به گزارش خبرگزاری مهر، اداره کل امور فرهنگی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، همزمان با فرا رسیدن دهه مبارک فجر با انتشار پوستری در قالب طرح «این چند کتاب» هشت عنوان کتاب مرتبط با این ایام را با نام «خمینی ای امام...» منتشر کرده است که علاقه مندان می‌توانند با مراجعه به کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور این کتاب ها را امانت گرفته و مطالعه کنند.
انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ بر علیه رژیم ستمشاهی پهلوی از دید صاحب نظران و متفکران جهان از مهم ترین نقاط عطف در تاریخ قرن بیستم به حساب می آید. بررسی و مطالعه درباره ابعاد مختلف این انقلاب بزرگ در طول ۳۶ سال گذشته همواره مورد توجه صاحب نظران، اندیشمندان و پژوهشگران علوم اجتماعی قرار گرفته است و به تبع آن پژوهش های متعدد و کتاب های متنوعی درباره این رویداد عظیم در داخل و خارج کشور به رشته تحریر درآمده است که به بررسی آن از منظرهای مختلف پرداخته اند.
در این راستا و به مناسبت ایام مبارک دهه فجر اداره کل امور فرهنگی نهاد کتابخانه های عمومی پوستر جدید «این چند کتاب» شامل معرفی هشت عنوان از کتاب های موجود در کتابخانه های عمومی کشور در حوزه «انقلاب اسلامی» را با عنوان «خمینی ای امام...» برای اطلاع علاقه مندان کتاب و کتابخوانی و اعضای کتابخانه های عمومی منتشر کرده است که در ادامه به اختصار معرفی می شوند.
۱ـ نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران، تأملاتی در فقه سیاسی و مبانی فقهی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران / محمد جواد ارسطا / بوستان کتاب / ۵۴۵ صفحه
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ و شکل‌گیری اولین حکومت اسلامی بر مبنای فقه اهل‌بیت (علیهم‌السلام) درعصر حاضر، علمای شیعه فرصت یافتند که یک قانون اساسی بر مبنای تعالیم اسلام و تعالیم ائمه (علیهم‌السلام) ایجاد کنند. هر چند این قانون بر اساس مبانی فقهی شیعه شکل گرفت و تبیین و تحلیل آن نیز از همان ابتدا مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت.
کتاب حاضر پس از گذشت سی سال از تدوین قانون اساسی، بر آن است که به بررسی عمیق‌تر و دقیق‌تر مبانی فقهی این قانون بپردازد. همچنین نویسنده این کتاب مبانی حقوقی و سیاسی آن را نیز در نظر داشته است.
در فصول این کتاب مهمترین مبانی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از حیث فقهی ـ حقوقی و سیاسی، همچون حدود اختیارات ولی‌فقیه، مبانی فقهی مجلس خبرگان، نقش مردم در حکومت اسلامی، جایگاه مصلحت در فقه اهل بیت (علیهم‌السلام) و اهل سنت و مبنای اعتبار رأی اکثریت بر اساس ضوابط فقهی و موازین حقوقی بررسی شده و در ضمن آن به سوالات مهم پیرامون آن پاسخ داده شده است.
این کتاب در ۱۶ فصل، ضمن بیان معانی ولایت در لغت، اصطلاح و اقسام ولایت مهمترین مبحث قانون اساسی یعنی ولایت فقیه را مطرح کرده و ارتباط و جایگاه آن نسبت به تقسیمات قوا در کشور و قرار دادن قوای سه گانه زیر نظر ولایت مطلقه را تبیین کرده است. همچنین با توجه به بازشناسی مفهوم ولایت، بررسی ادله عدم ولایت زن و ولایت زن در موارد استثنایی و فلسفه عدم ولایت زنان به همراه چند اشکال مطرح و پاسخ داده شده است.
۲- لحظه های انقلاب / سید محمود گلابدره ای / عصر داستان / ۴۵۲ صفحه
کتاب لحظه‌های انقلاب به شکل گزارش‌نویسی است و به معنای واقعی تلفیقی از روایت و قصه‌نویسی دارد و نکته قوی که در این کتاب مشاهده میشود نزدیک بودن به واقعیات است.
