بیانیه هیات داوران در پی ابهامات در انتخاب ناشران برتر کشور

به گزارش خبرگزاری مهر، هیات داوران پس از انتخاب ناشران برگزیده و شایسته تقدیر بیانیه‌ای را منتشر کرد.

در متن این بیانیه آمده است: هیات داوران انتخاب ناشران برگزیده و نمونه­ سال جاری مفتخر است ضمن اعلام نتایج بررسی­‌های انجام­‌شده و معرفی ناشران برتر و برگزیده به شرح و ترتیبی که در پی خواهد آمد، برخی نکات و مسائل محوری در حوزه نشر کشور را به اغتنام این فرصت به استحضار ریاست محترم جمهوری اسلامی، مسئولان نظام تصمیم­‌گیری و نیز خانواده­ صبور و کوشای صنعت نشر کشور برساند.

مایه­ مباهات است به همین وسیله در یک بیان کلی اعلام شود که حوزه­ نشر کتاب در کشور به رغم همه­ کاستی­‌ها و تنگناهای متعدد و گوناگون توانسته­ است چرخ­‌های این صنعت را برای جامعه­ پرافتخار دانش و فرهنگ در ایران فعال نگاه دارد و با وجود مشکلات اقتصادی که از فرط روشنی، بیان آن لطفی ندارد؛ کاروان کتاب کشور همچنان در صیرورت بوده ­است.

هیات داوران لازم می­‌داند از همه اهالی و اصحاب صنعت نشر در همه­ سطوح نرم‌­افرازی و سخت­‌افزاری که طی یک سال تلاش، با تولید، چاپ و توزیع کتاب، بر گنجینه گرانبهای موجود افزوده­‌اند، صمیمانه سپاسگزاری کند.

شواهد موجود و اطلاعات هیات داوران حاکی از آن است که صنعت نشر ایران پس از افت و خیز ناگزیر و ناشی از شرایط اقتصادی کشور در آستانه­ فصل تازه‌­ای از فعالیت خود قرار دارد. امید است در اثنای این فصل تازه، شاهد شکوفایی هرچه بیشتر نشر کشور در همه زمینه‌ها باشیم.

بسیار بدیهی است آنچه اینک به عنوان نتایج بررسی به استحضار می­‌رسد به دلیل وسعت و پیچیدگی صنعت نشر نشان­ دهنده­ همه وجوه داوری نبوده و طبعا بعید نیست عزیزان ما در عرصه چاپ و نشر کشور، بخشی از تلاش­ها و مساعی خود را در این نتایج به روشنی نبینند. از این رو، این نتایج به معنای نادیده گرفتن تلاش دیگر ناشران کشور نیست و گاهی فاصله نتایج و بررسی­‌ها و چنان نزدیک به هم بوده که کار داوری را به غایت سخت می­‌کرده است. اما هیات داوران موظف به رعایت مفاد آیین‌نامه بوده و با تمام توان کوشیده است از آن تخطی نکند. لازم به ذکر است این آیین‌نامه به نوبه خود نیازمند بازنگری بوده و امید است این مهم در آینده­ نزدیک، مورد توجه مسئولان امر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گیرد.

هیات داوران امیدوار است صنعت نشر در دوران جدید، با ایجاد ظرفیت­‌های تازه (با توجه به اوصاف تازه­ کتاب و صنعت نشر در فضای مجازی)، گام‌های بلندی برای برون رفت از کاستی­‌های کنونی بردارد. برای هیات داوران موضوع ارتقاء محتوا، تولید متناسب با نیازهای حیاتی کشور، کیفیت نشر و توجه به نشر فاخر در جریان این داوری مورد نظر بوده و لذا شایسته است این ضابطه در آینده و در جهت­‌گیری شبکه‌­های حمایتی مورد توجه قرار گیرد. بسیار روشن است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تولیت حمایت از نشر را بر عمده دارد اما به تنهایی از عهده­ این وظیفه برنخواهد آمد و لازم است نظام آموزشی، اجرایی، اقتصادی و مالی کشور و همه­ بخش­هایی که به کتاب نیاز مستقیم و غیرمستقیم دارند، در این زمینه با نگرش شفاف و اقدام روشن وارد عرصه شوند.

در این مسیر حمایت از جریان تولید محتوا برای رقابت با جریان ترجمه از مهمترین مسائل بوده و نیز حمایت از نوقلمان ویژه در حوزه کتاب کودک و نوجوان از جمله ضابطه­‌های مهم دیگر داوری بوده و امید است در آیند نیز بدین مهم توجه جدی شود. همچنین تلقی عمومی نسبت به کتاب دانشجویی و دانشگاهی و نیز کتاب­هایی که مستقیما در عرصه تولید و توسعه علم و دانش نقش دارند نیازمند بازنگری است و نباید پنداشت که این حوزه با توجه به شرایط کنونی خواهد توانست بدون حمایت و ارائه سهم شایسته، دربردارنده رشد مناسب باشد. کتاب تخصصی و دانشگاهی با کتاب درسی و کمک درسی لزوما هم­معنا نیست و به غایت در خور حمایت­ های مستقیم و غیرمستقیم است.

مسأله دیگر ضرورت شفافیت در سیاست­‌ها و روش­‌ها و نیز انسجام هرچه بیشتر در همه­ بخش­ها و پرهیز جدی از چندگانگی برخورودها و سیاست‌­ها است که ضرورت بیان و تصریح آن در این بیانیه لازم دانسته شده و امید داریم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه توجه شایسته خود را بروز دهد.

