به گزارش خبرنگار مهر، اقدامات اخیر روسیه در سوریه و مذاکرات روس ها با مقامات آمریکایی در این رابطه چند روزی است که تبدیل به تیتر نخست رسانه های جهان شده است، اما آیا کشورهایی که در چهار سال گذشته از هیچ کوششی برای سرنگون کردن حکومت سوریه دریغ نکرده اند حقیقتا موضع خود را در قبال سوریه تغیر داده اند؟
در همین رابطه با پروفسور «دانیل سرور» از کارشناسان ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن به گفتگو نشستیم.
پروفسور سرور از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ، و از کارشناسان ارشد موسسه روابط دو سوی آتلانتیک و از اساتید دانشگاه جان هاپکینز است که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کروات های یوگسلاوی فعالیت کرده است. متن این مصاحبه به شرح زیر است:
*تحولات اخیر سوریه گویای آن است که دورانی جدید در این کشور آغاز شده تا شاهد بازگشت صلح به آن باشیم. در همین رابطه ایران و روسیه رهبری تلاش های جدید برای بازگرداندن آرامش و بیرون راندن تروریست ها از سوریه را به دست گرفته اند. تحلیل شما در این رابطه چیست؟
به اعتقاد من اوضاع سوریه پیچیده تر از آن است که با بیرون راندن تروریست ها از این کشور مشکلاتش حل شود. سوال کلیدی در این رابطه آن است که در مرحله بعد چه اتفاقی می افتد. اغلب کارشناسان غربی فکر می کنند که بشار اسد نمی تواند قدرت خود را بر مناطقی که در سال های گذشته صحنه شورش بوده اند بگستراند. اگر این دیدگاه درست باشد انتقال سیاسی و مقابله با تروریست ها در یک مسیر پیش خواهند رفت و نمی توان انتظار چندانی از آن داشت. در همین رابطه «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران نیز در سفر به آمریکا اعلام کرده که «فقط بعد از شکست تروریسست ها می توان درباره اصلاحات سیاسی در سوریه صحبت کرد» و به نظر من اگر پیش از آغاز هر طرح جدیدی برای سوریه در مورد آینده آن اندیشه نشود این طرح، طرحی غیر واقعی خواهد بود.
*«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه، در سفر به آمریکا و در گفتگو با رسانه ها هشدار داده که هر گونه تلاشی برای ساقط کردن حکومت سوریه می تواند منجر به شکل گیری کشوری سقوط کرده همچون لیبی و یا عراق شود. آیا این دیدگاه درست است؟
می تواند چنین وضعیتی رخ بدهد اما الزاما این چنین نیست. یک دوران گذار سیاسی مذاکره شده می تواند منجر به شکل گیری یک حاکمیت مشروع برای پرهیز و جلوگیری از سقوط کشور شود. اگر راه حل سیاسی محقق نشود آنگاه سوریه تبدیل به یک کشور چند تکه می شود که شمال آن یعنی مناطق هم مرز با ترکیه در اختیار کردها، جنوب آن در اختیار گروه های شورشی میانه رو، مرکز و شرق آن در کنترل گروه های افراطی و پایتخت و غرب آن در کنترل دولت مستقر در دمشق باشد.
*در هفته های اخیر خبرهای متعددی درباره تحرکات نظامی روسیه و چین در سوریه منتشر شده است. تقویت نیروهای نظامی این دو کشور در سوریه چه وضعیتی را برای این کشور رقم خواهد زد؟
اعزام نظامیان چینی به سوریه هنوز بطور کامل تائید نشده اما در مورد روسیه می توان گفت که نظامیان این کشور در سوریه مستقر شده اند. من تردید دارم که چند هزار نیروی روس بتوانند موثرتر از همین تعداد نیروی آمریکایی و یا اروپایی باشند، اگر روسیه دست به حملات هوایی بزند این احتمال وجود دارد که روسیه از سوی عوامل انتحاری، بمبگذاری های متعدد و دیگر عملیات های تروریستی مورد حمله قرار بگیرد. حدس من این است که مسکو با افزایش حضور در بحران سوریه خود را در یک سراشیبی لغزنده قرار داده و حتی برخی کارشناسان معتقدند که این یک اقدام اشتباه از سوی پوتین بوده است.
*برخی کارشناسان معتقدند که آمریکا با رویکرد جدید روسیه در سوریه موافق است. اگر این چنین است چه عواملی موجب شده اند تا غرب با رویکرد روسیه در سوریه موافقت کند؟
آمریکا بدون هیچ سوال و جوابی با این موضوع موافق است که داعش باید شکست بخورد. اما بعید است که آمریکا بطور کلی در این رابطه با روسیه متحد شده باشد زیرا در این صورت ممکن است حمایت سنی های سوری که اکثریت جمعیت این کشور را شامل می شوند از دست بدهد. آمریکا تا کنون به نیروهای ارتش سوریه حمله نکرده اما با این وجود به اعتقاد واشنگتن بدون کنار رفتن اسد از قدرت هیچ راه حلی را برای سوریه نمی توان متصور شد. به رغم وجود این مسائل آمریکا و روسیه باید عملیات های خود را در سوریه با یکدیگر هماهنگ کنند تا از درگیری های غیرعمد جلوگیری شود.
*در هفته جاری ارتش عراق از توافق با ایران، روسیه و سوریه برای مبارزه با داعش و انتقال اطلاعات خبر داد. تحلیل شما در خصوص اینگونه همکاری ها چیست؟
اعتقاد من این است که عراق از هر جایی که بخواهد می تواند کمک بگیرد اما با این وجود تردید دارم که روسیه کمک زیادی به این کشور کند البته این عراق است که باید تصمیم بگیرد با چه کشوری همکاری کند.
روسیه در متحد شدن با شیعیان علیه نیروهای سنی با احتیاط برخورد می کند و پوتین صراحتا نگران وضعیت چچن و دیگر مناطق روسیه که افراطیون در آنها حضور دارند است و وی (پوتین) باید این انتظار را داشته باشد که در صورت اتحاد با شیعیان نه تنها با حملات افراطیون در لاذقیه مواجه می شود بلکه در داخل روسیه نیز ممکن است با چنین حملاتی مواجه شود. این ایده که می توان همه این افراطی ها را در خارج از کشور کشت و از حمله آنها به کشور جلوگیری کرد ایده اشتباهی است که در زمان حمله به عراق توسط جرج بوش به کار گرفته شد. در آن زمان این ایده اشتباه بود و اکنون نیز این ایده اشتباه است.
در حالت کلی فکر نمی کنم که افزایش حضور نظامی روسیه تاثیر چندانی در وضعیت جنگی سوریه و عراق داشته باشد. روسیه به این دلیل نیروهای خود را روانه سوریه کرده تا از ضعیف شدن اسد در برابر گروه های شورشی جلوگیری کرده و از نفوذ این گروه ها به مناطق غربی سوریه جلوگیری کند. غرب سوریه محل تجمع جمعیت علویان و همچنین محل استقرار پایگاه دریایی روسیه در طرطوس است. اعزام کم تعداد نیرو به این منطقه از پیشروی گروه های شورشی در آن جلوگیری می کند اما بعید است که موجب تغییر موزانه نیروهای نظامی در سوریه شود.
نظر شما