حجت الاسلام و المسلمین گلپایگانی در این مراسم گفت: اصل مساله کتاب، به قدری مهم است که در آیات متعدد قرآن از آن نام برده شده و جالب است که بسیاری از بزرگداشت‌ها ریشه قرآنی دارند. «والذکر فی کتاب ابراهیم...» ابراهیم(ع) چه ویژگی‌ای داشته که خداوند به رسولش امر کرده در قرآن از او یاد کند؟ یا «والذکر مریم» و ... کتاب هم در دنیا و هم در آخرت کاربرد دارد. کتاب در آخرت کار یک کیفرخواست را انجام می‌دهد. «اقرا کتابک...» در قیامت وقتی مجرمی را احضار می‌کنند، برای این‌که بر خود فرد ثابت شود که مجرم و مستوجب مجازات است، خداوند می‌گوید کتابت را بخوان! خدا در جای دیگر می‌گوید، روز قیامت کتاب‌ها را یا به دست راست می‌دهند یا به دست چپ که افرادی که کتابشان را به دست راست گرفته‌اند، اهل سعادت و آن‌ها که به دست چپ گرفته، اهل شقاوت‌اند. ان‌‌شاالله که ما و شما همه نامه‌ها و کتابمان را به دست راستمان بگیریم.
وی افزود: در قرآن داستان بلقیس و سلیمان را بخوانید که در آن سلیمان نامه یا کتابی را به هدهد داد و او آن را به دامن بلقیس انداخت. داستان‌های قرآنی بسیار جالب هستند. در طول تاریخ کشور ما، بیشترین صدمه به فرهنگ و کتابخوانی، این ابزار قوی علم و دانش، توسط قوم مغول وارد شده است. آن‌ها ایران و فرهنگش را نابود و ویران کردند. ما امروز در این زمینه یک خلاء داریم که البته بعد از آن دوران، در زمان حکومت صفویه، تا حدی فرهنگ‌مان احیا شد. ولی بعد از صفویه هم اشرف افغان بود که فرهنگ ایران را نابود کرد.
رئیس دفتر مقام معظم رهبری در بخش دیگری از سخنانش گفت: سید مصطفی خوانساری کتابخانه خاصی داشت که آن را به کسی نشان نمی‌داد. یک بار که از طرف رهبری برای احوالپرسی ایشان رفته بودم، به من گفت تعدادی کتاب دارم که معروف به پارسنگی هستند. احوالپرسی از بزرگان یکی از عادات رهبری است که معمولا این کار را من انجام می‌دهم. به هر حال، پارسنگ وسیله‌ای است که تعادل دوکفه ترازو را نگه می‌دارد. در زمان اشرف افغان وقتی به اصفهان و ایران حمله شد، افغان‌ها نتوانستند خوانسار را به واسطه موقعیت جغرافیایی‌اش تصرف کنند و مردم این شهر، افغان‌ها را بیرون شهر نگه داشتند که در موقعیت بدی از نظر آذوقه به سر می‌بردند. همین مساله به افغان‌ها فشار آورد تا به مردم شهر بگویند تعدادی از کتاب‌های غارت‌کرده را به مردم می‌دهند و هم‌وزنش گندم مطالبه می‌کنند. این خواسته با موافقت روحانیون و عالمان خوانسار روبرو شد و کتاب‌های ارزشمند را در ترازو گذاشتند و آن‌ها را ازای گندم معاوضه کردند.
حجت الاسلام و المسلمین گلپایگانی ادامه داد: پشت آن کتاب‌ها نوشته شده بود: «پارسنگی». بعد از فوت آیت‌الله خوانساری، رهبری به من گفتند نگذار این کتاب‌ها از بین برود. برو این‌کتاب‌ها را از ورثه بخر و به آستان قدس رضوی بسپار. در مجموع، مغول‌ها و افغان‌ها فرهنگ ایران را نابود کردند ولی بعد از آن عده‌ای کمر بستند تا این فرهنگ را احیا کنند که گل سرسبدشان علامه مجلسی است و انصافا خدمات زیاد و بسیار بزرگی دارد. نمونه‌اش کتاب 110 جلدی بحارالانوار است. سوال مهم این است که ما در این زمان و نسل آینده ما با چه وسیله‌ای با معارف اهل‌بیت و تفسیر قرآن آشنا شوند؟ جز با کتاب؟ نهج‌البلاغه سید رضی منشور سعادت بشریت است که به برکت کتاب بودنش به دست ما رسیده است. فقه ما و دیگر علوم هم به همین شکل به دست ما رسیده‌اند.
وی گفت: نقش کتاب بسیار ارزشمند است. اما کتاب شمشیر دولبه است. بر کتاب مفید نمی‌توان ارزش گذاشت اما اگر قلمی مسموم باشد، کتابی مضر می‌نویسد. در این سال‌ها کتاب‌های ارزشمند زیادی به برکت نظام اسلامی به چاپ رسیده است. «دا» را که خوانده‌اید! «من زنده‌ام» را که خوانده‌اید! خانم‌ها به این کتاب‌ها بیشتر توجه دارند. مقام معظم رهبری بزرگ‌ترین مروج کتابخوانی است. ایشان به من گفته و در جاهای دیگر هم گفته است که شبی را بی‌مطالعه سر به بستر نمی‌گذارد. ایشان گاهی به من گفته که طی 24 ساعت برای مطالعه کتاب، وقت کم می‌آورد. خدا را شکر که ایشان بعد از عمل جراحی اخیر، سلامتی کامل خود را به دست آورد.
حجت الاسلام و المسلمین در پایان سخنانش گفت: هرچقدر که به کتابداران خدمت شود، کم است. آقای مختارپور که درد را می‌شناسد، درمان را هم می‌شناسد. کتابخوانی یک ویژگی دارد و آن هم این است که اگر کسی کتاب بخواند، معتاد می‌شود و این بهترین اعتیاد است.
