به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب داستان 3 فیلسوف بزرگ است: هوسرل که متافیزیک را به مرزهایش رساند، لویناسی که پنجه بر این بنبست کشید و دریدا که روزنهای به ماورای نامناپذیر آن گشود. اما درمورد نامگذاری این کتاب، باید اشاره کرد که لویناس فیلسوفی است که آنقدر محو در اخلاق شده بود که با آسودگی میتوان به جای «هوسرل، لویناس، دریدا» نام «هوسرل، اخلاق، دریدا» را برای این کتاب در نظر گرفت.
«دیگری» عبارتی است که در این کتاب به کرات از آن استفاده شده است. پس به عبارتی این کتاب، کتاب «دیگری» است؛ دیگریِ همواره سرکوبشده در تاریخ فلسفه. فروید معتقد است امر سرکوبشده همواره بازمیگردد و این یعنی هرگز جایی نرفته بوده که بخواهد برگردد. دیگری حتی شرط امکان متافیزیک حضور است و اندیشه دریدایی آگاهی تاریخی ِفلسفه از طرد ناممکنی است که آن را به وجود آورده است، آگاهی از این ضرورت ناممکن.
فلسفه دریدا فلسفهای است که بر روی خود تا میخورد؛ روایت بستار فلسفه. اخلاق در این بستار جوانه میزند. بنابراین این فلسفه متعلق به آینده است. نویسنده کتاب در مقدمه اشاره میکند که پرسش بنیادین ما در اینجا معطوف به ماهیت یک عمل اخلاقی است. در این پژوهش به دنبال پیشنهاد دادن قوانین یا قواعد اخلاقی نیستیم و قرار نیست یک نظام اخلاقی را طرح و از آن دفاع کنیم، بلکه هدفمان تامل بر ماهیت و معنای رابطه اخلاقی است. پرسشی همچون «آیا اینکه برای نجات جان یک بیگناه به فردی دروغ بگوییم، غیر اخلاقی است؟» پیشاپیش اخلاق را نابجا معرفی کرده است.
مباحث و عناوینی که حسن فتحزاده در این کتاب مطرح میکند به این ترتیب هستند: فلسفه و اخلاق، قاعده طلایی اخلاق، دیگری؛ برداشت نخست، دیگری؛ هوسرل سخن میگوید، «دیگری یا «اگوی دیگر»؟، ایدوس؛ حلقه گمشده بحث، پدیدهشناسی و واقعیت تاریخی، مسئله زبان، اخلاق و گفتمان واسازانه.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
«با تمام این اوصاف، در اندیشه هوسرل از آنجا که اگوی دیگر یک اگو و قطب اینهمان زیستههای خودش است، در نهایت تقلیلناپذیر به اگوی من باقی خواهد ماند. از سوی دیگر، هوسرل از تقویم اگوی دیگر در اگوی من و ادراک دیگری به معنای دقیق کلمه دفاع میکند: «آنچه من حقیقتا مشاهده میکنم یک نشانه یا یک شبیه صرف یا یک تصویر به هر معنا نیست، بلکه ٰدیگریٰ است.» (هوسرل، 1381، 189) همین وجوه دوگانه است که باعث میشود در مورد دیگری از اصطلاح «پدیده غیرپدیدهای» استفاده کنیم. تنها در مورد دیگری است که میتوان گفت پدیده آن نوعی ناپدیدگی و حضور آن نوعی غیاب است.»
این کتاب با 152 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 8 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما