حضور در بازار جهانی نشر در گرو رعایت کپی رایت و سلیقه سنجی

به گزارش خبرنگار مهر در نشستی با عنوان «کتاب کودک ایران و بازار جهانی نشر» که امروز ۱۶ اردیبهشت ماه در سرای اهل قلم کودک نمایشگاه کتاب برگزار شد سحر ترهنده به ضرورت توجه به بازار نشر اضافه کرد و افزود: نویسندگان و تصویرگران ما در سال‌های اخیر توانسته‌اند به نمایشگاه‌های بین المللی بروند و جوایزی را از آن خود کنند اما ناشران هم توانسته‌اند رایت‌هایی را هرچند به تعداد کم بفروشند اما رایت‌های فروخته شده وارد بازار نشر نشده‌اند و آنچه اهمیت دارد توجه به حضور در بازار جهانی نشر است.

این عضو هیأت مدیره شورای کتاب کودک آگاهی به زبان بین المللی را ضروری دانست و افزود: دانستن زبان بین المللی به معنی آشنایی به زبان انگلیسی نیست ما باید قواعد بازی را بشناسیم و از آن پیروی کنیم تا زمانی که کپی رایت را جدی نگیریم و حق مالکیت معنوی ناشران و پیدید آوردگان را رعایت نکنیم چگونه می‌خواهیم وارد بازار بین الملل شویم.

ترهنده شناخت سلیقه و ذائقه مخاطبان را یکی دیگر از راه‌های ورود به بازار جهانی نشر دانست و افزود: اینکه بگوییم می‌خواهیم وارد بازار بین المللی شویم یک خواست و اراده کلی است ما باید سلیقه یابی کنیم و بدانیم فرانسه چه نوع خاص از ادبیات را می‌پسند یا کشوری چون مکزیک با چه کتاب‌هایی موافق‌تر است. پیدا کردن این نوع سلیقه‌ها نیازمند وجود آژانس‌های ادبی است در حالی که تعداد آژانس‌های ادبی در کشور ما به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.

این داور بین المللی با اشاره به اینکه نویسندگان ما زبان جهانی را نمی‌دانند گفت: نویسندگان و تصویرگران ما سایت دو زبانه ندارند اصلا سایتی ندارند که کتاب‌هایشان را معرفی کنند بیشتر آن‌ها عضو شبکه‌های اجتماعی نیستند. ما برای معرفی آثارشان به کشورهای دیگر ناچاریم هم خود پدیدآورنده و هم اثرش را معرفی و ترجمه کنیم. از سوی دیگر نویسندگان ما به روز نیستند و ادبیات روز دنیا را نمی‌شناسند.

راهیابی به بازار جهانی در گرو دانستن زبان جهانی

حمیدرضا شاه آبادی یکی دیگر از کسانی بود که در این نشست درباره بازار جهانی کتاب سخن گفت. او توسعه نشر را در گرو توسعه اقتصادی دانست و افزود: نشر یک فعالیت اقتصادی است و ناشری موفق است که تاجر خوبی باشد و کتاب را در قالب یک کالا ببیند و برای آن بازاریابی و بازارسازی کند.

نویسنده کتاب دیلماج با اشاره به اینکه ناشران کتاب‌های کمک آموزشی برای کتاب‌های خود بازارسازی کردند گفت: ناشران این گونه کتاب‌ها با آثار خود همچون یک کالای اقتصادی رفتار کردند در حال حاضر خانواده‌ها گمان می‌کنند برای اینکه بچه‌هایشان در کنکور قبول شود و به دانشگاه رود باید کتاب کمک آموزشی بخرد. این شگرد خوب است یا بد مورد گفتگوی من نیست. آنچه اهمیت دارد اینکه چنین شگردی جواب داده. ناشران کتاب‌های داستانی نیز باید بازار نشر را چه در داخل و چه در خارج بشناسند.

به گفته شاه آبادی رفتار ناشران و نویسندگان ما غیر حرفه‌ای و ما نیازمند رفتار حرفه‌ای هستم. ما باید قواعد تجارت جهانی را بلد باشیم. ما باید به کتاب به عنوان یک کالا برای صادرات نگاه کنیم و بدانیم هر کتابی را به چه کشوری ارسال کنیم.

نویسنده کتاب «لالایی برای دختر مرده» گفته‌های خود را با این پرسش ادامه داد: چه کسی باید نویسندگان ما را به خارج از کشور معرفی کند.

احمدرضا احمدی هوشنگ مرادی کرمانی و مصطفی رحماندوست چهره‌های جهانی ادبیات کودک هستند کدام ناشر یک پوستر از این نویسندگان پیش از مرگشان منتشر کرده است. این در حالی است که نویسندگان خارج از کشور هر کدام یک مدیر برنامه دارند. حالا نویسندگان ما ممکن است مطرح کنند با کدام پول می‌خواهند مدیر برنامه داشته باشند.

شاه آبادی به کم رونق بودن نشر در ایران اشاره و بیان کرد: نشر ما «گنجشک روزی» است. ۹ هزار و ۶۰۰ ناشر مجوز گرفتند تا از تسهیلات دولتی بهره ببرند در حالی که صنعت نشر در جامعه ما رونق چندانی ندارد.‌ای کاش به جای این ۹ هزار و ۶۰۰ ناشر ۹۰ ناشر فعال در داخل و خارج ایران وجود داشت که به درستی فعالیت می‌کرد و با زبان نشر آشنا بود. انگار زمان بسیار لازم است تا نشر ما ترمیم شود.

بازار نشر جهانی در گرو حمایت‌های دولتی

سیدعلی کاشفی مدیر آژانس ادبی و انتشارات حوا نیز توجه به زیرساخت‌های نشر بین المللی را ضروری دانست و افزود: نویسندگان ما کارت ویزیت ندارند کار‌هایشان به درستی معرفی و ترجمه نمی‌شود سایتی ندارند که خود و آثارشان را معرفی کنند عضو شبکه‌های اجتماعی نیستند، به روز نبوده و با ادبیات روز هم آشنایی ندارند پس چه انتظاری می‌توان داشت که ادبیات ما جهانی شود.

او حضور ایران در بازار نشر جهانی را در گرو حمایت‌های دولتی دانست و افزود: دولت ما که ادعای جهانی بودن و صدور انقلاب به جهان را دارد چرا در این زمینه کوچک‌ترین قدمی برنمی دارد کدام اتفاق بین المللی در حوزه کتاب در ایران افتاده است. چند آژانس ادبی در این کشور فعالیت می‌کنند.‌ای کاش دو سالی در نمایشگاه بین المللی شرکت نکنیم تا ابتدا زیرساخت‌ها فراهم شود و بعد به چنین نمایشگاه‌هایی برویم.