این کتاب همه انقلاب نیست و پیش از ۱۷ شهریور و تا انتصاب بازرگان ادامه دارد و تصویرسازیی زیبایی دارد که ما را به آن روزگار می‌برد.
بخش هایی از این کتاب را خوانیم:
...خمینی چه کرده خدا؟ لباسی که ۵۰ سال منفور بوده و هر که تنش بوده یا مسجد بوده یا سر قبر آقا بوده یا روضه می‌خوانده و تو وقتی توی فرودگاه می‌دیدی که چطور قرآن را بالا گرفته و سر عمامه پیچیده را تا کمر خم می‌کرده تا شاه از زیرش رد شود و برود سوئیس برای تعطیلات زمستانی... و چطور با عمامه‌بزرگش خم می شده و دست شاه را می‌بوسیده و در کنارش توی ضریح امام رضا می‌ایستاده و زیارت‌نامه می‌خوانده و اینجا و آنجا وعظ می‌کرده و شاه را دعا می‌کرده و سال تا سال هم حتی در یکی از خیابان‌های تهران چشمت به قد و قواره و عمامه و عبایش نمی‌خورده، حالا به هر طرف که بپیچی عمامه می‌بینی... ی. این خمینی کیست؟
سیمین دانشور: این کتاب مستند گونه‌ای است از لحظه های اسطورهای انقلاب مردم ایران که نویسنده با تمام گوشت و خون و عصب خود شخصاً آزموده، یک نوع ادبیات تجربی است. پیش درآمد ادبیات انقلابی‌ست که در انتظارش بودم.
شهید دکتر مفتح: با مطالعه مختصری از قسمت‌های کتاب لحظه‌های انقلاب، محتوا را غنی، عبارات را جالب و زیبا یافتم. نویسنده سعی کرده تا آنجا که خود ناظر عینی حوادث بوده، وقایع انقلاب را نقل کند. در قسمت‌هایی که دیدم، امانت و صداقت نویسنده متجلی بود.
۳ـ ظهور و سقوط سلطنت پهلوی جستارهایی از تاریخ معاصر ایران/ عبدالله شهبازی/ اطلاعات/جلد اول ۷۰۸ صفحه، جلد دوم ۷۳۱ صفحه
حسین فردوست از دوران کودکی به عنوان دانش آموز دبستان نظام وارد کلاس مخصوصی شد که رضاخان برای ولیعهدش محمدرضا پهلوی ترتیب داده بود.
فردوست از کودکی نزدیکترین دوست محمدرضا پهلوی و محرم اسرار او شد. با عزیمت «ولیعهد» به سوئیس برای تحصیل، فردوست تنها همکلاسی بود که به طور رسمی با او اعزام شد و طی سالهای اقامت در سوئیس چنان با هم صمیمی شدند که گویی فردوست جزء مکملی از شخصیت و زندگی محمدرضا پهلوی است.
در جلد اول حسین فردوست خاطرات خود را از در دوران حضور خود در دربار پهلوی بیان داشته، برخی از مهمترین عناوین خاطرات وی عبارتند از: ورود به دربار تا سقوط رضاشاه؛ نخستین سالهای سلطنت محمدرضا شاه، دربار و رژیم پهلوی؛ رژیم پهلوی پایگاه جاسوسی غرب؛ سازمان اطلاعاتی رژیم پهلوی؛ رژیم پهلوی، ابرقدرتها و خاورمیانه. نقش فردوست به قدری است که سیا در کتاب محرمانه "نخبگان و توزیع قدرت در ایران" نام فردوست را در رأس محفل خصوصی شاه ذکر میکند.
در جلد دوم برای اولین بار اسناد اطلاعاتی در تاریخ نگاری ایران مورد استفاده قرار گرفته است و برخی مقاطع مهم تاریخ معاصر ایران و زندگی گروهی از رجال برجسته دوران پهلوی بازگو میگردد. از این رو به تاریخ نگاری پیرامون ماجرای تیمورتاش و ارتباط او با سرویس اطلاعاتی شوروی؛ محمدعلی فروغی و جایگاه او در تاریخ معاصر ایران؛ میرزا کریم خان رشتی چهره مرموز تاریخ معاصر ایران؛ چهره های سیا و ایران؛ زاهدیها و دولتمردی در عهد پهلوی؛ امینی و سیاستهای امریکا در ایران؛ طلوع و افول دکتر منوچهر اقبال؛ رشیدیانها چهرهای از اشرافیت اطلاعاتی؛ منصور و صعود نخبگان امریکائی؛ هویدا و زوال سلطنت؛ سیمای سیاسی جعفر شریف امامی و... و. پرداخته است.
