خبرگزاری مهر - علیرضا نوری کجوریان- گروه استانها: ساقه‌های شالی که زرد و طلایی می‌شود، امید و آرزو را در دلش زنده می‌کند، آخر، سالهاست که آرزوهایش را به نسیم شالیزار گره‌زده است و از هنگام کشت تا پایان ۱۸۰ روزه فصل برداشت، هر لحظه و ساعتش برایش دلهره و استرس دارد.
هنوز زمستان بود که پا در شالیزار گذاشت و مزرعه ترک‌خورده از سوز و سرمای زمستان را با شخم و شیار بیدار کرده بود، با هزار زحمت، آب در کامش ریخت، شخم زد و و آبش را تخت کرد.
دعای باران ...
تازه شروع کاشت بود، گاه چشمش به آسمان بود و گاه دشت، باران که می‌بارید، دلش ریش‌ریش می‌شد و می‌گفت نکند بنج (بذر) خراب شود و از بین رود، گاه از آفتاب گلایه داشت و در آرزوی بارش، نماز می‌خواند.
آرام‌آرام، شالی جوانه زد و سبز شد اما باز پسر مزرعه‌دار، غصه‌اش گرفت و می‌گفت اگر وجین نشود، علف‌های هرز می‌روید و محصول از بین می‌رود. فصل قورباغه خوان شالیزار شده بود، صدای غورهایشان در مزرعه می‌پیچید و پسر مزرعه‌دار با اهل خانه و دیگر اقوام برای وجین کردن به شالیزار می‌روند.
فصل شالیزار برایشان صفایی دیگری دارد، می‌گوید برای اینکه هزینه کارگری کاهش یابد مزرعه‌دارهای حاشیه به هم کمک می‌کنند و «کایری» آیین دیرینه‌ای است که در شالیزارهای مازندران فراوان دیده می‌شود.
روزهای خدا آرام‌آرام می‌گذرند و شهریور می‌رسند اما قلب پسر مزرعه‌دار در آرزوی درو محصول همچنان تیر می‌کشد
روزهای خدا آرام‌آرام می‌گذرند و به شهریور می‌رسند اما قلب پسر مزرعه‌دار در آرزوی دروی محصول همچنان تیر می‌کشد و برای برداشت شلتوک تاب ندارد تا زودتر آن را به شالیکوبی برساند، می‌گوید: وام‌دارم وباید قبل از آبان ماه بتوانم محصول را بفروشم و بدهی بانکی را که هرساله سودش بیشتر می‌شود، بپردازم.
«عبدالله» جوان ۴۰ ساله‌ای که همه امید و آرزویش به سه هزار مترمربع زمین شالیزاری است که از پدر مزرعه‌دارش به ارث برده می‌گوید: برادرهایم زمین‌هایشان را ویلا کرده‌اند اما من به وصیت پدرم، چند سالی است که همچنان شالی کشت می‌کنم.
از آروزهایش می‌گوید و اینکه بنا دارد پس از برداشت محصول به پابوسی امام رضا (ع) برود و ادامه می‌دهد: هرسال پس از درو به‌اتفاق خانواده راهی مشهد می‌شویم و ۱۰ روز اقامت می‌کنیم.
نوای چاووش خوانان...
نوای چاووش‌خوانان به گوش می‌رسد، «اول به مدینه مصطفی را صلوات، دوم به نجف شیر خدا را صلوات» و...، ذکر صلولت بر لب جاری می‌کند و می‌گوید، مشهدی حسن خادم مسجد، راهی کربلا می شود، خوش به حالش، چند روز پیش مزرعه اش را درو کرد و حالا با خیال راحت مسافر کربلاست و تا از سفر برگردد، شلتوک هایش به برنج تبدیل شده است.
از دغدغه‌ها و آروزهایش می‌گوید و اینکه با فروش محصول باید خرج جهیزیه خواهر دم بختم را تأمین کنیم و همچنین وام کشاورزی ام را تمدید کنم. غمی بر چهره‌اش می‌نشیند و ادامه می‌دهد به بازار برنج نمی‌شود زیاد دل بست و درست موقع برداشت، واردات محصول انجام می‌شود و مجبوریم برنجمان را زیر قیمت به دلال و واسطه‌ها بفروشیم.
وقتی می‌پرسم شلتوکتان را برای تبدیل به برنج به کدام کارخانه می‌بری، آدرس شالیکوبی را در جاده ساری می‌دهد، جایی که خودروهای نیسان به‌صف کشیده شدند و شلتوک‌های کشاورزان را برای برنج به آنجا آورده‌اند.
