به گزارش خبرگزاری مهر، در دیباچه كتاب «مجموعه مقالات فدك»آمده است: فدك يكى از آبادى‌هاى يهودى‌نشين و داراى نخلستان‌هاى قابل توجه در نزديكى خيبر بود كه در سال هفتم هجرت و در پى فتح دژهاى خيبر، بدون جنگ در اختيار رسول خدا صلي‌الله عليه و آله قرار گرفت.
در فقه اسلامى اين گونه اراضى در زمره خالصجات و اختصاصات پيامبر صلي‌الله عليه و آله بوده و آن حضرت به هر نحو كه مصلحت بداند، در آنها تصرف مى‌كند. چنان‌كه قرآن كريم بدان تصريح دارد: «وَ ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَ لا رِكابٍ. . . . رسول الله صلي‌الله عليه و آله بنا به دلايلى پس از نزول آيه آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ. . . فدك را كه حدود ده هكتار بود، در اختيار دختر عزيزش سيده نساء العالمين عليها السلام قرار داد و آن حضرت حدود سه سال در حيات رسول الله مالكيت آن را برعهده داشت و اداره مى‌كرد.
با رحلت پيامبر صلي‌الله عليه و آله، دستگاه خلافت به بهانه آنكه پيامبر ارث نگذاشته و هرچه از ايشان برجاى مانده صدقه و از اموال عمومى است، فدك را به انگيزه‌هاى سياسى، اقتصادى و اجتماعى مصادره و از دست حضرت زهرا عليها السلام خارج ساخت و اين سنتى شد كه غالب خلفاى بعدى اعم از اموى و عباسى بدان سياست پايبندى نشان دادند و جز در برهه‌هايى كه برخى خلفا فدك را به صاحبان آن، يعنى نسل صديقه طاهره اعم از سادات حسنى و حسينى باز گرداندند، در اختيار خلفا بود كه گاهى از سوى آنان فدك را به تيول برخى از خويشاوندان خود در مى‌آوردند.
مطالب كتاب «مجموعه مقالات فدك» با توجه به اهميت تاريخى، سياسى و عقيدتى ماجراى فدك به‌ويژه براى شيعيان و نقش سازنده آن در روشن ساختن حقانيت مكتب اهل‌بيت عليهم السلام و حقايق پشت پرده و مطرح شدن آن در كنار مسأله امامت و رهبرى از سوي گروه تاريخ پژوهشكده حج و زيارت جمع‌آوری و منتشر شده است.
«فدك، صدقه نيست»، «مباحثی پيرامون فدك»، «اموالي كه از اهل‌بيت پيامبر صلي‌الله عليه و آله غصب شد»، «متوليان فدك در عصر خلفا و امويان»، «متوليان فدك در عصر عباسيان»، «فدك يك سند تاريخی»، «ماجرای فدك» و «فدك، نماد مظلوميت اهل‌بيت عليهم‌السلام» برخی از موضوعات مطرح‌شده در اين كتاب است.
در ذيل موضوعی با عنوان متوليان فدك در عصر خلفا و امويان آمده است: مورخان و پژوهشگران دربارهفدك حضرت زهرا سلام‌الله عليها كتاب‌های مختلفی به نگارش درآورده و هر يك از آنان، با نگاه و بينش خود، به تحليل اين ماجرا پرداخته و در مورد ارث يا هبه و يا ملك شخصي‌بودن آن براي دختر پيامبر خدا نظرياتي را ارائه كرده‌اند.
اما در اين ميان، قريب به اتفاق آنان، يا به موضوع بحث ما (متوليان فدك)، ورود پيدا نكرده و يا با اشاره‌ای از آن گذر كرده‌اند. بديهي است كه اگر در هر دوره‌ای، به موضوع متوليان فدك پرداخته می‌شد و بررسی دقيقی در اين‌باره صورت می‌گرفت، امروزه می‌دانستيم كه هزينه و درآمد آن به چه نحوی بوده و صرف چه كارهايی می شده است.
از ديگر موضوعات اين كتاب می توان به مطالبی همچون «هماهنگی در اخبار فدك»، «فدك در گذر تاريخ»، «بررسی مسأله غصب فدك»، «فدك و بازتاب‌های تاريخی و سياسی آن»، «بررسی مسأله فدك با رويكرد فقهی حقوقی»، «ام‌ايمن، شاهدی بر مدعای فدك»، «فدك از پيامبر صلي‌الله عليه و آله تا خلافت» و «كتابشناسی فدك» اشاره كرد.
بررسی مسأله فدك با رويكرد فقهی حقوقی يكی ديگر از موضوعات مطرح‌شده در اين كتاب است كه ذيل آن می خوانيم: با مروری كوتاه بر خطبه‌ها و كلمات باقی مانده از يگانه دختر پيامبر صلي‌الله عليه و آله درمی یابيم كه پاره‌ای از انديشه‌های فكری و سياسی شيعه، اولين بار توسط حضرت فاطمه سلام‌الله عليها مطرح شد؛ به رغم آنكه عمر آن بزرگوار كوتاه بود و زمينه مناسبی برای نشان‌دادن آثار تفكرات خويش نداشت.
آن حضرت در اولين خطبه‌ای كه بعد از جريان سقيفه بنی ساعده به بهانه غصب فدك در مسجد مدينه و دفاع آن حضرت از حضرت علي عليه‌السلام ايراد فرموده‌اند، بين افكار و اعتقادی كه باعث به وجود آمدن سقيفه شدند و تفكر و راه اهل‌بيت عليهم‌السلام، تميز داد و با انحراف ايجادشده برخورد كرد.
كتاب «مجموعه مقالات فدك» تأليف جمعی از نويسندگان از سوی مؤسسه فرهنگی هنری مشعر و با همكاری پژوهشكده حج و زيارت در بهار ۱۳۹۳ با شمارگان ۳۰۰۰ نسخه در ۳۹۲ صفحه و با قيمت ۱۱۰۰۰ تومان منتشر شده است.
