سحر ترهنده، پژوهشگر و منتقد ادبیات و تصویرگری کتاب کودک در گفتگو با خبرنگار مهر و در پاسخ به اینکه چرا نامزدهایی که از سوی شورای کتاب کودک برای جایزه هانس کرستین اندرسن و آسترید لیندگرن انتخاب شده‌اند یکی هستند گفت: معیارهای هر دو جایزه، به هم نزدیک است. هر دو به یک عمر فعالیت در حوزه ادبیات کودکان و آثاری اهمیت می‌دهند که به لحاظ هنری و ادبی از سطح بالایی برخوردار باشند، به نیاز و خواسته کودکان و نوجوانان امروز توجه کنند و ترجیحاً با داشتن مضامینی جهانشمول به فرهنگ و ویژگی‌های بومی هم توجه کرده باشند.
او که از جمله کسانی است که پرونده رحیمی‌زاده و مرادی کرمانی را برای جایزه آلما و اندرسن آماده کرده در ادامه گفته‌های خود مطرح کرد: این که شورای کتاب کودک در یک سال یک نفر را به عنوان نویسنده یا تصویرگر هم به جایزه آلما به عنوان گران‌ترین جایزه ادبیات کودک و هم به برای دریافت جایزه هانس کرستین اندرسن معتبرترین جایزه ادبیات کودک (نوبل کوچک) معرفی می‌کند، اتفاق تازه‌ای نیست. تهیه پرونده با جزئیات بسیار در رابطه با زندگی، سوابق کاری، نقدها و غیره آن هم به زبان انگلیسی با استانداردهای بین‌المللی به انرژی، زمان و منابع مالی بسیار نیاز دارد و شورای کتاب به دلیل آن که نهادی مردمی است و با نیروهای داوطلب کار می‌کند، برای انتخاب پدیدآورندگان و گردآوری هر پرونده به زمانی حدود یک تا دو سال نیاز دارد. تهیه پرونده کاری بسیار سنگین و دقیق است.
ترهنده در پاسخ به اینکه گاه این شائبه پیش می‌آید که چرا شورای کتاب کودک و چه کانون پرورش فکری، تعدادی نویسنده و تصویرگر خاص را معرفی می‌کنند گفت: من در رابطه با کانون نمی‌توانم نظر دقیقی بدهم اما نکته‌ای که همه می‌دانیم این است که کانون پرورش علاوه بر فعالیت‌های ترویجی و فرهنگی یک انتشارات است. و به هر حال همواره با تعدادی شاعر، نویسنده و تصویرگر کار می‌کند، این که آیا آن ها را در اولویت انتخاب برای معرفی به جوایز داخلی و جهانی قرار می‌دهد امری است که بهتر است از دست اندرکاران کانون سؤال شود. اما در رابطه با نهادی که من حدود ۱۹ سال است در آن داوطلبانه مشغول به کارم به صراحت می توانم بگویم چنین نیست.
وی افزود: شورای کتاب اصولاً پدیدآورنده کتاب کودک نیست و کار نشر انجام نمی‌دهد، در شورای کتاب آثاری که در هر سال چاپ شده باشند (توسط ناشران کودک و نوجوان متفاوت) مورد بررسی و پژوهش قرار می‌گیرد. برای شورای کتاب کودک همه نویسندگان و تصویرگران و ناشران از اهمیت و احترام یکسانی برخوردارند. و طبیعتاً پدیدآورنده‌ای که کارهایش، از قدرت بیشتری برخوردار باشد، در اولویت معرفی شورا به مجامع بین‌المللی قرار می‌گیرد. و البته که تنها نفعی که به شورا می رسد، نفع معنوی است.
این منتقد تصویرگری کودک و نوجوان در پاسخ به اینکه هوشنگ مرادی کرمانی برای چندمین بار است که از سوی شورای کتاب کودک به عنوان نامزد اندرسن معرفی می‌شود گفت: آقای مرادی دوبار نامزد جایزه اندرسن شده اند. یک بار سال ۲۰۱۴ (که موفق شدند به لیست پنج نویسنده برتر راه پیدا کنند) و یک بار هم ۲۰ سال پیش. مرادی کرمانی نویسنده بسیار خوبی است و آثارش بارها تجدید چاپ شده است و این امر نشان دهنده آن است که هنوز هم در میان مخاطبان کودک و نوجوان جایگاهی درخور دارد، در این مساله شکی نیست اما بحث دیگری که وجود دارد این است که بسیاری از آثار او به زبان‌های دیگر ترجمه شده اند و این امکان بسیار خوبی است برای داوری‌های جهانی. مگر ما در شورا چقدر امکان ترجمه آثار نویسندگان را داریم! یا چند نفر از نویسندگان ما در مجامع بین‌المللی به دلیل ترجمه یا فروش آثارشان شناخته شده هستند!؟ اصولاً چه تعداد از آثا نویسندگان کودک و نوجوان ما حتاً خلاصة درست انگلیسی دارند؟
ترهنده درباره اینکه تا چه اندازه تصویرگری‌های پژمان رحیمی‌زاده و فضای اسطوره‌ای و وهم‌آلودش با مخاطب غیر ایرانی ارتباط برقرار می‌کند، گفت: آثار پژمان رحیمی‌زاده از نظر روایتگری، شیوه کار و اجرا از قدرت و استانداردهای بالای جهانی برخوردار است. و این‌گونه از تصویرگری در دنیا، جایگاه خودش را دارد. ضمن اینکه لزوماً افسانه‌هایی که رحیمی‌زاده تصویر کرده، ریشه‌های مشترک با ملل دیگر ندارد اما به لحاظ هنری قدرتمند هستند و می‌توانند دریچه‌ای باشند به فرهنگ اسطوره‌ای و افسانه‌های ایرانی. دیگر همه چیز به داوران و شیوه کار آنان بستگی دارد.
نظر شما