خبرگزاری مهر- گروه استانها: از هریک از ورودی‌های شهر که قصد ورود به قزوین را داشته باشیم «مرکز شهر» را نباید فراموش کرد، محدوده‌ای که اغلب آثار گردشگری کهن شهرمان را در خود جای‌داده و عطر تمدن چند صدساله در فضای متبوعش مشام آدمی را نوازش می‌دهد.
در میان این‌همه جذابیت و تنوع گردشگری از امامزاده حسین (ع) گرفته تا عمارت کلاه‌فرنگی و دروازه‌های کاشی‌کاری شده، وارد خیابان امام خمینی (ره) که می‌شویم درست در مقابل یکی از ورودی‌های مجموعه تاریخی سعدالسلطنه خیابان معروفی بنام عبید زاکان قرار دارد و محله‌ای با مغازه‌های قدیمی که شهرت محصولاتش همانند آش حلیم زبانزد خاص و عام است که نقطه قوت دیگری در بین این‌همه اصالت و ارزش تلقی می‌شود.
با طی مسیر در پیاده‌رو باریک و آسفالت رنگ و رو رفته عبید زاکان، به نیمه خیابان و یک پنج راه قدیمی می‌رسیم، درست در سمت چپ مسیر و کنار مسجد فاطمه زهرا (س) کوچه‌ای وجود دارد که در ابتدای آن موزه مردم‌شناسی قجر خودنمایی می‌کند، مکانی که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری به دستور شاه‌عباس صفوی و توسط امیر گونه خان قاجار یکی از سرداران دربار ایران ساخته شد و ازآن‌پس، یعنی بیش از ۳۰۰ سال به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین گرمابه‌های قزوین به فعالیت پرداخته و امروزه در جهت اهداف گردشگری شهر چهار انبیاء روزگار می‌گذراند.
درب چوبی مکانی که روزگاری گرمابه نامیده می‌شده برای ورود مشتاقان بازدید از موزه باز است و گذر از یک پله بلند، شما را به ورودی گرمابه رهنمون می‌کند، بعد از ورودی و پایین رفتن از چند پله دیگر به هشتی ساده‌ای می‌رسیم و پس‌ازآن سربینه نظرمان را به خود جلب می‌کند، سربینه بزرگ گرمابه، نقشه هشت‌ضلعی دارد و هر ضلع آن بهره‌مند از شاه‌نشین و طاق‌نماست.
حوض بسیار زیبای فیروزه‌ای‌رنگ نیز در وسط سربینه قرار دارد و در بالای حوض، پنچره زیبایی در سقف گنبدی شکل جای گرفته، انگار که آسمان هم به میهمانی موزه دعوت‌شده است، دورتادور حوض را حجره‌های کوچکی محصور کرده که پیکرهای انسان گونه در آن از آداب‌ورسوم اقوام قزوینی، کرد، ترک، مراغی و تات برای بینندگان، حرف‌های ناگفته دارد.
گرمخانه دارای یک فضای مرکزی محدود و تعدادی فضای جانبی بوده و تزیینات آن شامل کاشی‌کاری و طاق‌های رسمی بندی شده است، فضاهایی از گرمخانه که روزی مکان شست‌وشو، چال حوض “استخر آب سرد”، خزینه، اعیانی بوده و حال سبک زندگی و یا آداب‌ورسومی نظیر آهنگری، دعانویسی و دست‌فروشی با چرخ‌های تافی را بازگو می‌کند و حتی شهرفرنگ و لباس‌ها و ابزارهای مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی در آن به چشم می‌آید.
پیکره قجر را خشت‌هایی از جنس تاریخ شکل داده، روزگار سپری‌شده‌ای که حال در مقابل چشمان مردمان این سرزمین خودنمایی می‌کند و با زبان بی‌زبان خود می‌گوید: «گذشته خود را هیچ‌گاه فراموش نکنید».
موزه مردم‌شناسی قجر طی نوروز سال‌های گذشته رتبه اول را در بین دیگر آثار تاریخی قزوین از حیث بازدید گردشگران کسب کرده و این مهم با حضور مردمان آریایی در موزه قجر تحقق‌یافته و امسال نیز در نوروز آماده پذیرایی از میهمانان است.
