به گزارش خبرنگار مهر، چهارشنبه هفته گذشته حکم نهایی در مورد نشر چشمه سرانجام صادر شد. به موجب رای صادره از سوی هیئت تجدید نظر رسیدگی به تخلفات ناشران، نشر چشمه به استناد بند 5 ماده 6 آئین‌نامه رسیدگی به تخلفات ناشران، به تعلیق موقت پروانه نشر به مدت 24 ماه محکوم شد. در این حکم همچنین آمده است: «این ناشر پس از انقضای آن [مدت موره اشاره] با احتساب مدت سپری شده می‌تواند فعالیت خود را از سر بگیرد.»
اما بهانه نگارش مطلب زیر، قضاوت عجولانه و شتابزده یک خبرگزاری درباره تیترهایی است که چند خبرگزاری دیگر - از جمله مهر - برای این خبر برگزیده بودند. نقد این خبرگزاری به شیوه اطلاع‌رسانی رای صادره در مورد چشمه در رسانه‌های دیگر، به این موضوع بود که آنها تنها به بخش نخست کل عبارت حقوقی حکم (یعنی تعلیق پروانه نشر به مدت 2 سال) استناد کرده‌اند و لذا تیتر انتخاب شده در این مورد اشتباه بوده است.
در ادامه به دلایل تغییر تیتر این خبر از سوی خبرگزاری مهر از «پروانه نشر چشمه برای 2 سال به حالت تعلیق درآمد» به «رای نشر چشمه صادر شد» خواهیم پرداخت اما فعلاً ذکر یکی دو نکته ضروری به نظر می‌رسد:
اول اینکه خبرگزاری مورد اشاره که مدعی صحت خبر خود و اشتباه بودن خبر دیگر رسانه‌ها است، با چه مستندی بخش دوم رای صادره را اینگونه تفسیر کرده که مدت مورد اشاره (2 سال) به پایان رسیده است؟ آیا در آن زمانی برای شروع این بازه زمانی اعلام شده است؟
البته خبرنگار مهر نیز بر آن شد که این ابهام را دست کم برای مراجعان خود برطرف کند که همایون امیرزاده رئیس هیئت تجدید نظر رسیدگی به تخلفات ناشران در این باره به مهر گفت: «مدت تعلیق پروانه نشر چشمه از 24 اسفند 1390 تا 24 اسفند 1392 بوده است» و زمانی که خبرنگار مهر دلیل عدم درج این بازه زمانی را در حکم صادره از وی جویا شد، او به ذکر این نکته اکتفا کرد که: «خود ناشر از این موضوع مطلع است» و شاید معنای دیگر این سخن این است که «نیازی نیست کسی غیر از ناشر از این موضوع مطلع باشد» البته شاید!
در چنین وضعیتی و در حالی که حتی در یک رای حقوقی به طور دقیق ابهامات پرونده مورد بررسی شکافته نمی‌شود و رسانه‌ها ناچارند خود به موضوع ورود و این ابهامات را برطرف کنند، چنین به اصطلاح نقدهایی چیزی جز یک قضاوت عجولانه و شتابزده نیست.
دوماً در مطلب خبرگزاری مورد اشاره از این موضوع سخن رفته که «چنین اشتباه‌هایی [تغییر تیترها] تقریباً به یک رفتار تبدیل شده». در اینجا لازم به یادآوری است که خبرگزاری مهر پس از آنکه ابهام مورد اشاره در رای صادره از سوی هیئت تجدید نظر رسیدگی به تخلفات ناشران را از رئیس این هیئت جویا شد، تیتر خبر خود را به «رای نشر چشمه صادر شد» تغییر داد - تاکید می‌شود که تغییر داد نه اصلاح کرد - و به این ترتیب آماج نقدی قرار گرفت که شرح آن رفت؛ نقدی که پُرواضح است به رای صادره وارد است نه تیتر مهر.
با این حال نظر نگارنده این مطلب تا حد زیادی صحت ادعای خبرگزاری مورد اشاره و اینکه «چنین اشتباه‌هایی [تغییر تیترها] تقریباً به یک رفتار تبدیل شده» را تائید می‌کند چه اینکه نمونه این اشتباهات را به کرّات در همین خبرگزاری دیده است. در اینجا تنها با ذکر تازه‌ترین نمونه این اتفاق، برای جلوگیری از خلط بیشتر موضوعات و آشفته نشدن وضعیت و گمراه نشدن مخاطبان رسانه‌ها، از آن درمی‌گذریم:
12 بهمن امسال دبیرخانه کتاب سال اسامی کتاب‌های راهیافته به مرحله نهایی این جایزه را در چند رشته اعلام کرد اما خبرگزاری مورد اشاره از «جای خالی شعر و داستان در جایزه کتاب سال» خبر داد! و این در حالی بود که اسامی آثار نامزد کتاب سال در دیگر رشته‌ها از جمله همین شعر و داستان اعلام نشده بود کما اینکه یکی دو روز بعد اطلاع‌رسانی در مورد این بخش‌ها هم انجام شد. اما به فاصله حدود یک ساعت، این خبرگزاری بدون هیچگونه توضیح و یا عذرخواهی از مخاطبانش، تیتر خود را به «بخشی از آثار راهیافته به مرحله دوم کتاب سال» تغییر داد!
همانطور که ملاحظه می‌شود در این مطلب تعمداً از تیتر مطلب مورد اشاره در آن خبرگزاری و حتی تصویری که برای آن بارگزاری شده، استفاده شده است و به نظر می‌رسد زمان طرح این سوال، اکنون باشد که واقعاً «چرا برخی خبرها 180 درجه برعکس می‌شوند؟!»
نظر شما