وقتی "امپراتور" تحت تعقیب قرار می گیرد/ خرید و فروش "سین" هشتم سفره عید ممنوع شد

به گزارش خبرنگار مهر، روایت سمندر لرستانی حکایت زیبایی گونه ای منحصر به فرد است که همین رنگارنگ بودنش برایش دردسر ساز شده تا هر ساله در آستانه عید نوروز قاچاق "امپراتور" برای رفتن سر سفره "هشت سین" مردم اوج بگیرد.

در این راستا نشست یگانهای حفاظت محیط زیست استانهای همجوار لرستان صبح پنج شنبه برای جلوگیری هرچه بیشتر از قاچاق این گونه اندمیک لرستان با حضور رئیس یگان اجرایی حفاظت سازمان محیط زیست کشور برگزار شد.

یکی از موضوعات مهمی که در نشست هماهنگی یگانهای حفاظت محیط زیست استانهای همجوار لرستان مورد بحث قرار گرفت موضوع حفاظت از سمندر لرستانی بود تا هر کدام از استانهای زاگرس نشین از اقدامات خود برای حفاظت از این گونه نادر بگویند.

سمندر لرستانی در آستانه بهار عرض اندام می کند

مدیر کل محیط زیست استان لرستان در این نشست با تاکید بر ضرورت حفاظت از سمندر لرستانی از سوی همه استانهای زاگرس نشین اظهار داشت: متاسفانه این گونه نادر مورد حجمه قرار گرفته است.

محمد حسین بازگیر با بیان اینکه هم اکنون در فصل و زمان رویت سمندر لرستانی در زیستگاه خود قرار داریم گفت: این امر موجب می شود که با بیرون آمدن این گونه از زیستگاهها مورد هجمه قاچاقچیان و همچنین برخی از مردم منطقه قرار گیرد.

وی با اشاره به اجرای طرح بین المللی حفاظت از سمندر لرستانی گفت: در قالب این طرح آموزشهای لازم را برای حفاظت از سمندر لرستانی به جوامع محلی ارائه می شود.

خرید و فروش "امپراتور" در بازار میوه و تره بار

مدیر کل محیط زیست استان لرستان با بیان اینکه سمندر لرستانی یک گونه در آستانه انقراض است عنوان کرد: این موضوع نیز به دلیل شکار این گونه از سوی قاچاقچیان و همچنین خرید و فروش آن در بازارهای میوه و تره بار است.

بازگیر با تاکید بر جلوگیری از قاچاق این گونه نادر از طریق راه آهن بیان داشت: در این راستا با پیگیری صورت گرفته با پلیس راه آهن اقدامات آموزشی برای کارکنان قطارهای مسافری، مردم بومی منطقه و پلیس های راه آهن در دستور کار قرار گرفته شده است.

وی همچنین با اشاره به اقدامات لازم برای جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی از طریق جاده ها تصریح کرد: در این راستا نیز با هماهنگی ایجاد شده با پلیس آگاهی استان در ایستهای بازرسی در سطح جاده ها از قاچاق سمندر لرستانی جلوگیری به عمل خواهد آمد.

مدیر کل محیط زیست استان لرستان همچنین با اشاره به ارائه آموزشهای لازم در سطح مدارس شهری استان گفت: همچنین بازارهای میوه و تره بار استان نیز به خصوص در ایام عید به صورت روزانه برای جلوگیری از خرید و فروش این گونه نادر مورد پایش و نظارت قرار می گیرند.

زیستگاه سمندر در خوزستان تبدیل به منطقه صید و شکار ممنوع می شود

فرمانده یگان حفاظت از محیط زیست استان خوزستان نیز در این رابطه با بیان اینکه در این استان 12 زیستگاه سمندر لرستانی وجود دارد گفت: برآورد شده که حدود هفت هزار قطعه سمندر در این زیستگاهها وجود داشته باشند.

آرمین صارمی با بیان اینکه زیستگاه سمندر لرستانی در استان خوزستان در حال تبدیل شدن به منطقه صید و شکار ممنوع است تصریح کرد: در این راستا با تعامل صورت گرفته با پلیس پیشگیری راه آهن اندیمشک و دزفول از قاچاق این گونه نادر جلوگیری به عمل می آید.

وی با بیان اینکه مهم ترین تهدید کننده گونه سمندر لرستانی عشایر منطقه هستند گفت: در این زمینه خلاء اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی به شدت وجود دارد که باید در این راستا اقدامات لازم را برای ارائه آموزشها به این قشر در دستور کار قرار گیرد.

برگزاری مانور جلوگیری از خرید و فروش سمندر در استان مرکزی

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز در این رابطه با اشاره به برگزاری مانورهای مشترک برای جلوگیری از خرید و فروش سمندر لرستانی گفت: در این راستا با هماهنگی صورت گرفته پایان هر سال یک مانور مشترک با حضور پلیس پیشگیری، شورای اصناف، دامپزشکی و محیط زیست برگزار می کنیم.

عباس جودکی با بیان اینکه در قالب این مانور مراکز خرید و فروش حیات وحش و میادین میوه و تره بار را مورد بازدید قرار می دهیم گفت: در این راستا متخلفان در این زمینه را به مراجع قضایی معرفی می کنیم.

