توافق هسته‌ای نیازمند اعتماد سیاسی/ لزوم ایفای نقش طبیعی ایران درمنطقه

به گزارش خبرنگار مهر، محمد جواد ظریف و جان کری وزیران امور خارجه ایران و آمریکا اخیراً اعلام کردند که دستیابی به توافق جامع هسته ای بین ایران و گروه ۱+۵ تا ۳ یا ۴ ماه آینده امکان پذیر است.

در همین راستا گفتگویی با دکتر "ژان ماری گنو" رئیس موسسه بلژیکی "گروه بین المللی بحران" که در زمینه جلوگیری از درگیری های در سطح جهان فعال است، انجام شده است که در ادامه از نظر می گذرد:

خبرگزاری مهر- سرویس بین الملل: وزیران خارجه  ایران و آمریکا اعلام داشته اند که ظرف 3 تا 4 ماه آینده توافق هسته ای جامع حاصل می شود. آیا با در نظر گرفتن مسائل موجود بین طرفین چنین چیزی امکان پذیر است؟

ژان ماری گنو: تصور می کنم در زمینه پرونده هسته ای ایران ابتدا باید مسائل سیاسی مد نظر قرار گیرند و حل و فصل شوند. مشکل اصلی موجود اعتماد است. در حال حاضر غربی ها به ایران اعتماد ندارند و ایران هم به غربی ها اعتمادی ندارد. البته اعتماد را نمی توان یک روزه ایجاد کرد باید بر روی یک رویکرد تدریجی به توافق برسیم تا اعتماد به تدریج حاصل شود در صورت ایجاد اعتماد برطرف کردن اختلافات  فنی آسان تر خواهد شد. البته تا به حال خیلی چیزها حل و فصل شده و در وضعیتی قرار داریم که هم درباره همه چیز به توافق رسیده ایم و هم به هیچ توافقی نرسیده ایم. مذاکره کننده های تمامی طرف ها زحمات زیادی کشیده اند و می کوشند و مایه تاسف خواهد بود که این تلاش ها به نتیجه نرسد. به نظر من باید سریع به جلو حرکت کنیم و این مسئله اهمیت زیادی دارد زیرا  اگر زمان زیادی طول بکشد تمامی آنهائیکه با این توافق مخالف هستند موانعی را ایجاد خواهند کرد. همچنین قرار است در آمریکا کنگره ای جدید کار را در دست بگیرد که متاسفانه برخی در این کنگره نمی خواهند این توافق حاصل شود. همچنین در ایران هم کسانی هستند که به این روند تردید دارند. نباید فکر کنیم که خیلی وقت داریم.

مفهوم تفاهم سیاسی که گفته می شود ایران و گروه 1+5 قرار است تا ماه مارس به آن دست یابند چیست؟

فکر می کنم منظور همان اعتمادسازی است. بطوریکه ایران تعهد خود را به اجرای توافقات نشان دهد و سپس به تدریج تحریم ها برداشته شوند. من می دانم که ایرانی ها خواستار برداشته شدن همه تحریم ها بطور یکجا هستند اما غربی ها معتقد هستند که تحریم ها اهرم فشاری هستند که علیه ایران در دست دارند و به همین دلیل معتقدند برداشتن یکباره تحریم ها اقدامی منطقی نیست و این ناشی از نبود اعتماد کافی است. ابتدا باید به صورت تدریجی اعتماد بین کشورها ایجاد شود و بطور تدریجی بر روی پارامترهای بنیادین مثل موضوعات فنی، مدالیته بازرسی ها و جدول زمانبندی توافق شود.

در هفته های آینده شاهد کنترل سنای آمریکا توسط جمهوری خواهان خواهیم بود، آیا فکر می کنید که آنها با تصویب تحریم های جدید علیه ایران با ایجاد یک بحران سیاسی موجبات مرگ توافق هسته ای با ایران را فراهم خواهند کرد؟

بر اساس قانون اساسی آمریکا رئیس جمهور این کشور می تواند مصوبه هر دو مجلس را وتو کند و برای اینکه این توان اوباما از او گرفته شود نیاز به رای دو سوم اعضاء کنگره است و این به این معنی است که جمهوری خواهان و دموکرات ها باید با هم توافق کنند. زیرا خود جمهوری خواهان به تنهایی دو سوم کنگره را در اختیار نخواهند داشت.

اما از سوی دیگر می دانیم که حتی برخی از دموکراتها و هم حزبی های اوباما از سیاست او در قبال ایران حمایت نمی کنند.

بله می دانم. باراک اوباما باید سناتورها را متقاعد کند.

فکر می کنید که اوباما بتواند چنین کاری را بکند؟

همه چیز بستگی به  پیام هایی دارد که از سوی ایران ارسال می شوند.

در صورت دستیابی به توافق جامع هسته ای، این موضوع چه تاثیری بر نقش منطقه ای ایران خواهد داشت؟

دستیابی به توافق موجب افزایش اعتماد طرفین به همدیگر خواهد شد و همین امر موجبات گسترش مذاکرات بین طرفین درباره مسائل منطقه خواهد شد و باعث همکاری های بیشتر می شود. در حال حاضر اختلافات و شکاف های موجود در منطقه اعم از اختلافات درونی اعراب و اعراب با ایران بسیار مخرب هستند و در فضای کنونی حل این مسائل بسیار مشکل است. اگر روابط بر پایه همکاری باشد ایران به عنوان کشوری قدرتمند و قدیمی در منطقه می تواند نقش طبیعی خود را در منطقه ایفا کند. ایران کشوری بزرگ است.

-----------------

گفتگو از پیمان یزدانی