تدوینگر فیلم باید از قوه تخیل و کشف و شهود برخوردار باشد

به گزارش خبرنگار مهر، عصر امروز، دوشنبه 14 بهمن، نشست و کارگاه آموزشی «سیلویا اینگمارسون» در حاشیه جشنواره فیلم فجر در خانه هنرمندان و در قالب نشستی تحت عنوان «حضور تدوین از فیلمنامه تا پس از تولید» برگزار شد و این خانم تدوینگر سوئدی ضمن تشریح فعالیت‌های خود به پرسش برخی حضار در مورد تدوین‌هایش پاسخ داد.

خانم اینگمارسون طی 25 سال همکاری با «اینگمار برگمان» سینماگر برجسته سوئد و جهان، برخی از شاهکارهای جهانی این سینماگر هم‌چون «فانی و الکساندر» را تدوین کرده است. این همکاری که از فیلم «سونات پاییزی» (۱۹۷۷) آغاز شده تا «ساراباند» (۲۰۰۳) به عنوان آخرین فیلم این استاد فقید سینما ادامه یافت. وی که متولد ۱۰ مه ۱۹۴۹ در «واس وارم‌لندس یان» سوئد است، کار تدوین را از ۱۹۶۸ آغاز کرد و علاوه بر همکاری با اینگمار برگمان، با دیگر کارگردان‌های بزرگ سینمای سوئد از جمله «بو وایدربرگ» در فیلم «مردی روی بام» همکاری داشته است.

در ابتدای این نشست اینگمارسون در مورد همکاریش با برگمان توضیح داد: برگمان هرگز نمی‌گذاشت کشف و شهود یا بخت و اقبال حاکم برکار شود . او همیشه دوست داشت که عنان کار دست خودش باشد و آن‌را محکم بکشد. حس می‌کنم هنگامی که با هم کار می‌کردیم این من نبودم که باید تصمیم بگیرد. با هم دعوا نداشتیم و درمورد اینکه حق با کیست مشکلی بینمان نبود زیرا کار را با هم انجام می‌دادیم و همیشه هم تصمیم او بهترین تصمیم نبود اما همدیگر را می‌دیدیم و با هم بحث می‌کردیم و کار انجام می‌شد.

وی ادامه داد: پس از اتمام برش اولیه، دو یا سه مرتبه تمام فیلم را مرور می‌کردیم و وقتی به برش نهایی می‌رسیدیم ممکن بود روزی چهار ساعت در اتاق تدوین بماند چون این موقع بسیار هیجان زده می‌شد. از نظر او برش نهایی بهترین قسمت کار بود و بدیهی است من هم همین فکر را می‌کردم.

این بانوی تدوینگر سوئدی بیان کرد: اینگمار در مورد آثار خودش بسیار خرده‌گیر و موشکاف بود. بعضی وقتها بدجوری با قیچی به جان فیلم می‌افتاد و این موقع احساس می‌کردم او با حذف بعضی چیزها به داستان فیلم جان بیشتری می‌بخشد تا بلند پروازی‌هایش شکل بگیرند نه اینکه آنها را سرکوب کند.

وی در مورد کار تدوین در فیلم «سونات‌ پائیزی» اینگمار برگمن توضیح داد: این فیلم را من تدوین کردم ولی اینگمار از فیلم راضی نبود. لجش را درآورده بود اما من فکر می‌کردم محشر است و تدوینش را دوست داشتم. به عقیده من این فیلم به مراتب بهتر از فیلمی بود که کمی قبل‌تر از آن ساخته بود. من فیلم قبلی او یعنی فیلم "تخم مار" را اصلا دوست نداشتم .

اینگمارسون به ویژگی‌های اخلاقی و حرفه‌ای برگمان اشاره کرد و گفت: برگمان آنچه را که از هر صحنه می‌خواست پیشاپیش در سر داشت حتی قبل از آنکه صحنه فیلمبرداری شود اما باز هم راه‌های مختلف و متعددی برای بیان انچه در سر دارد، داشت.

وی در مورد فیلم «مونته‌نگرو» که با «دوشان ماکاویف» کار کرده توضیح داد: از دیگر کارهای خوب من تدوین «مونته‌نگرو» اثر «دوشان ماکاویف» است. او نقطه مقابل برگمن است. منتظر می‌ماند تا یک فکر بکر یا الهام بخش از راه برسد و همین باعث می‌شد زمان شروع تدوین را از دست بدهد که برای من مسئله‌ای بسیار دلسرد کننده بود. اولش نمی‌فهمیدم چه می‌خواهد و می‌خواهد از کدام راه برود.

این تدوینگر بزرگ سینمای سوئد خاطرنشان کرد: خیلی‌ها از من می‌پرسند آیا می‌توانم خودم تصمیم بگیرم یا همه چیز برعهده کارردان است؟ و من پاسخ می‌دهم البته که می‌توانم اما باید تدوینی کنم که کارگردان بپسندد.

وی افزود: من اشتیاق شدید و افسون و فریبندگی فیلمسازی و تدوین را در خود حس می‌کنم. در نروژ تجربه بسیار خوبی از کار با «اریک گوستافسون» داشتم. او فیلم کوتاهی درباره یکی از آثار نه چندان مشهور «ایبسن» ساخت. کار بسیار راحتی بود زیرا او می‌دانست هر روز چی بگیرد و چگونه بگیرد.

اینگمارسون بیان کرد: وقتی فکری در میان باشد فیلم‌های گرفته شده به راحتی تدوین می‌شوند و تدوینگر دیگر مجبور نیست حدس بزندکه چه کار کند. بهترین تدوین‌هایم همیشه حاصل تشریک مساعی با کارگردان مجربی بوده که زبان فیلم را بلد بود و در عین حال بدیهه‌سازی را به بخت و اقبال واگذار نمی‌کرد و این همان کاری است که کارگردان‌های بی‌تجربه بیشتر اوقات می کنند.

این بانوی تدوینگر سوئدی در پایان در پاسخ به سوالی در مورد اینکه کدام فیلمش را بیشتر دوست دارد توضیح داد: نظر خاصی ندارم بهترین تدوین من کدام است اما زیباترین آنها البته "فانی و الکساندر" است. به عقیده من به ندرت می‌توان گفت چه کسی فیلم را تدوین کرده  چون تدوین نوعی تشریک مساعی است. برخی اوقات کارگردان تدوینگرش را انتخاب می‌کند و کار اول به خوبی به اتمام می‌رسد و بنابراین اتفاق می‌افتد که همکاری خود را ادامه دهند. خیلی کارها مانده که باید برای نحوه ترکیب عوامل فیلم صورت گیرد. مهم است که بدانیم تدوینگر انسانی پرپشتکار و شکیبا، موشکاف و وسواسی است و برخوردار از قوه تخیل و کشف و شهود.

ورک‌شاپ تدوین خانم اینگمارسون، به عنوان یکی از برنامه‌های جنبی بخش بین‌الملل سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر با مشارکت انجمن تدوین‌گران خانه سینما و کانون تدوینگران سینما برگزار شد.