به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی شامگاه سه شنبه در مراسم گرامیداشت روز وحدت حوزه و دانشگاه و هفته پژوهش که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم برگزار شد آرام بودن فضاهای علمی را یکی از ضرورت‌های پژوهش ذکر کرد و گفت: شرط توفیق دانشگاه یا مکان‌هایی که در آن اندیشه ورزیده می‌شود، آرامش است.
وی تاکید کرد: در طول تاریخ همواره علوم و پژوهش‌ها و تحقیقات گسترده که پیرامون مراکز قدرت شکل گرفته، یکی از لوازم آن فراهم بودن محیط و شرایط تحقیقات بوده است.
این استاد حوزه با اشاره به این جمله معروف که علم وطن ندارد، گفت: در گذشته هر گاه پایتخت‌ها ناآرام می‌شدند تحقیقات به سمت جاهای دیگر می‌رفت.
جوامع مدیون پیامبران هستند
حجت‌الاسلام خمینی به تفاوت پیامبران و نخبگان و اندیشمندان و نابغه‌ها پرداخت و گفت: پیامبران حتما در سیر صعودی یک جامعه نیستند بلکه وقتی جامعه در مسیر قهقرایی رفته حضور خواهند داشت در حالی که دانشمندان در سیر صعودی جامعه بروز پیدا می‌کنند.
وی تاکید کرد: وقتی جوامع به سمت نزول و قهقرایی می‌رود پیامبران می‌آیند و دست مردم را می گیرند.
نوه حضرت امام معتقد است که حتما باید جامعه به سطحی رسیده باشد تا یک نابغه بتواند کار نویی در جامعه انجام دهد، از این رو جوامع مدیون پیامبران هستند، در حالی که پیامبران، دینی که بر دوش دارند ودیعه الهی است اما در نقطه مقابل نوابغ مدیون جامعه هستند.
آرامش مورد نظر پژوهشگران نباید مقتضی بحران باشد
وی با بیان اینکه سه نوع آرامش را می‌توانیم تصویر کنیم گفت: یک نوع آرامش بلاموضوع یا به تعبیری آرامش قبرستانی است. یعنی فضایی آرام است ولی موضوعی ندارد که آرام باشد. مرده‌ها آرام هستند و این آرامش یعنی انسان و اندیشه‌ای در آن نیست.
حجت‌الاسلام خمینی آرامش دوم را آرامش وجود مانع ذکر کرد و افزود: این آرامش نوعی آرامش پادگانی است، از این رو ممکن است التهاب در این جوامع وجود داشته باشد ولی با توجه به دستوری که از بالا آمده، باید آرامش وجود داشته باشد.
این استاد حوزه تاکید کرد: آرامشی که مورد احتیاج پژوهشگران است آرامشی است که مقتضی بحران نباشد.
وی اضافه کرد: اینکه محیط‌های پژوهشی باید آرام باشند موضوع لازمی است ولی اقتضای آرامش را باید پدید آورد. اقتضای آرامش به این است که جهات التهاب آور برطرف شود.
محیط‌های علمی جزیره‌ای در آبهای سرگردان نیستند
وی گفت: محیط‌های علمی و پژوهشگاه‌ها حتی حوزه‌ها حتما به عنوان جزیر‌ه ای در آب های سرگردان نیستند بلکه جزئی از همین کشور هستند و اگر انتظار داریم تحول جدی در تولید علم به وجود آید که انتظار درستی است، نمی‌توانیم فقط به بخش‌های آموزشی و پژوهشی وزارت علوم و وزارت بهداشت و... فکر کنیم و بدون توجه به جامعه این انتظار را داشته باشیم.
حجت‌الاسلام خمینی تاکید کرد: امکان ندارد در درون یک جامعه عقب افتاده فقیر یک حوزه پژوهشی پیشرفته پدید آید بلکه باید پله پله‌های ترقی را در بیرون جامعه دانشگاهی ایجاد کنیم تا جامعه دانشگاهی بتواند رشد پیدا کند.
وی نقش پررنگ بحث تغذیه در پیشرفت علمی را امر مسلمی دانست و تاکید کرد: اگر به دنبال این هستیم که به نقطه اول علمی برسیم باید تمام لوازم آن را رعایت کنیم.
این استاد حوزه گفت: افرادی که در یک شهر هستند مستقیم یا غیرمستقیم در پیشرفت پژوهش تاثیر دارند. اگر تصور کنیم کسی که مبحث سنگین علمی را مطرح می‌کند خودش به این مرحله رسیده تصور اشتباهی است چون مسائل مختلفی در رسیدن این فرد به چنین جایگاهی نقش دارند.
