به گزارش خبرگزاری مهر، مرکز پژوهش‌های مجلس در اظهارنظری کارشناسی درباره طرح افزایش جمعیت بهره مند روستایی کشور از آب شرب اعلام کرد: مشکلات کنونی چرخه آب، هزینه ای است که انسان به دلیل عدم شناخت صحیح چرخه پیچیده و نظام مند در حوزه رودخانه یا آبخیز و نیز نداشتن برنامه ریزی در طرح ها به لحاظ ارتباط بین مدیریت آب و تحولات جوامع متحمل شده است.
بررسی برنامه ها و طرح های فصل منابع آب حاکی از آن است که طراحی و تدوین برنامه ها و طرح های این فصل، مبتنی بر نگرش جامع و یکپارچه به مدیریت عرضه و تامین آب نیست. بنابراین سیاست های تامین آب شرب در کشور و اعتبارات مربوطه، اغلب بر آبرسانی از طریق وزارت نیرو متمرکز شده است و موضوع افزایش عرضه آب، جایگاه مناسبی در این سیاست ها ندارد.
این گزارش افزود: آبخیزداری نقش روشنی در راهبردها و برنامه اقدام تامین آب شرب کشور ندارد و لذا اعتبارات مناسبی برای آن اختصاص داده نمی شود. احداث سدها، مجتمع های آبرسانی و آبرسانی از طریق تانکر، اغلب اعتبارات فصل آب را به خود اختصاص می دهند.
این در حالی است که بدون ترسیم چشم انداز مناسب برای تامین و عرضه پایدار آب آشامیدنی از طریق برنامه های مناسب، به ویژه برنامه های آبخیزداری، مجتمع های آبرسانی به ساختمان ها و بناهای فاقد کارکرد لازم تبدیل خواهند شد و حجم ذخیره سدها نیز به دلیل انباشت رسوبات به حداقل ممکن خواهد رسید.
این امر علاوه بر از دست رفتن خاک زراعی و نابودی منابع در بالادست، هزینه های هنگفت لایروبی سدها را نیز تحمیل می کند. دولت باید سند جامعی برای تامین و عرضه پایدار آب شرب داشته باشد که در آن، اجزای مختلف مانند آبخیزداری، آبخوان داری، احداث مجتمع های آبرسانی و ... مدنظر قرار گیرند و اولویت هریک مشخص شود و اعتبارات نیز بر اساس اولویت و اهمیت هریک، به دستگاه های مربوطه تخصیص داده شود.
به طور کلی باید اظهار داشت، بر خلاف اینکه در ماده (1) طرح قانونی پیشنهادی، مدیریت بحران آب در زمان کمبود و خشکسالی، یکی از اهداف اصلی تخصیص اعتبارات مدنظر عنوان شده است، ولی هیچ توجهی به آبخیزداری و آبخوان داری، به عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای مقابله با بحران و پیشگیری از آن نکرده است.
این در حالی است که از آنجا که نواحی روستایی، کانون تولید و محل استقرار جنگل ها به عنوان یکی از مهم ترین کانون های بارندگی محسوب می شوند، لذا طرح های تامین آب باید نگرش ویژه ای نسبت به مقوله آبخیزداری و آبخوان داری داشته باشند.
البته باید توجه داشت که توزیع مکانی زیر حوضه ها و پتانسیل سیل خیزی آنها در شکل گیری و شدت سیلاب خروجی از حوضه موثر است و حوضه های نزدیک به خروجی دارای کمترین تاثیر در دبی اوج سیلاب و مقدار بار رسوبی آن است.
لذا برنامه های آبخیزداری باید با تاکید بر اجرای عملیات در قسمت های بالایی حوضه و اراضی بالادست و سرشاخه ها که نقطه شروع رواناب ها و فرسایش است، تدوین شوند. در راستای مباحث مطرح شده، در صورتی که اصرار به تصویب طرح باشد، پیشنهاد می شود اصلاحات اساسی به شرحی که در این گزارش آمده در طرح اعمال شود.