شلتوک در شالیکوبی...
راننده‌های نیسان از این اینکه بازار کارشان رونق گرفته خوشحال هستند، اما نعمت‌الله شهریاری مالک شالیکوبی چندان از حال‌وروز شالیکوبی رضایت ندارد. تغییر کاربری اراضی و شالیزارها را یک مشکل می‌داند وی می گوید در این اوضاع‌واحوال، شالیکوبی داری معنی ندارد و باید جلوی تغییر کاربری گرفته شود.
درحالی‌که به کارگرهایش توصیه می‌کند که در تخلیه کیسه‌های شلتوک دقت کنند، ادامه می‌دهد، حال خوش این روزها را نبین آقای خبرنگار، وقتی حدود ۱۰ ماه از سال بیکار هستیم باید به اینجا سر بزنی و گزارش تهیه کنی.
باید نظارت جدی روی واردات برنج و عرضه آن در بازار صورت گیرد تا هم کشاورز و هم مصرف‌کننده ضرر نکند
دوست دارد شالی‌کوبی‌اش مدرن شود، می‌گوید برای خرید مواد اولیه و تجهیزات به تسهیلات کم‌بهره نیاز داریم، همچنین باید نظارت جدی روی واردات برنج و عرضه آن در بازار صورت گیرد تا هم کشاورز و هم مصرف‌کننده ضرر نکند.
نوسازی شالی‌کوبی‌ها، نه تنها دغدغه آقا نعمت الله بلکه آروزی بسیاری از شالیکوبی داران مازندرانی است و برای این منظور به سراغ مجتبی ولایی مدیرعامل اتحادیه شالیکوبی داران مازندران می‌روم که وی از نوسازی حدود ۲۰۰ واحد شالیکوبی در استان خبر می‌دهد اما اظهار تأسف می‌کند که در دو سال اخیر تسهیلات با بهره ۱۶ درصدی انگیزه نوسازی واحد شالیکوبی داران را از بین برد.
نوسازی ۲۰۰ شالیکوبی
مدیرعامل اتحادیه شالیکوبی داران مازندران به مشکل پرداخت حق بیمه‌ای ۳۰ درصدی واحدهای شالیکوبی اشاره می کند و اذعان می دارد با افزایش توسعه محدوده شهری واحدهای شالیکوبی درون شهر باید ۳۰ درصد حق بیمه بپردازند و منطقی نیست تفاوتی بین شهر و روستا وجود داشته باشد.
برای اطلاعات تکمیلی‌تر، رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه شالی‌کوبی‌های مازندران را معرفی می‌کند و سید تقی جعفریان نیز تأکید می‌کند که باید کارخانه‌ها و واحدهای شالیکوبی تجمیع و صنعت شالیکوبی در مازندران، گلستان و گیلان ایجاد شود اما از اینکه برخی شالی‌کوبی‌ها فرسوده و قدیمی هستند و قدمتشان صدساله شده، گلایه دارد و می‌گوید: دستگاه‌های قدیمی این واحدها، حجم ضایعات برنج را بیشتر کرده است.
نوسازی شدن واحدهای شالیکوبی، آرزوی دیرینه پیر شالیکوبی داران مازندران است و معتقد است، با ورود صنعت شالیکوبی ضایعات کاهش، بسته‌بندی استاندارد، ورود مرکز بهداشت و استاندارد، انجام نرخ‌گذاری و قطع شدن دست دلالان و واسطه گران می‌شود.
بی رمقی شالکوبی ها
وقتی به آمارهای جهاد کشاورزی می‌نگرم، تعطیلی ۱۶۰ واحد شالیکوبی و با نصف ظرفیت کارکردن هزار و ۱۰۰ واحد دیگر، کمی نگران‌کننده به نظر می‌رسد اما حمزه علی میانکاله مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی مازندران می‌گوید: قرار است تا سه سال آینده ۵۰۰ واحد شالیکوبی استان نوسازی شوند اما برای نوسازی و بهسازی واحدهای شالیکوبی استان یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار مورد نیاز است.
وعده‌مان می‌شود سه سال دیگر، شاید تا آن زمان، دیگر نه مزرعه ای باشد و نه پسرمزرعه‌داری تا بخواهد بنا به وصیت پدرش، برنجزارهایش را نشاء کند و شاید اندک زمین‌داران امروز، ویلانشینان فردا و یا سرایداران فرداهای دیگر تبدیل شوند و قلب شالیزار از این آینده مبهم تیر می کشد.
نظر شما