وی اضافه کرد: توجه خاص و صرف به بحث پژوهشی در کشورهای سوسیالیستی و کمونیستی را دیدیم که نهایتا به فروپاشی آنها انجامید، برای اینکه امر پژوهش فقط ناشی از یک نفر نیست.
موانع آزاداندیشی برطرف شود
حجت‌الاسلام خمینی آزاداندیشی را از لوازم دیگر رسیدن به جایگاه مطلوب پژوهش ذکر کرد و افزود: در سخنان رهبر معظم انقلاب، بیش از ۱۰ سال است که بحث کرسی‌های آزاداندیشی مطرح می‌شود و ایشان هر سال در جلساتی این مسئله را مطرح می‌کنند.
وی تاکید کرد: آزاداندیشی به این معنا نیست که آزاداندیش باشیم و آخرش به حرف من برسیم بلکه آزاداندیشی لوازمی دارد ممکن است به حرف بنده نرسیم. وقتی رهبری انقلاب این نکته را تاکید می‌کنند باید موانع آن را برداریم. ابتدا تحمل شنیدن باید بالا برود که این نیازمند یک تمرین است.
وی اضافه کرد: قدرت و تحمل شنیدن ما مقداری کم است. حضرت امام می‌فرمایند انتقاد بلکه تخطئه از نعمت‌های انقلاب است.
وی با بیان اینکه اگر فکر کنیم بدون آزاداندیشی به یک پژوهش کامل و نقطه اوج تحقیقی و پیشرفت علمی می‌رسیم اشتباه کردیم، اظهار کرد: قبول کنیم منِ شنونده تحمل کنم، شمای گوینده هم شجاعت داشته باش.
وی گفت: مرحوم مطهری - که انسان هر چه با آثار ایشان مرتبط می‌شود ارادت به ایشان بیشتر می‌شود- در یادداشت‌هایی که دارند، می‌فرمایند من نمی‌فهمم منطق کفر یعنی چی. ایشان نوشتند هر وقت بخواهیم چیزی را بگوییم می‌گویند تف سربالاست.
حجت‌الاسلام خمینی شجاعت در بیان و تحمل را مورد تاکید قرار داد و افزود: مقدار زیادی از شجاعت تعلیم دادنی است و باید شجاعت را از کودکی به فرزندان یاد داد.
انتقاد از بهم زدن مراسم
این استاد حوزه شجاعت در محیط‌های علمی را مورد تاکید قرار داد و با انتقاد از تلاش‌هایی که برای بهم زدن جلسات دانشگاهی می‌شود اظهار کرد: سنت بدی شده که هر کسی در جایی صحبت می‌کند گروه مقابل جلسه را بهم می‌ریزد. این روزها این کار وجود دارد که کار غلطی است.
وی با بیان اینکه طرفداران هر فکر باید در جلسات بنشینند و تحمل داشته باشند و حرف همدیگر را بشنوند افزود: اگر محیط علمی پویا می‌خواهیم باید آزاداندیشی داشته باشیم و اگر آزاداندیشی می‌خواهیم با تحمل خودمان را بالا ببریم. اگر این گونه بود می‌بینیم محیط دانشگاهی چگونه پیشرفت می‌کند.
به گفته حجت‌الاسلام خمینی نقاط اوج فقه در جامعه شیعی دوره مرحوم سید اصفهانی بوده است که یکی از دلایلش تضارب قوی افکار بود و علمای آن دوران در این تضارت آراء همدیگر را تحمل می‌کردند.
بیشتر عمل کنیم، کمتر حرف بزنیم
وی با بیان اینکه بحث‌های طلبگی بعضا با داد و هوار و پرخاشگری همراه است، تصریح کرد: اگر لوازم تحقیق و پژوهش رعایت شود از همین حوزه‌های علمیه، انقلاب در می‌آید ولی اگر لوازم آن فراهم نباشد در همین حوزه‌های علمیه افراد متحجر بار می‌آید.
نوه حضرت امام تاکید کرد: فلسفه انتظار اگر در جایگاه خودش قرار گیرد از درونش انقلاب در می‌آید ولی اگر غیر از این باشد انجمن حجتیه در می‌آید.
وی ادامه داد: اگر لوازم پژوهش را رعایت کنیم از همین دانشگاه آزاد هزار پژوهشگر در می‌آید اما اگر خدای ناکرده به لوازم آن تن ندهیم به نتیجه نمی‌رسیم.
حجت‌الاسلام خمینی همت و عزم دانشجو را از دیگر لوازم پژوهش بیان کرد و گفت: باید بیشتر عمل کنیم و کمتر حرف بزنیم.
نظر شما