بازدید هزاران گردشگر از موزه تاریخی قجر
گرمابه تاریخی قجر در بیشتر از پنج سال گذشته، از سوی سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین با صرف اعتباری معادل یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریال طی یک سال مرمت و بازسازی شد و ازاین‌پس از سوی سازمان فرهنگی ورزشی تجهیز و تاکنون اداره شده است.
مناسبت‌های مختلفی در سال همچون نوروز فرصت مناسبی برای باز نگاه‌داشتن درب این موزه درراستای توجه به اهداف گردشگری کهن شهر قزوین است.
سعید وزیری نژاد مدیرعامل سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین، حضور مسافران نوروزی در موزه مردم‌شناسی حمام فجر را چشمگیر ارزیابی کرد و افزود: نوروز سال گذشته ۵۰ هزار مسافر و گردشگر از این موزه بازدید کردند و امسال نیز امیدواریم تعداد بیشتری میهمان این بنای تاریخی شوند.
وی اظهار داشت: در این موزه مجسمه‌های سفالی مربوط به شستشوی حمام و تعدادی ابزار و اشیای قدیمی در حوزه مردم‌شناسی به نمایش در آمده است.
وزیری نژاد یادآور شد: این موزه از سه بخش تالار اقوام، مشاغل و آئین‌ها تشکیل‌شده است که در بخش سربینه زندگی اقوام غالب ساکن قزوین مانند تات، مراغی، کرد، لر و ترک به معرض نمایش گذاشته و در تالار میان در، آیین‌های سیزده‌بدر، پنجاه بدر و مراسم سوگواری امام حسین (ع) و در قسمت آخر شش شغل حجامت، مکتب خانه‌داری، بارفروشی، آهنگری، تعزیه‌خوانی، دعانویسی و حلاجی در معرض دید بازدیدکنندگان قرارگرفته است.
وی بیان کرد: حمام قجر یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین گرمابه‌های قزوین است که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری توسط امیرگونه خان از امیران شاه‌عباس دوم در دوره صفویه در محله عبید زاکان فعلی بنام ˈحمام شاهیˈ ساخته‌شده که با سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه بالغ‌بر هزار و ۴۵ مترمربع مساحت دارد.
وزیری نژاد اظهار داشت: این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان تملک و با سرمایه‌گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی مرمت شد و هم‌اکنون به‌عنوان موزه مردم‌شناسی در سه بخش اقوام، آداب‌ورسوم و مشاغل مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
فریده افشار مسئول موزه مردم‌شناسی قجر با اشاره به بخش‌های مختلف موزه به خبرنگار مهر گفت: گرمابه تاریخی قجر در سال ۸۶ به موزه تبدیل شد که در حال حاضر سه بخش اصلی دارد.
وی افزود: فضای اول سربینه است که اقوام و طایفه‌های مختلف استان قزوین را به همراه ویژگی خاص هر قوم نشان داده و بخش دوم «میان در» نام دارد که از آداب‌ورسوم شهر قزوین روایت می‌کند و تابلوی ۵۰ به در، مراسم ۱۲ محرم و ویترین‌های اشیاء مردم‌شناسی در این بخش قرارگرفته است.
افشار تصریح می‌کند: فضای سوم نسبت به معرفی شغل‌هایی که از قدیم بوده و در حال حاضر نیز هست اختصاص‌یافته و دربخشی از خزینه حمام نیز توسط مجسمه‌های سفالی نحوه شست‌وشو در حمام به نمایش درآمده است.
وی تأکید می‌کند: تابلوها و مجسمه‌های موزه توسط رضا محمدی و محمد بهرامی دو هنرمند قزوینی ساخته‌شده‌اند.
در نوروز سال گذشته هزاران گردشگر و مسافر ایرانی از موزه مردم‌شناسی قجر بازدید کردند و با توجه با استقبال گسترده گردشگران از این مکان تاریخی در نوروز امسال هم پیش‌بینی می‌شود تعداد میهمانان بازدیدکننده از این حمام تاریخی افزایش یابد.
حمام قجر بنای زیبایی است که با قرار گرفتن در مرکز شر و نزدیکی بازار و سرای سعدالسلطنه می‌تواند ساعات خوشی را برای بازدیدکنندگان فراهم کند به همین دلیل بازدید از این موزه را به همه مسافرانی که به استان سفر می‌کنند توصیه می‌کنیم.
نظر شما