۴ـ شاه بی شین/ محمدکاظم مزینانی/ سوره مهر/ ۴۲۰ صفحه
این کتاب از جمله رمان‌های تاریخ معاصر است که دربردارنده زندگی نامه ی محمدرضا پهلوی با چاشنی طنز است. زاویه دید غالب در آن، دوم شخص است و در مواردی هم زاویه دید اول شخص مفرد مشاهده میشود. لحن داستان شاعرانه توأم با طنز است که گاهی طنز آن به کاریکاتور پهلو میزند. درونمایه این اثر به قدرت رسیدن، در سایه قدرت قرارگرفتن و زوال قدرت است. نویسنده در این اثر با به کارگیری مناسب از ساختار کلمات، قدرت زبانی و معانی بیان، در کنار صحنهسازی مطلوب، مانع از خستگی خواننده شده است. وجود ظرافتهای طنز و تراژدی از محاسن اثر به شمار می آید. نثر وزین و دلنشین رمان یکی از نقاط قوت اثر محسوب میشود؛ که در آن از واژه‌های اصیل و بومی بهره گرفته است و گاه حتی از لحاظ موسیقایی همانند نثر مسجع است. داستان این کتاب از بیماری شاه آغاز میشود و سپس با نگاهی به گذشته، از کودکی تا لحظه مرگ محمدرضا پهلوی را روایت میکند؛ همچنین نوع نگاه شاه به زن، جامعه، دنیا، اطرافیان و حتی روابطش با اشیاء و حیوانات در این رمان بخوبی به تصویر کشیده شده است. شاه بی شین، "آه" میشود، که عنوان و محتوای این رمان به شکست و ناکامی‌های محمدرضا پهلوی اشاره دارند. از این رو نویسنده در این اثر با ترجیع بند آه، در خلال داستان به یکی از ناکامی های شاه اشاره میدارد. نشان دادن تضاد و دوگانگی در شخصیت شاه، اوج فساد دربار پهلوی و شخص شاه، نگاه کردن به انقلاب اسلامی از دیدگاه شاه از جمله موفقیتهایی است که در این رمان به خوبی به نگارش درآمده است.
به گفته نویسنده رمان «شاه بی شین» تلاش دارد تا بیشتر به مکنونات و درونیات شاه بپردازد و با این ترفند، دنیایی داستانی خلق کند تا برای ارایه فضاها و حرفهای نو و تازه، دست نویسنده باز باشد.
۵ـ حدیث پیمانه، پژوهشی در انقلاب اسلامی/ حمید پارسانیا/ نشر معارف/ ۴۰۸ صفحه
کتاب «حدیث پیمانه» در شش فصل «مذهب و عصبیت»، «غرب و غربزدگی»، «منوّرالفکری و استبداد استعماری»، «روشنفکری در جابجایی قدرت»، «سنت و تجددطلبی دینی» و «نیروهای اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران» نگارش یافته است. حرکت سیاسی تشیع، واقعیت اجتماعی تشیع از صفویه تا قاجاریه، جریان‌شناسی ماسونها، نیروهای اجتماعی ایران در تاریخ ۲۰ ساله پهلوی اول، نیروهای اجتماعی و مذهبی ایران از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ و از ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۲ و همچنین ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷، ویژگی روشنفکری در ایران، تاریخچه حرکت‌های نوگرایانه دینی در ایران، جریان‌های روشنفکری در ایران، انقلاب اسلامی و استکبار جهانی، انقلاب اسلامی و نیروی روشنفکری و انقلاب اسلامی و نیروهای مذهبی از جمله موضوعاتی هستند که نویسنده در این کتاب به تحلیل و تبیین آنها پرداخته است. مطالعه این کتاب به شناختی دقیق از جریان‌ها، احزاب و گروههای قبل و بعد از انقلاب اسلامی منجر میشود.