هیات داوران هم­چنین ناشران معزز کشور را مورد خطاب قرار داده و حل و رفع بخشی از مسائل این حوزه را به دست با کفایت آنان مربوط می­‌داند. در ماهیت، حرفه­ نشر یک انتخاب است و در قیاس با دیگر حرف جامعه، امتیازات و البته تفاوت­هایی دارد. رقابت، بدیهی­‌ترین وجه هر یک از حرفه‌های جامعه است اما رقابت در این صنعت، دامنه­های خاص خود را دارد. حمایت یک ناشر توانمند و صاحب عنوان از یک ناشر به مراتب ضعیف­تر، از جمله تمایزات این حرفه است. نگرش بلندمدت و داشتن شبکه­ تولید کتاب ارتباط با مولفان از دیگر ضرورت‎ها است. البته روشن است که این موارد تنها به عنوان نمونه بیان می­شود و هیچ­کس مانند خود ناشران وظایف فرهنگی و رسالت حرفه­ای نشر سالم را نمی­داند.

اینک نتایج بررسی وضعیت فعالیت ناشران در سال 92 به شرح زیر اعلام می­شود. شایان ذکر است این بررسی طی چند مرحله صورت گرفته­ است.

الف- در حوزه ناشران بزرگسال بخش خصوصی شهر تهران:

از میان نامزدهای این حوزه شامل انتشارات جامعه­نگر، سخن، علم، خرسندی و نشر نی، انتشارات جامعه ­نگر و سخن به صورت مشترک به عنوان برگزیدگان این حوزه معرفی می­شوند.

ب- حوزه ناشران بزرگسال بخش خصوصی شهرستان:

برای ناشران این حوزه برگزیده­ای اعلام نمی­ شود اما انتشارات دلیل ما و مرسل به عنوان ناشران لایق تقدیر معرفی می­‌شوند.

ج- حوزه ناشران کودک و نوجوان بخش خصوصی شهر تهران:

از میان نامزدهای این حوزه شامل انتشارات پیدایش، افق و محراب قلم، انتشارات افق و محراب قلم به طور مشترک به عنوان ناشران برگزیده معرفی می­‌شوند.

د- از میان ناشران این حوزه، ناشری به عنوان ناشر برگزیده معرفی نمی­ شود، اما انتشارات براق و جمال به عنوان ناشران لایق تقدیر اعلام می­‌شوند.

ه- حوزه ناشران کودک و نوجوان بخش دولتی و نهادهای عمومی:

در این حوزه، از میان موسسات انتشاراتی: مدرسه، پروانه و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات کانون به عنوان ناشر برگزیده اعلام می­‌شود.

و- حوزه ناشران بزرگسال بخش دولتی و نهادهای عمومی تهران و شهرستان:

در این حوزه و از میان موسسات انتشاراتی بوستان کتاب قم، مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفی، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، سازمان سمت، سوره مهر، دانشگاه تهران و بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، موسسات انتشاراتی بوستان کتاب قم و سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی به صورت مشترک به عنوان ناشران برگزیده معرفی می­‌شوند.

ز- حوزه ناشران بخش ویژه:

هیات داوران به موازات معرفی 6 دسته ناشران فوق­ الذکر و با هدف ترغیب و تشویق ناشران نوپا، خلاق و داری عملکرد مثبت و ویژه در یک حوزه خاص، برای اولین بار سرفصل بخش ویژه را می­‌گشاید.

در این حوزه از عمل ناشران نوآور در حیطه شکل و محتوای آثار تولیدی تقدیر به عمل می­آید. هیات داوران با لحاظ کردن شاخص­ های مختلف، ناشران زیر را در بخش ویژه معرفی می­‌کند:

1-    انتشارات متن (وابسته به فرهنگستان هنر) به دلیل ارزش محتوایی آثار، به ویژه چاپ و نشر شاهنامه طهماسبی و کتاب شاهکارهای هنر ایران در مجموعه ­های کشور لهستان

2-    انتشارات فرهنگ معاصر به دلیل ارزش کیفی جمیع آثار و بالغ بر چند دهه تلاش، برای تدوین فرهنگ‌نامه ­های متنوع و فاخر

3-    انتشارات آموت به خاطر تلاش در رونق ادبیات داستانی، شرکت فعال در نمایشگاه‌های استانی، اخذ جوایز متعدد از جشنواره­ ها، تلاش برای جذب نوقلمان و کسب دستاوردهای قابل توجه در عین جوانی و نوپایی

4-    انتشارات عصر داستان به دلیل تلاش در رونق ادبیات داستانی

5-    انتشارات سفیر اردهال به دلیل تلاش در حفظ نسخ خطی

6-     انتشارات حتمی به خاطر کثرت و تنوع آثار تولیدی در حوزه علوم ورزشی در مدت کوتاه فعالیت خود

7-    انتشارات علوم رایانه به دلیل نشر هم‌زمان آثار در قالب متن قابل ارائه در فضای مجازی

8-    انتشارات مینوی خرد به دلیل ارزش محتوایی آثار محتوایی آثار و نوآوری در زمینه فرم و دیگر مشخصات فنی کتاب

9-    انتشارات میزان به دلیل تولید آثار محتوایی قابل توجه برای مخاطب خاص در حوزه حقوق