پرونده‌های ویژه استانی؛ نمایه ای از موضوعات مشترک کشوری

به گزارش خبرنگار مهر «پرونده ویژه» اداره کل استان های خبرگزاری مهر به عنوان ابتکاری از سوی این خبرگزاری از فردا روی خروجی خبرگزاری مهر قرار می گیرد. این پرونده بنا دارد تا سوژه ها و دغدغه های مشترک کشوری را به نحوی جامع در ۳۱ استان کشور پیگیری کرده و در فاصله های زمانی معین هر کدام از این سوژه ها را روی خروجی خبرگزاری منتشر کند.

نظر به اهمیت موضوع، نخستین پرونده ویژه اداره کل استان های خبرگزاری مهر به سلسله گزارشهایی پیرامون «بررسی پدیده حاشیه نشینی در استانهای کشور» اختصاص داده شده است که در این ماه از نظر خواهید گذراند. این مجموعه گزارشها که تولیدی دفاتر سرپرستی استانهای خبرگزاری مهر، در یک موضوع مشترک است، طی یک ماه سعی دارد نمایه ای واقعی از پدیده حاشیه نشینی در سطح کشور، شکل های متنوع آن، چرایی ایجاد این معضل و راه های برون رفت از مشکل به شکل بومی و استان به استان را ارائه دهد.

در این پرونده ها هر روز شما می توانید این پدیده را در یک یا دو استان کشور دنبال کنید و در نهایت در یک جمع بندی گستره این پدیده را در سطح کشور از نظر بگذرانید.

مسئولین، محققین، کارشناسان و برنامه‌ریزان شاید مهمترین گروه هدف برای این بخش باشند که با مرور این گزارش ها می توانند رصدی بر این مهم در ۳۱ استان داشته باشند و داده های حقیقی و ملموس را کنار یکدیگر بگذارند.

چرا حاشیه نشینی؟

زمانی نه چندان دور حاشیه نشینی صرفا دلالت بر فضاهای مسکونی پیرامون برخی شهرهای بزرگ کشور داشت. در سالهای اخیر با تغییر شهرنشینی و مسائل و مشکلات مربوط به آن، حاشیه نشینی هم دستخوش تغییر شد.

این روزها دیگر تبیین و بررسی پدیده حاشیه نشینی که قریب به ۶۰ درصد استان های کشور را درگیر خود کرده است خارج از توان علم اجتماعی است و کارشناسان عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... را به تکاپو انداخته تا ضمن تبیین این پدیده راهکارهایی برای خروج از حاشیه نشینی یا حداقل کاهش آسیب های حاشیه نشینی ارائه کنند.

«کنارگذاشته شدگی» یا «به حاشیه رانده شدن» برخی از گروه های آسیب پذیر اجتماعی از گستره نظام برنامه ریزی و توسعه اقتصادی – اجتماعی معضلی نیست که بتوان به سادگی از کنارش گذشت و از آنجا که این پدیده در حاشیه شهرهای بزرگ رشد کرده است، ناخوداگاه دامان تمام شهر را گرفته و مسائل و معضلاتش به داخل شهرها نیز کشیده شده است. در یک کلام مدیریت شهری وظیفه خدمت رسانی و ارتقاء محیط شهری را بر عهده دارد. اسکان غیررسمی از دیدگاه پژوهشگران به عنوان چالش توسعه پایدار شهری شناخته شده است.

 اغلب حاشیه نشینها به امید کسب زندگی و درآمد بهتر به کلان شهرها مهاجرت می‌کنند و به اجبار در حاشیه شهرها اسکان پیدا می کنند. آن ها اغلب سطح درآمد، فرهنگ و تحصیلات کمتری نسبت به شهرنشین ها دارند و احساس تعلق به شهر نمی کنند.  از سویی هرگز به عنوان یک شهروند واقعی پذیرفته نمی شوند. طبیعی است که ساکنین این نواحی از حقوق شهروندی و از تمامی امکانات زندگی در یک شهر بزرگ محروم می مانند.

تصور نادرستی که وجود دارد این است که تمامی ساکنان حاشیه شهرها مهاجران روستایی هستند در حالی که این سکونت گاه ها به علت پدیده فقر شهری به وجود آمده اند و بخشی از سرریزهای اقتصادی و اجتماعی شهرها که نمی توانند جذب بازارهای رسمی زمین، مسکن و اقتصاد شهر شوند نیز برای دسترسی به مسکن در حد استطاعت خود به این سکونت گاه ها پناه می آورند. مشکل عمده ساکنین حاشیه شهرها مسکن نیست بلکه مشکلات اجتماعی و اقتصادی و به ویژه اشتغال است. بنابراین حل مسائل و مشکلات این سکونت گاه ها اقداماتی فراتر از اقدامات کالبدی و فیزیکی را می طلبد.

با ما در پرونده ویژه این ماه همراه باشید....