انتشار ماجراهای ناگفته اروپاییانی که علم را از مسلمانان آموختند

به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب به عنوان چهارمین کتاب از مجموعه کتاب‌های علم‌شناسی انتشارات سروش منتشر شده است. جان لیونز نویسنده این کتاب بیش از 20 سال به عنوان سردبیر و خبرنگار خارجی خبرگزاری رویترز در کشورهای اسلامی مانند ترکیه، ایران و اندونزی فعالیت داشته است. وی با داشتن تحصیلاتی در حوزه تاریخ روسیه و زبان روسی، در سال 2009 در مرکز تحقیقات تروریسم جهانی دانشگاه موناش در ملبورن استرالیا مشغول گذراندن دوره دکتری در رشته جامعه‌شناسی دین شده است.

کتاب «بیت‌الحکمه» میزان عمق دانش مسلمانان در قرون وسطی را تصویر می‌کند و ماجرای ناگفته اروپاییانی را بیان می‌کند که با جسارت بی‌نظیر در جستجوی این علوم، به شهرهای اسلامی مانند انطاکیه، بغداد و قرطبه که در اوج تحرکات علمی بودند سفر کردند و با انتقال دانش و فلسفه از سرزمین‌های اسلامی به غرب، پایه‌های رنسانس یا نوزایی غرب را بنا گذاشتند. این کتاب در سال 2009 با نام اصلی «The House Of Wisdom» منتشر شده است.

نویسنده در این کتاب به این نتیجه می‌رسد که غرب امروز، مدیون فرهنگ و تمدن با شکوه قرون گذشته اسلامی است و آن‌چه در جریان رنسانس، احیای معرفت کلاسیک نامیده می‌شد، در واقع حاصل تلاش معرفت‌شناسان بزرگ عربی (اسلامی) در بیت‌الحکمه بغداد در سده هشتم میلادی بوده است.

کتاب 4 بخش اصلی دارد که به نام زمان‌های مختلف روز نامگذاری شده‌اند. این 4 بخش به ترتیب عبارت‌اند از: عشاء(شب)، فجر، ظهر، عصر. در ابتدای کتاب نیز چند مقدمه درج شده است که مقدمه ناشر، مقدمه مترجم و مقدمه نویسنده از آن جمله‌اند. در این میان مطالبی مانند «رویدادهای مهم»، «شخصیت‌های برجسته» و «پی‌نوشت‌ها» نیز در ابتدای کتاب به چاپ رسیده‌اند.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

حمایت درباره از معرفت یونانی ممکن است به همان اندازه‌ای که طعم فکری و تحلیل علمی داشته، با سیاست و دیپلماسی معاصر نیز همخوانی داشته باشد. مرگ هارون الرشید در 193 ه ق/ 809 میلادی، موجب بروز جنگ داخلی میان عباسیان شد و مامون زمانی قدرت را به دست گرفت که در جنگ خونین طولانی با نیروهای برادر ناتنی خود امین به پیروزی رسید. مامون، که از این جنگ بر سر جانشینی خود و غیبت طولانی از پایتخت خسارت بسیاری دیده بود، با استقرار در شهر گِرد تصمیم گرفت اقتدار سیاسی و مذهبی را در دستان خود متمرکز کند.

این تحکیم قدرت بی‌رحمانه با لحن تهاجمی جدیدی در سیاست خلیفه، که رقابت جغرافیای سیاسی سنتی با امپراتوری بیزانس مجاور خود را به معنی کامل کلمه مبارزه مذهبی از نو مطرح می‌کرد، همراه شد. حتی در اینجا نیز سیاست فکری دولتی پیشی گرفت: در نظر جدید عباسیان، نه‌تنها بیزانس‌های ارتودکس شرق کافر بودند، بلکه به علت انکار معرفت کلاسیک یونانی پس از آمدن مسیحیت، گناهکار نیز شناخته می‌شدند. به‌این علت که مسلمانان در شناخت نبوغ باستان حکمت به‌خرج داده بودند، نسبت به برتری مذهبی اسلام غلو می‌شد...

این کتاب با 358 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 16 هزار تومان منتشر شده است.