزرات ارشاد تسهیلات ویژه ای در اختیار سینما دار قرار خواهد داد.

وی در مقابل انتقاد مالک سینما ایران از بی نتیجه ماندن درخواست 10 ساله برای تغییر کاربری و یا بازسازی این سینما عنوان کرد: برای رفع مشکل سینما ایران اعلام آمادگی کتبی و شفاهی کرده ایم که تاکنون مالک اقدامی نکرده است.

وی همچنین در خصوص نامه ارسالی اداره ارشاد به شهرداری اردبیل با موضوع ممنوعیت ساخت و ساز این سینما ادامه داد: محوطه کناری این سینما در حال ساخت و ساز است که از شهرداری درخواست شده تا زمان تعیین مالکیت آن، ساخت و ساز آن ممنوع شود.

چنانچه مالک و مدیر این سینما نیز با وجود تاکید بر سرقت اموال سینما ایران طی چند مرحله از زمان آغاز ساخت و ساز در محوطه کناری سینما، در عین حال تاکید کرده است که محوطه در حال ساخت و ساز ارتباطی به سینما ایران ندارد.

از هفت سینمای احداث شده ایران، سهیلا، پارس، سوین، لاله، سبز و حافظ در استان اردبیل در حال حاضر تنها دو سینمای پارس یا قدس فعلی و سینما سوین یا انقلاب دایر بوده و به عقیده مالکان بی توجهی و عدم حمایت از این صنعت عظیم موجب شده است، سینماهای استان رونق گذشته خود را نیز از دست بدهند و کم کم رو به تعطیلی بروند.

.........................

گزارش: ونوس بهنود