جزئیات پروژه‌های توسعه کشاورزی گلخانه‌ای در ایران

داریوش سالم پور در گفتگو با مهر با بیان اینکه در حال حاضر سطح گلخانه های موجود در جهان حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار است، اظهارداشت: براساس آمار رسمی اعلام شده، سطح گلخانه های ایران تا پایان سال ۹۳ معادل ۹ هزار و ۶۰۶ هکتار بوده است.

وی افزود: عدد مذکور در مقایسه با سال ۹۲ که سطح گلخانه های کشور ۸ هزار و ۸۱۸ هکتار بوده است، حدود ۹ درصد افزایش دارد.

سالم پور با بیان اینکه آمار رسمی سطح گلخانه های کشور در سال ۹۴ هنوز اعلام نشده است، افزود: پیش بینی ما این است که سطح گلخانه های کشور در سال ۹۴ بین ۷ تا ۱۰ درصد افزایش داشته است.

رئیس گروه توسعه کشت های گلخانه ای وزارت جهادکشاورزی، ۶ هزار و ۸۵۱ هکتار از سطح گلخانه های کشور را مربوط به محصولات سبزی و صیفی دانست و ادامه داد: ۲ هزار و ۲۲۲ هکتار از این سطح نیز مربوط به گل و گیاهان زینتی، ۲۵۲ هکتار مربوط به توت فرنگی و ۲۸۰ هکتار مربوط به سایر محصولات است.

سالم پور، ۵ هزار و ۷۳۴ هکتار از سطح گلخانه ها را فقط مربوط به محصول خیار دانست و گفت: در ۶۰ درصد کل گلخانه ها، تولید خیار انجام می شود و این مساله نیازمند برنامه ریزی است که در کشت‌های گلخانه ای تنوع ایجاد شود و تمرکز فقط بر روی تولید محصولاتی مانند گوجه فرنگی و خیار نباشد.

وی با اشاره به اینکه در کنار خیار محصولاتی مانند گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان، انواع ملون، انواع کاهو و سبزی های برگی و خوردنی در گلخانه های کشور تولید می شوند، گفت: تولید هندوانه در گلخانه نیازمند سازه و تجهیزات خاصی است و به همین دلیل حداقل در کشور ما چندان رواج ندارد.

این مقام مسئول با بیان اینکه تولید برخی میوه ها مانند زردآلو و مرکبات نیز به میزان بسیار محدود و به شکل پایلوت در گلخانه های کشور انجام می شود، افزود: ما می توانیم تولید مرکبات و انگور را هم به داخل گلخانه منتقل کنیم اما این موضوع هنوز در ایران رواج نیافته و جزو برنامه های ماست که درصورت مثبت بودن نتایج تحقیقات، این نوع تولیدات را توسعه دهیم.

رئیس گروه توسعه  کشت های گلخانه ای وزارت جهادکشاورزی، ضرورت‌های ایجاد گلخانه در کشور را مورد اشاره قرار داد و اظهارداشت: کمبود منابع آبی، افزایش جمعیت و بالا رفتن تقاضا برای مواد غذایی، استفاده بهینه از اراضی کشور و تامین امنیت غذایی از جمله ضرورت‌های این امر است.

سالم پور، متوسط بارندگی سالانه در دنیا را ۷۵۰ میلی متر و در ایران کمتر از ۲۵۰ میلی متر عنوان کرد و گفت: میزان بارندگی در کشور ما یک سوم متوسط دنیا و میزان تبخیر ۳ برابر آن است.

وی با اشاره به اینکه ما تولید دو محصول گوجه فرنگی و خیار را در فضای باز و گلخانه با یکدیگر مورد مقایسه قرار دادیم، اضافه کرد: در کشور ما سطح زیرکشت گوجه فرنگی در فضای باز حدود ۱۵۸ هزار هتکار و میزان تولید آن ۶ میلیون  و ۲۰۰ هزار تن است.

سالم پور، متوسط عملکرد در این زمینه را ۳۹.۵ تن در هکتار عنوان کرد و افزود: میزان آبی که برای تولید این میزان گوجه فرنگی در فضای باز مصرف می شود، حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب است، به عبارتی برای تولید یک کیلوگرم گوجه فرنگی در فضای باز ۴۰۵ لیتر آب در کشور مصرف می شود.

رئیس گروه توسعه  کشت‌های گلخانه ای وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه برای تولید همین میزان گوجه فرنگی به ۲۰ هزار هکتار گلخانه نیاز داریم، افزود: میزان آب مصرفی هم به ۲۰۸ میلیون مترمکعب کاهش پیدا می کند و حدود ۲ میلیارد مترمکعب صرفه جویی آب انجام می‌شود.

سالم پور با بیان اینکه به ازای تولید هرکیلوگرم گوجه فرنگی ۳۳ لیتر آب مصرف می شود، ادامه داد: برهمین اساس، کارآیی مصرف آب حدود ۱۲ برابر بهبود پیدا می کند.

این مقام مسئول در وزارت جهادکشاورزی، برنامه های این وزارتخانه در زمینه توسعه گلخانه ها را در سال ۹۵ مورد اشاره قرار داد و اظهارداشت: درپی تاکیدات مقام معظم رهبری برنامه توسعه گلخانه ها تحت عنوان افزایش تولید در محیط های کنترل شده گلخانه ای، در شورای اقتصاد و ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی تصویب شد.

سالم پور افزود: این طرح یکی از پروژه های شاخص اقتصاد مقاومتی وزارت جهادکشاورزی  است.

وی در پاسخ به این پرسش که در این پروژه میزان توسعه سطح گلخانه های کشور چقدر پیش بینی شده است؟ اظهارداشت: چون هنوز طرح به تصویب نهایی نرسیده، بهتر است آمار و ارقام کمی آن فعلا اعلام نشود اما پیش بینی ما این است که طی برنامه ۱۰ ساله اقتصاد مقاومتی (تا افق ۱۴۰۴) سطح گلخانه های کشور به حداقل ۵ برابر میزان فعلی آن افزایش پیدا کند.

سالم پور در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه در سال ۹۵ سطح گلخانه های کشور چه میزان افزایش خواهد یافت؟ گفت: با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب، سعی می کنیم سطح گلخانه ها را سالانه تا ۲۵۰۰ هکتار سال توسعه دهیم.

وی ادامه داد: البته این کار نیازمند الزاماتی است و ما در حال تهیه و تدوین آن هستیم که دولت چه تسهیلات، حمایت‌ها و مشوق‌هایی را باید  در نظر بگیرد تا طرح مذکور عملیاتی شود.

سالم پور، افزایش تنوع محصولات تولیدی در گلخانه ها را از دیگر برنامه های وزارت کشاورزی خواند و افزود:  علاوه بر این، ما به دنبال افزایش عملکرد در گلخانه های موجود هم هستیم.