نماد منتخب میدان انقلاب شایسته مردم نیست/ بی‌توجهی به حقایق انقلاب

مرتضی گودرزی دیباج مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره طرح منتخب نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی گفت: ما برای انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب شعارهای دیگری را شنیدیم و حالا شاهد رفتار متفاوتی از این شعارها هستیم و این قابل تأمل است چراکه علیرغم آن که بر حساسیت و اهمیت بسیار زیاد این میدان تأکید داشتند اما اکنون انتخاب این نماد حجمی برای این میدان کمی تردید برانگیز است.

وی با اشاره به اهمیت میدان انقلاب اسلامی، یادآور شد: میدان انقلاب اسلامی مهمترین میدان کشور و نقطه عطف مفهوم تاریخی و مضمونی انقلاب محسوب می‌شود. این جا فقط یک میدان نیست که نزدیک دانشگاه تهران واقع شده بلکه از حساسیت های ملی برای مردم کشور ما برخوردار است. در نتیجه این مکان به دلایل متعددی باید ویژگی‌هایی داشته باشد که بتواند به مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، تاریخی و مفهومی انقلاب اسلامی مردم ایران پاسخ بدهد. نمی توان این مسائل را در انقلاب ایران نادیده گرفت.

گودرزی دیباج با ابراز احترام به هیأت داوران انتخاب نماد حجمی میدان انقلاب اسلامی، تصریح کرد: آن چه به عنوان طرح منتخب شاهد هستیم، ویژگی های لازم را ندارد.

وی با اشاره به رویداد بزرگ انقلاب اسلامی مردم ایران، اظهار کرد: انقلاب اسلامی ما یک سویه نبود. یک سوی آن انقلابی واقع گرایانه است که صورت گرفت و در تاریخ مشخصی مردم نظام ستم‌شاهی را سرنگون کردند و این صورت انقلاب است اما حقیقت انقلاب فراتر از این هاست. باید طرح منتخب برای این میدان نیز علاوه بر واقعیت انقلاب، حقیقت انقلاب را  هم در خود متجلی کند که متاسفانه در طرح این نماد برگزیده دیده نمی شود.

این هنرمند نقاش در ادامه به ویژگی هایی که باید در طراحی نماد میدان انقلاب اسلامی مورد توجه قرار می گرفت اشاره کرد و متذکر شد: مبارزات مردمی و آمدن همه توده های مردم به صحنه اعم از زن، مرد، جوان و حضور روحانیت در کنار مردم از مهمترین مسائلی است که در انقلاب ما وجود داشت.

او تصریح کرد: رهبری روحانیت جلیل القدر، پیوستن نیروهای نظامی به مردم و مشارکت همه قومیت های مردم ایران در انقلاب از جمله مسائل مهمی است که در انتخاب طرح برگزیده این میدان نادیده گرفته شده است.

گودرزی دیباج ادامه داد: چگونه می شود حضور اقوام مختلف مردم ایران اعم از لرها، کردها، ترکمن‌ها، بلوچ‌ها، ترک ها و اعراب را در انقلاب ایران ندید. طبقات مختلف مردم ایران، حضور زنان به عنوان مادرانی که بچه هایشان را برای انقلاب پرورش دادند و حضور جوانان به عنوان نیروهای به ثمر نشسته ای که امام (ره) حضورشان را وعده داده بود و امام بسیار زیاد روی حضور این زنان و فرزندانشان به عنوان مدافعان کشور در دوران جنگ تحمیلی تأکید داشتند، در این اثر جایی ندارند. فراتر از همه اینها در انقلاب اسلامی، حضور امام (ره) است. 

وی متذکر شد: مگر می توان در این اثر ملی در میدان انقلاب حضور امام (ره) را نادیده گرفت. امام (ره) چهره ملموس و اولین روحانی شیعه بود که حکومت انقلاب اسلامی را به ثمر نشاند و ماحصلش نظام جمهوری اسلامی ایران شد، مگر می شود آن را ندید.

گودرزی دیباج به ادراک عموم مردم از این اثر نیز تأکید کرد و گفت: باید این اثر برای توده های مردم قابل درک باشد و ساختن یک درگاهی در کنار درست کردن چند پرنده کفایت نمی کند.

مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت نمادهای اسلامی در این اثر اشاره و اظهار کرد: نکته مهم دیگر نمادهای اسلامی ما و اعداد 6، 12 و 14 است که به عنوان رازی در هنر اسلامی ما گنجانده شده و از سابقه تاریخی در هنر اسلامی ما برخوردار است. چگونه در اثری ملی که تبلور اعتقادات و فرهنگ ما در حوزه هنر دینی است، این نکات دیده نمی شود.