مکاتبه با گمرک کرمانشاه برای جلوگیری از قاچاق سمندر

فرمانده یگان حفاظت از محیط زیست استان کرمانشاه نیز در این رابطه با بیان اینکه کرمانشاه هم مرز با کشور عراق است عنوان کرد: بزرگترین بازارچه مرزی کشور در کرمانشاه قرار دارد که در این راستا مکاتبات زیادی را با گمرک برای جلوگیری از قاچاق سمندر لرستانی و همچنین سمندر خال زرد کرمانشاه انجام داده ایم.

بهادر چراغی با بیان اینکه با فرا رسیدن ایام نوروز بیشترین قاچاق و همچنین خرید و فروش سمندر انجام می گیرد گفت: در این راستا در این ایام گشتهای تخصصی با همکاری ادارات مربوطه از سطح بازارهای میوه و تره بار انجام می دهیم.

حفاظت از سمندر لرستانی از دغدغه های معصومه ابتکار

فرمانده یگان اجرایی حفاظت محیط زیست کشور نیز در این رابطه با بیان اینکه یکی از دغدغه های رئیس سازمان محیط زیست کشور سمندر لرستانی است گفت: با این وجود مهم ترین راهکار  برای حفاظت از سمندر لرستانی تنویر افکار عمومی در این زمینه است.

سرهنگ حمید رضا خیلدار با تاکید بر مشارکت عمومی و همچنین رسانه ها تصریح کرد: در این راستا جایگاه و نقش صدا و سیما و همچنین رسانه های شنیداری بسیار مهم است.

وی با بیان اینکه همچنین نامه از سوی یگان اجرایی حفاظت محیط زیست به پاسگاهها، کلانتریها و همچنین پلیس پیشگیری تهران در زمینه جلوگیری از خرید و فروش سمندر لرستانی در بازارهای میوه و تره بار ارسال شده است تصریح کرد: در این نامه ابلاغ شده که به محض دیدن خرید و فروش این گونه در بازارهای تهران برخورد لازم با افراد متخلف صورت گیرد.

عکس امپراتور در دست پلیس برای برخورد با قاچاقچیان

فرمانده یگان اجرایی حفاظت محیط زیست کشور با تاکید بر اینکه همه مردم باید برای حفاظت از این گونه نادر مسئولان را همراهی کنند گفت: مردم باید بیشتر از مسئولان برای حفاظت از گونه های زیست محیطی به خصوص سمندر لرستانی دل بسوزانند.

سرهنگ خیلدار با تاکید بر ایجاد تعامل یگانهای حفاظت محیط زیست استانها با پلیس های پیشگیری برای حفاظت از سمندر لرستانی تصریح کرد: در این راستا می توان عکس سمندر را به صورت رنگی در اختیار فرماندهان و روسای پلیس پیشگیری استانها و شهرستانها برای جلوگیری از قاچاق این گونه از طریق جاده ها و همچنین بازارهای میوه و تره بار قرار داد تا زمینه حفاظت و احیای این گونه اندمیک بیش از پیش فراهم شود.

سین هشتم سفره عید؛ عضوی از یک خانه هشت نفره

بنابر این گزارش در خانواده پهناور حیات وحش ایران راسته دوزیستان شامل هشت گونه سمندر بوده که اکثر آنها در شرایطی نامعلوم یا بحرانی به سر می برند. در بین این خانواده هشت نفره، سمندر کوهستانی لرستان در سال های اخیر تهدیدهای بسیاری را تجربه کرده و همچنان جمعیت این گونه با خطرات مختلفی روبروست.

این گونه ارزشمند در محیطی از بقایای جنگل‌های بلوط که حاوی آب ‌های خنک باشد زیست کرده و بر پشت خود خال‌ ها یا نوارهای زرد و نارنجی چشمگیر روی زمینه قهوه‌ ای داشته و زیر بدنشان زرد یا نارنجی قرمز است.

نام این گونه ترکیبی از دو کلمه سام (آتش) و اندر (درمیان) بوده و به همین دلیل در برخی از کتب قدیمی او را فرزند آتش نامیده اند. در حقیقت جوامع محلی سمندر را نماد پاکی، شجاعت و انسان راست ‌کردار دانسته و در بین آنها از احترام ویژه ای برخوردار است.

این‌ گونه 14 سانتی ‌متری آندمیک ایران بوده و تنها در لرستان و در مرز با استان خوزستان یافت می‌شود. در حقیقت قرار گرفتن این گونه در بین دو استان خوزستان و لرستان به جای آنکه حفاظت و حراست بیشتری را به وجود بیاورد، سبب پاسکاری سمندر در بین این دو استان شده است تا در مقطعی از زمان شاهد کاهش جمعیت این گونه به علت نبود نظارت کافی باشیم.

نخستین عاملی که موجب شد سمندر لرستانی روند انقراض را آغاز کند، قاچاق بیش از حد این ‌گونه به دست سوداگران حیات‌ وحش بوده به طوریکه خرید و فروش سمندر چنان رونق یافت که فروش سمندر در کنار خیابان و ماهی ‌فروشی‌ها به یک امر کاملا عادی تبدیل شده است.

به هر حال هر چند که اقدامات مسئولان برای حفاظت از سمندر لرستانی قابل توجه است ولی تجربه های مختلف در این حوزه نشان داده تا عزم همگانی در میان خود مردم برای حراست از سرمایه های طبیعی این مرز و بوم شکل نگیرد هیچ برنامه ای در این زمینه توفیق چندانی نخواهد داشت.

...............................

گزارش: فاطمه حسینی