تراژدی شکسپیر فانتزی شد/ جنایات «ریچارد سوم» از نگاه اسبش

به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «ریچارد سوم» به کارگردانی آیدا آب‌پرور و نوشته و بازی مهران رنجبر این روزها در خانه موزه انتظامی میزبان علاقمند تئاتر است.

این اثر نمایشی اقتباسی فانتزی و در عین حال گروتسک از نمایشنامه «ریچارد سوم» ویلیام شکسپیر نویسنده شناخته‌شده دنیای درام است. «ریچارد سوم» (Richard III) اثری تاریخی است که داستان تراژیک به قدرت رسیدن شاه ریچارد سوم و سقوط وی را به تصویر می‌کشد.

به روایت شکسپیر، ریچارد مردی بدقیافه، گوژپشت، حیله‌گر و خشن و برادر پادشاه وقت از دودمان پلانتاجنت بوده است که با خود عهد کرد به هر قیمتی شده صاحب تاج و تخت شود.

«ریچارد سوم»، پُرشخصیت‌ترین نمایشنامه‌ در میان دیگر متون شکسپیر است و ماجراهای آن در اواخر سده شانزدهم میلادی براساس نحوه ظهور و سقوط شاه ریچارد سوم نوشته شده است. متن شکسپیر  به دلیل شخصیتهای بسیار و رخ ندادن وقایع دراماتیک روی صحنه بیشتر به عنوان یک نمایشنامه کلازت (فقط خواندنی) شناخته می شود.

برخی منتقدان معتقدند روایت ویلیام شکسپیر از زندگی ریچارد سوم تحت تاثیر تبلیغات خاندان تودور بوده که بعد از کشته شدن ریچارد سوم به قدرت رسیدند و می‌خواستند با بدنام کردن پادشاه سابق به حکومت خود مشروعیت بیشتری بدهند. برخی نیز شکسپیر را متهم می‌کنند که با این نمایشنامه به استحکام خاندان تودور بر تخت سلطنت کمک کرده‌است.

مهران رنجبر در اقتباسی که از این متن نمایشی داشته وقایع داستان را از دید اسب ریچارد به تصویر می کشد. روایتی که این اسب از اربابش ریچارد سوم در طول نمایش ارائه می کند تصویری فانتزی و گروتسک از شخصیت مردی خونخوار است که با قساوت قلب و به دور از احساس ترحم برای رسیدن به پادشاهی از هیچ جنایتی فروگذار نمی کند.

در طول داستان اسب ریچارد با ارادتی که نسبت به اربابش دارد از او شخصیتی دوست داشتنی می سازد، فردی که در عین جنایت شوخ طبعی های مخصوص به خودش را هم دارد و نسبت به اسبش بسیار مهربان است. اما نهایتا زمانی که در جنگ اسبش را از دست می دهد حاضر است پادشاهی اش را در مقابل یک اسب واگذار کند.

آیدا آب پرور فرزند مسعود آب پرور کارگردان تلویزیون است که در حال حاضر مجموعه تلویزیونی «زخم» به کارگردانی وی از شبکه سوم سیما در حال پخش است. این نمایش اولین تجربه کارگردانی آیدا آب پرور در زمینه تئاتر به حساب می آید.

مهران رنجبر بیشتر به عنوان بازیگر تلویزیون شناخته می شود که از جمله بازی های وی می توان به حضور در سریال های «نون و ریحون» و «آوای باران» اشاره کرد. اما او دانش آموخته تئاتر است و در نمایش‌هایی چون «منظومه آدمک ها» به کارگردانی مهدی مشهور، «خانمچه و مهتابی» به کارگردانی مسعود دلخواه، «تراس» به کارگردانی محمدرضا خاکی و... ایفای نقش کرده است.

رنجبر کارگردانی نمایش «مَنتَشاء» را نیز بر عهده داشته است که چند سال قبل در تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان به صحنه رفت و با استقبال مخاطبان نیز روبرو شد و در جشنواره خارجی مختلفی نیز به صحنه رفت. «مَنتَشاء» روایتِ چوب‌دستِ نقالیِ مرشدی نقل‌گوی و شاهنامه‌خوان بود که برحسب تقدیر شوم، روزی از دستِ او بر سر طفلی فرو می‌افتد و بدین سبب، مرشد از جانبِ شنوندگانِ حاضر در قهوه‌خانه تحقیر و تمسخر می‌شود.

در نمایش تک نفره «ریچارد سوم» مهران رنجبر به عنوان بازیگر و فرشاد دهنوی به عنوان آهنگساز و پرفورمر حضور دارد که در برخی از صحنه ها رنجبر را در ایفای نقش همراهی می کند. ایمان فتاحی نیز طراح صحنه نمایش است. دیگر شخصیتهای متن اصلی «ریچارد سوم» در این اثر نمایشی به صورت آدمک های پلاستیکی نمایش داده می شوند.

این اثر اولین نمایشی است که در خانه موزه انتظامی به صحنه رفته و در واقع این مکان فرهنگی هنری با اجرای نمایش«ریچارد سوم» رسما افتتاح شده است.

نمایش «ریچارد سوم» تا پایان مهرماه ساعت 20 در خانه موزه انتظامی واقع در بولوار اندرزگو (قیطریه) شرق به غرب، بولوار کاوه، خیابان احمدی میزبان علاقمند تئاتر خواهد بود.

عکس‌ها از امیر خدامی و غزاله الوندکوهی