وی در ادامه با اشاره به ویژگی هایی که برای طراحی نماد میدان انقلاب اسلامی برشمرد، تأکید کرد: میان آن چه در طرح منتخب میدان انقلاب اسلامی دیده می شود و آن چه در حقیقت انقلاب ما صورت گرفته است، تضادی وجود دارد که این قابل تأمل است و معتقدم که این طرح به مطالبات مردم ایران نمی تواند پاسخ بدهد.

گودرزی دیباج افزود: به نظر می رسد مسئولان خواسته اند این موضوع را زودتر تمام کنند.

وی درباره ترکیب هیأت داوران این مسابقه که از جمله استادان و هنرمندان شناخته شده در زمینه هنر به شمار می روند، بیان کرد: وقتی روال کاری غلط است نباید با این مسائل این روال غلط را توجیه کنیم. این که تصور شود انتقاد از این طرح برگزیده، انتقاد از انتخاب هیأت داوران است، تصور غلطی است و این کمال بی انصافی است. چرا که وقتی هنرمندان در شرایطی قرار گیرند و آثاری مقابلشان باشد که ناچار به انتخاب یکی از میان آنها باشند، به هر حال یک اثر انتخاب می شود اما این روال غلط است و باید دید که آیا روال کار انتخاب این آثار درست بوده است یا خیر.

این مدیر عرصه هنرهای تجسمی با بیان این که بین شعارهایی که برای انتخاب طرح برگزیده میدان انقلاب اسلامی داده شده و آن چه انتخاب شده، تفاوت بسیاری وجود دارد، گفت: انتخاب یک طرح مناسب برای این میدان کار پیچیده ای نیست اما این اتفاق نشان می دهد که کار به دست کاردان نیفتاده است.

گودرزی دیباج تأکید کرد: من تنها سوالم این است که آیا این طرح بعد از گذشت بیش از 30 سال از انقلاب، شایسته این میدان و مردم کشور ماست؟ جایگاه اقوام ایرانی، زنان، مادران، روحانیت، نمادهای اسلامی، مسائل زیبایی شناختی و مهمتر از همه حضور امام (ره) در این طرح کجاست؟

وی با اشاره به ضرورت تجدید نظر در انتخاب طرح حجمی میدان انقلاب یادآور شد: نمی توان از حقیقت های انقلاب چشم پوشی کرد و حتی اگر این نماد هم نصب شود، بعد از مدتی در سیستم دیگری مجبور به برداشتن آن خواهند شد. چرا که هوش عمومی مردم جامعه ما دارای معدل بسیار خوبی است، مردم آگاه و بیدارند و این اثر به انتظاراتشان پاسخ نمی دهد.

این هنرمند عرصه هنرهای تجسمی با اشاره به نماد حجمی میدان آزادی بیان کرد: باید این کار مهندسی عملیاتی برای انتخاب اثری در شأن میدان انقلاب اسلامی به تیم حرفه ای سپرده شود تا اثر شایسته ای همچون میدان آزادی داشته باشیم. نماد میدان آزادی بعد از گذشت 40 سال هنوز بی نظیر، نو و آوانگارد است. چرا ما از داشتن چنین نمادی با مفاهیم انقلابی و دینی برای میدان انقلاب اسلامی عاجز باشیم.

 گودرزی دیباج ادامه داد: اگر چه ویژگی های میدان آزادی با میدان انقلاب به لحاظ وسعت و شلوغی اطراف آن متفاوت است اما این نکات با انتخاب اثر برای این میدان بی ارتباط است چرا که اگر چه میدان انقلاب کوچک است اما بسیار مهم است و نمی توان به بهانه کوچک بودن از حساسیت آن کاست. 

مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری با اشاره به ارزش قدمت آثار هنری، یادآور شد: بنده روی هیچ طرحی نمی خواهم صحه بگذارم اما به بهانه اینکه از طراحی و ساخت اثری مثلاً 2 دهه گذشته و چون زمان بر آن گذشته پس کهنه است و زبان امروزی ندارد و باید برداشته شود، باید همه آثار هنری جهان را محو و نابود کرد چون تاریخی بر آنها گذشته است. ما باید برای رد یک اثر ادله ها و براهین عقلی، مفهومی و هنری داشته باشیم.

 این هنرمند نقاش در خاتمه خواستار تجدید نظر در انتخاب این طرح ملی شد.