این کتاب به معرفت شناختی اجتماعی و فضای فکری ـ فرهنگی‌ای که زمینه ساز انقلاب اسلامی در ایران بوده است و نیز سمت و سوی محورهای فکری گروههای ایدئولوژیک موثر در رشد تحرکات اجتماعی که منجر به سقوط شاه در سال ۱۳۵۷ شد، پرداخته است. از جمله سئوالاتی که نویسنده در این اثر به آنها پاسخ می دهد، عبارتند از:
کدام گروه نقش اصلی را در ساختار سازی انقلاب ایران ایفا کرده است؟، آیا گروه دینی نقش رهبری را به عهده داشت، یا اصولا برنامه‌ای برای ایجاد انقلاب وجود نداشته است و این گروه نیز در این زمینه، نقشه‌ای در سر نداشته است؟، آیا ایده‌های انقلاب در سر افرادی قرار داشت که به روشنفکران دینی موسومند و یا تمامی شناخته شدگان در فضای فرهنگی ایران حضور داشتند؟ و دیگر آن که شهیدان زیادی که تقدیم انقلاب شده است، عمدتاً به چه گروه‌هایی تعلق داشته اند؟.
۶ـ مجموعه تاریخ پهلوی / جمعی از نویسندگان / مدرسه / دوره ۱۹ جلدی
درباره حکومت پنجاه و سه ساله پهلوی‌ها در ایران، کتاب‌های بسیاری در داخل و خارج کشور نوشته و چاپ شده است. این کتاب‌ها در قالب خاطره، گزارش، مقاله، گفتگو، تحقیق و تدوین، به قلم نویسندگان داخلی و خارجی، اعضای خانواده پهلوی و اطرافیان و دست‌اندرکاران آن رژیم، فراهم شده است. ناشر و گروه نویسندگان مجموعه تاریخ پهلوی بر این باورند که تهیه و مطالعه این کتاب‌ها، که همچنان رو به افزایش است، برای بسیاری به ویژه نوجوانان و جوانان امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، این مجموعه با توجه خاص به خاطرات و نیز اظهارات، تحقیقات و گزارش‌های موجود با رعایت ترتیب تاریخی حوادث، تدوین و منتشر شده است.
مجموعه تاریخ پهلوی سلسله کتاب‌هایی است که نسل جوان کشور را با کارنامه برخی چهره‌ها و بخشی از جریان‌ها و رویدادهای آن دوره آشنا میکند و چگونگی پیدایی و شکل‌گیری و زوال پهلوی‌ها را برای آنان ترسیم میکند. جوانان ما، با مطالعه این کتاب‌ها به پاره‌ای از دلایل خیزش فراگیر مردم علیه رژیم سلطنتی پی می‌برند و برخی از زمینه‌های وقوع انقلاب اسلامی را در می‌یابند.
هر کدام از جلدهای این مجموعه اختصاص به یک موضوع در تاریخ پهلوی داشته و خود کتابی مستقل است که از این میان می‌توان به مواردی نظیر: کوروش قرن بیستم؛ خاطراتی از رواج تملق و چاپلوسی در عصر پهلوی دوم (جلد ۳)، دولت چاکران؛ خاطراتی از تشکیل و سقوط دولت امیر عباس هویدا (جلد ۱۹)، تیمورتاش و بازی قدرت (جلد ۶)، رأی رأی پهلوی است؛ نگاهی به ماهیت انتخابات در دوره پهلوی (جلد۱۲) مرگ در مرداب؛ خاطراتی از روزهای تبعید رضا شاه (جلد ۷) اشاره کرد.
۷ـ انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن/ جان. ال. اسپوزیتو/ محسن مدیر شانه چی/ انتشارات باز/ ۳۹۲ صفحه
کتاب حاضر به بررسی انقلاب ایران و تأثیر آن بر کشورها و فرهنگ‌های مشابه می‌پردازد. به زعم نویسنده پرداختن به چنین موضوعی از آن رو واجد اهمیت است که بر خلاف انقلاب‌های قبل از آن، خاصه از قرن ۱۸ تا اواخر قرن بیستم، انقلاب ایران از ویژگی ایدئولوژیکی برخوردار است و خلاف اجماع نظر اندیشمندان که دین را افیون توده می‌دانستند یا ایدئولوژی را انقلاب‌ساز نمی‌دانستند,این بار دین و ایدئولوژی انقلاب‌آفرین شده است.
