بعد از اظهارات "باراک اوباما" رئیس جمهور آمریکا در مورد توافق احتمالی کشورهای 1+5 با ایران و اینکه تهران در صورت رسیدن به این توافق از چه امتیازهای بهره مند می شود دو مقام آمریکایی نیز مدعی شدند که در صورت رسیدن به توافق در مذاکرات 29 آبان در مذاکرات ژنو، جموری اسلامی امتیازات چندانی به دست نمی آورد.
اینکه چرا مقامات بلندپایه آمریکایی در روزهای اخیر به دنبال هم درباره توافق احتمالی با ایران و اینکه تهران چه امتیازاتی به دست خواهد آورد صحبت می کنند خود جای بحث دارد.
واشنگتن در ماه های اخیر و به سبب تصمیم برای حل موضوع هسته ای ایران از طریق دیپلماتیک، با انتقاد و فشارهای زیادی از سوی رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس روبرو شده است.
مروری بر مذاکرات چند سال اخیر میان ایران و کشورهای 1+5 به ویژه مذاکراتی که پیش از انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه سال جاری ایران، انجام شد نشان می دهد که گفته های روزهای اخیر مقامات آمریکایی در خصوص اینکه در صورت توافق با ایران، تهران امتیازات اندکی را به دست می آورد چندان صحت ندارد.
پیش از آغازدور جدید مذاکرات هسته ای و زمانی که این گفتگوها از طریق شورای عالی امنیت ملی ایران پیگیری می شد چند دور مذاکره در ترکیه، عراق و روسیه برگزار شد.
نتیجه به دست آمده از این مذاکرات آن بود که دلیل اصلی به توافق نرسیدن در این چند دور مذاکره این طور اعلام شد که کشورهای 1+5 حاضر نبودند در قبال خواسته خود امتیاز برابری را به ایران بدهند.
به یاد آوردن اظهاراتی همچون "آبنبات در قبال در (مروارید) غلطان" به خوبی نشان می دهد که غرب در سال های گذشته خواهان حل موضوع هسته ای ایران در قبال دادن امتیازاتی بسیار کوچک و بی ارزش به تهران بود.
حال با توجه به این مورد می توان این پرسش را مطرح کرد که چرا با گذشت زمان و افزایش توان بومی هسته ای ایران و همچنین بهبود قدرت چانه زنی تهران در مذاکرات به سبب بهره بردن از دیپلماسی نرمش قهرمانانه، چرا بازهم مقامات غربی اعلام می کنند که در توافق احتمالی با ایران، تهران امتیازات کمی به دست خواهد آورد.
یکی از فرضیه هایی که در این مورد مطرح می شود آن است که کشورهای 1+5 به سبب فشارهای رژیم صهیونیستی و سران عرب حوزه خلیج فارس حاضر نیستند امتیازهایی که به ایران می دهند، فاش کنند. مشخص شدن اینکه تهران در صورت توافق چه امتیازاتی به دست خواهد آورد ممکن است، سبب بروز تنش های شدید در روابط آمریکا با متحدان عرب خود شود. از همین رو می توان گفت این اظهارات برای راضی کردن اعراب و رژیم صهیونیستی ایراد می شوند.
اظهارات چند هفته قبل "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم صهیونیستی که در آستانه مذاکرات ژنو بیان شده بود نشان می دهد که ممکن است ایران پیش از آنچه که اوباما و دیگر مقامات آمریکایی در روزهای اخیر اعلام کرده اند، امتیاز به دست بیاورد.
با توجه به تجربه هایی که کشورهای 1+5 از مذاکرات قبلی خود با ایران دارند بعید است که بخواهند در مذاکرات جدید نیز همان اشتباهات قبلی را مرتکب شوند. ایران در سال های اخیر با تکیه بر دانش بومی پیشرفت های زیادی را در بخش هسته ای به دست آورده و بعید است که جمهوری اسلامی بخواهد با امتیازاتی اندک از این پیشرفت ها صرف نظر کند.
آنچه مشخص است کشورهای 1+5 به غنی سازی 3.5 درصدی در ایران راضی شده و خواهان توقف غنی سازی 20 درصدی هستند، اما این خواسته باید با آنچه که غرب در قبال آن پرداخت می کند متوازن باشد زیرا هرگونه زیاده خواهی در این رابطه منجر به شکست مجدد غرب در برابر حق مسلم ایران می شود.
--------------------------------
گزارش از عبدالحمید بیاتی
نظر شما