نکات نامه اوباما به رهبر معظم انقلاب/ واکنش جمهوریخواهان به نامه تایید نشده

نتایج انتخابات میان دوره ای کنگره به گونه ای رقم خورد که مشخص گردید اوباما در باقیمانده دوران ریاست جمهوری خود روزهای سخت تری را در کاخ سفید خواهد داشت. بر همین اساس برخی پیش بینی می کردند که رئیس جمهور آمریکا با توجه به آنکه جمهوریخواهان علاوه بر اکثریت مجلس نمایندگان، اکثریت سنا را نیز تصاحب کرده اند در مدت باقی مانده از دوره خود با احتیاط بیشتری رفتار کرده و وارد تنش با بازها یا همان فیل ها نشود.

اما با این وجود روز پنجشنبه هفته گذشته خبر روزنامه وال استریت ژورنال در مورد اقدام اوباما در ارسال نامه به حضرت آیت الله خامنه ای موجب شد تا این پیش بینی ها به یکباره رنگ ببازنند.

این نامه به نوعی اقرار اوباما به ناتوانی ائتلاف ایجاد شده علیه داعش نیز است چون در ابتدای امر آمریکا بنا بر دلایلی مدعی شده بود که با حضور ایران در این ائتلاف مخالف است.

وال استریت ادعا کرده بود که رئیس جمهوری آمریکا، با ارسال نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی منافع مشترک دو کشور در برابر گروه خلافت اسلامی یا داعش را یادآور شده است.

به گفته منابع آمریکایی، این نامه با هدف تاکید بر تشدید جنگ علیه گروه داعش و تسریع در مذاکرات هسته‌ای نوشته شده است. بنا به گفته این منابع، اوباما در این نامه گفته است هر گونه همکاری در مبارزه با گروه داعش تا حد زیادی به حصول یک توافق همه جانبه با قدرتهای جهانی در مذاکرات هسته ای ۲۴ نوامبر وابسته است.

به نوشته رسانه های آمریکایی نامه ماه اکتبر چهارمین نامه باراک اوباما به رهبر ایران از زمان ریاست جمهوری او در سال ۲۰۰۹ است.

هر چند "جاش ارنست" سخنگوی کاخ سفید، ارسال این نامه را تائید یا رد نکرده و مقامات ایرانی نیز هنوز به آن واکنشی را نشان نداده اند اما با این وجود آسوشیتدپرس وجود چنین نامه ای را تائید کرده و چهره های شناخته شده جمهوریخواهان نیز حملات لفظی خود علیه اوباما را شدت بخشیده اند.

"جان مک کین" چهره همیشه منتقد جمهوریخواهان در این رابطه گفت: در حالیکه اوباما با درخواست ها برای تسلیح شورشیان سوری مخالف است به رهبر ایران نامه نوشته و از وی درخواست کرده تا در مبارزه با داعش به آمریکا کمک کند.

سناتور "لیندسی گراهام" نیز به صف منتقدین پیوسته و می گوید: نامه به رهبر ایران و درخواست کمک از این کشور می تواند به تلاش های در حال انجام برای آشتی گروه های سنی با دولت عراق ضربه بزند.

یکی از اعضای جمهوریخواه کنگره که خواست نامش فاش نشود نیز در این رابطه گفت: این نامه همه چیز را به هم می زند. 

نکات مثبت نامه

در این میان برخی معتقدند در حالیکه مذاکرات هسته ای ایران به مرحله ای حساس رسیده افشای خبر ارسال این نامه می تواند وضعیت مذاکرات هسته ای را پیچیده تر از قبل کند.

باید به این نکته توجه داشت که ترکیب کنگره آمریکا تا آخر سال جاری میلادی به همین ترکیب فعلی خواهد بود و دموکرات ها در سنا اکثریت را تا اول ژانویه در اختیار خواهند داشت بدین ترتیب اگر قرار باشد توافقنامه احتمالی ایران و1+5 و یا طرح لغو تحریم ها به نوعی در کنگره مطرح شود بدون شک رای مورد نظر اوباما از کپیتال هیل بیرون می آید.

اما در حالیکه برخی گمان می کنند با پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان دوره ای کنگره، اوباما در موضع ضعف قرار گرفته می توان اینطور تحلیل کرد با توجه به آنکه تصمیم گیرنده اصلی در مباحث سیاست خارجی آمریکا شخص اوباماست، وی قصد دارد از حق مدیریت یا اختیارات خود در این رابطه به بهترین وجه ممکن استفاده کند.

انتشار اخباری مبنی بر تصمیم اوباما برای لغو تحریم های ایران بدون مجوز کنگره، یک مثال بارز برای اثبات این نکته است.

اوباما از سوی جمهوریخواهان متهم است که به دلیل ضعف در سیاست خارجی موجب تنزل جایگاه آمریکا در جهان شده است. به اعتقاد جمهوریخواهان اوباما نیز باید مانند بوش با مخالفان آمریکا به شدت برخورد می کرد.

عدم مداخله نظامی در سوریه، همراهی نکردن  مناسب با اسرائیل در قبال ایران و نشان دادن ضعف در قبال روسیه مواردی هستند که جمهوریخواهان اوباما را در مورد آنها مقصر می دادنند.

شکی در این مورد نیست که اوباما در بحث سیاست خارجی به دنبال ثبت یک موفقیت بزرگ در کارنامه خود است تا دموکرات ها با استفاده از این موضوع بتوانند در انتخابات سال 2016 موفق شوند. اوباما در دوره دوم ریاست جمهوری سیاست خارجی خود را بر روی دو موضوع متمرکز کرد یکی صلح در خاورمیانه و دیگری به سرانجام رساندن پرونده هسته ای ایران.

نگاهی به صحبت های اوباما بعد از توافق سال گذشته ایران و 1+5 در ژنو از قبیل "ما برای اولین بار ظرف 10 سال گذشته توانستیم به یکی از موضوعات پربحث جهان خاتمه بدهیم" نشان می دهد که وی و دموکرات ها قصد دارند در صورت حصول توافق احتمالی میان ایران و 1+5، استفاده تبلیغاتی گسترده ای از آن بکنند.

نظر به آنکه مذاکرات سازش خاورمیانه با وجود تلاش های زیاد "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا، تا کنون راه به جایی نبرده بنابراین تنها گزینه باقی مانده برای آقای تغییر جهت بدست آوردن کارنامه ای موفق در حوزه سیاست خارجی همین موضوع هسته ای ایران است بر همین اساس بعید به نظر می رسد که اوباما بخواهد در این مورد خاص میدان را برای جمهوریخواهان خالی کند.

----------------------------------

گزارش از عبدالحمید بیاتی