سوال اصلی نویسنده این است که انفلاب ایران چه بازتاب هایی در کشورهای با فرهنگ مشابه داشته است؟ و هدف مؤلف ارزیابی انفلاب ایران و بررسی بازتاب‌های آن در جهان اسلام و به ویژه صدور انقلاب اسلامی است و نهایتاً به بررسی روابط پیچیده بین ایران و دیگر کشورها به ویژه ایالات متحده آمریکا می‌پردازد.
مولف با اشاره به اهداف انقلاب که شامل نهادینه‌کردن، تثبیت انقلاب در داخل و صدور آن به خارج است اذعان میکند که «پی بردن به اهمیت این انقلاب و تأثیر جهانی و داخلی آن نیازمند دستیابی به اطلاعاتی درباره پیشینه تاریخی سیاست در تاریخ و جامعه ایران است» از این رو به بررسی نقش تشیع در تاریخ در فصل دوم می‌پردازد.
در فصل سوم مولف به سیاست، اهداف و وسایل صدور انقلاب می‌پردازد.
از فصل ۵ به بعد نیز به اثرات بازتاب انقلاب می‌پردازد.
مؤلف فصل آخر را به بازتاب جهانی انقلاب ایران؛ چشم‌انداز خط مشی‌ها اختصاص داده است و معتقد است که «دوست و دشمن معتقدند که انقلاب ایران تأثیرات به سزایی بر جهان اسلام و غرب داشته است این انقلاب برای برخی منبع الهام و انگیزش بوده است و ...»
۸ـ تنفس صبح / قیصر امین پور / سروش / ۱۳۰ صفحه
دکتر قیصر امین‌پور در دوم اردیبهشت ماه ۱۳۳۸ در گتوند دزفول به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در دزفول ادامه داد و در سال ۵۷ در رشته دامپزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شد ولی پس از مدتی از این رشته انصراف داد. دکتر امین‌پور در سال ۵۸، از جمله افرادی بود که در شکل‌گیری و ادامه فعالیت‌های شعری حوزه هنری تا سال ۶۶ تأثیر داشت. وی طی این دوران در هفته‌نامه سروش مسئول صفحه شعر بود.
این مجموعه که در ۲ بخش تنفس صبح مجموعه اشعار بین سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۳ و در کوچه آفتاب مجموعه رباعی و دوبیتی‌هایی است که بین سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۲ سروده شده، نخستین کتاب منتشر شده مرحوم قیصر امین پور به شمار می‌رود که به اذعان بسیاری از اهل فرهنگ و ادب، حضور شاعری تازه نفس بود که غزل، دوبیتی و رباعی می‌گفت اما حرفش از جنس زمان بود.
کتاب «تنفس صبح» مشتمل بر ۷۹ شعر برگزیده است که شاعر در این شعرها ریشه در سنّت، تنفّس در حال و نگاه به آینده دارد. رباعی‌های معروف قیصر برای نخستین بار در این دفتر منتشر شده است که از جمله آنها عبارتند از:
بیا ای دل از اینجا پر بگیریم ره کاشانه دیگر بگیریم
بیا گم کرده دیرین خود را سراغ از لاله پرپر بگیریم
مبادا خویشتن را واگذاریم امام خویش را تنها گذاریم
ز خون هر شهیدی لاله روید مبادا روی لاله پا گذاریم
...
برخیز به خون دل وضویی بکنیم در آب ترانه شستشویی بکنیم
عمر اندک و فرصت خموشی بسیار تلخ است سکوت، گفتگویی بکنیم
پوسترهای «این چند کتاب» در راستای اجرای سیر‌های مطالعاتی و با هدف ترویج فرهنگ مطالعه مفید به معرفی کتاب‌های مفید در حوزه‌های مختلف می‌پردازد که در مجموعه جدید آن به مناسبت ایام دهه فجر، انقلاب اسلامی را مورد نظر قرار داده است.
نظر شما