گردشگری آشوراده تایید نهایی نشده است/ مجوز ساخت هتل نمی‌دهیم

به گزارش خبرنگار مهر فرهاد دبیری معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به بحث‌های رسانه‌ای اخیر مبنی بر این که سازمان محیط زیست مجوز احداث تاسیسات گردشگری همچون هتل در آشوراده را داده است در جمع خبرنگاران گفت: کل آشوراده زون گردشگری پناهگاه حیات وحش میانکاله است که این زون گردشگری در قیاس با وسعت پناهگاه میانکاله اصلا وسعتی ندارد و تنها ۳۸۰ هکتار است.

دبیری افزود: متقاضی که استانداری گلستان است طرح‌های خود را طی دو سال گذشته ارائه داده و طرح‌ بارها برای انجام اصلاحات بازگردانده شد و نهایتا سازمان حفاظت محیط زیست از کل محوطه گردشگری آشوراده که ۳۸۰ هکتار است تنها با فعالیت گردشگری در ۱۰ درصد آن یعنی ۳۸ هکتار موافقت کرده است.

وی برخلاف آنچه در رسانه‌ها به نقل از نامه سازمان محیط زیست در موافقت با طرح آمده بود تصریح کرد: در این ۳۸ هکتار با ساخت هیچ نوع تاسیسات گردشگری خارج از ضوابط محیط زیست موافقت نشده است. تنها بر اساس معیارهای پذیرفته شده در همه جهان، در مقیاسی محدود اجازه گردشگری داده خواهد شد که این موضوع هم هنوز به تایید نهایی نرسیده است. سازمان محیط زیست هم اعلام کرده به شرطی موافقت خواهیم کرد که شروط محیط زیستی رعایت شود و هنوز جوابی نگرفته‌ایم.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: بعد از این مرحله نیز طرح گردشگری آشوراده باید در کمیته ملی طبیعت‌گردی و سپس در کمیته ماده ۲ ارزیابی زیست محیطی بررسی شود و به خاطر پیشینه تنش‌زایی که از قبل برای آشوراده وجود داشته مسیر ارزیابی هنوز پیش رو است و باید همه مراحل طی شود.

وی در پاسخ به خبرنگار مهر که آیا سرانجام در این طرح اجازه ساخت هتل به بهره‌بردار داده شده یا نه گفت: در توافق‌نامه سال‌های گذشته تاسیس هتل در آشوراده پیش‌بینی شده بود ولی چون ما اساسا با تاسیس هتل مخالف بودیم پیشنهاد دادیم که اگر قرار است امکان اقامتی به صورت هتل داشته باشید باید خارج از زون گردشگری آشوراده و پناهگاه حیات وحش میانکاله مثلا در بندر ترکمن باشد که به هر حال آن جا خارج از مناطق تحت مدیریت سازمان است.

وی درپاسخ به اینکه نامه‌ای از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به استاندار گلستان نوشته شده و طی آن موافقت سازمان را با ساخت هتل، استخر و آکواریوم در آشوراده اعلام کرده است، گفت: خیلی‌ها از نامه سازمان حفاظت محیط زیست به استاندار گلستان با موضوع طرح طبیعت گردی جزیره آشوراده برداشت‌های متفاوتی داشتند. در مورد آکواریوم باید تاکید کرد که در هر منطقه که قرار باشد توریست برای بازدید بیاید باید با نمونه‌هایی از گونه‌های موجود در آن منطقه آشنا شود و این امر طبیعی است؛ به طوریکه ممکن است ما اجازه استقرار یک سایت پرنده‌نگری در منطقه دیگری را صادر کنیم. این اقدام با خاصیت منطقه تطبیق دارد و وجود یک آکواریوم و محدوده آبی که نمایانگر گونه‌های آبزی دریای خزر باشد در یک محدوده مشخص در آشوراده هیچ اشکالی ندارد ولی تاسیس ساختمان دارای مشکل هست و با آن موافقت نخواهد شد.

دبیری در پاسخ به خبرنگار مهر تاکید کرد که این آکواریوم نیز تنها برای معرفی گونه‌های آبزی همان منطقه خواهد بود.

وی تاکید کرد: جالب اینجا بود که استاندار گلستان معتقد بود با شروط مطرح شده در نامه، سازمان حفاظت محیط زیست پاسخ منفی برای طرح‌های گردشگری آشوراده داده است. از بخش‌های دیگر هم نامه‌هایی داریم که معتقدند موضع سازمان محیط زیست به معنای مخالفت بوده است.

بهره‌برداری گردشگری از محیط زیست مختص آشوراده نیست

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر این که در برنامه مدیریتی همه مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست بنا بر زون بندی و از جمله زون گردشگری است گفت: سالهای گذشته بخشنامه‌ای را برای استان‌ها ارسال کردیم که بررسی کنند در زون‌های گردشگری چه ظرفیت‌هایی برای توسعه گردشگری وجود دارد چون معتقدیم اگر قرار است زمینه بهره‌برداری پایدار از مناطق فراهم شود بهترین نوع آن طبیعت‌گردی است به شرط اینکه در زون‌های حفاظتی و پژوهشی یا دیگر زون‌ها نباشد. بنابراین موضوع گردشگری بر مبنای یک طرح کلی است و تنها خاص آشوراده نیست.

دبیری تصریح کرد: پیش از آن که مسئله گردشگری آشوراده مطرح شود این موضوع در پناهگاه حیات وحش خبر و منطقه حفاظت شده روچون مطرح و کلیات طرح گردشگری تصویب شد و با اجرای طرح‌های گردشگری در این منطقه موافقت شد. برای دو سه نقطه دیگر نیز این طرح مطرح شده و در دست بررسی است. بنابراین بحث گردشگری تنها خاص آشوراده نیست ولی چون آشوراده یک پیشینه تنش‌زا از گذشته دارد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

برخی رسانه ها از موافقت سازمان محیط زیست با ساخت هتل، بازار، و تاسیسات گردشگری انبوه خبرداده بودند که این موضوع منجر به واکنش فعالان محیط زیست شد. با وجود این در نسخه‌ای از این نامه که به دست خبرنگار مهر رسیده است تاکید شده که انتخاب مجری و سرمایه گذار برای انجام فعالیت های طبیعت گردی در جزیره آشوراده، طبق ابلاغیه شماره ۱۵۸۳۶۶ مورخ ۹/۱۰/۹۲ دفتر معاون اول رئیس جمهور پس از نهایی شدن و تصویب مشترک طرح مزبور در سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صورت خواهد گرفت.

همچنین در این نامه قید شده است که با توجه به اینکه اجرای طرح مذکور نیازمند بهره گیری از اراضی منابع ملی است، طبعا موضوع مستلزم طرح در کمیته ملی طبیعت گردی بر اساس ماده ۵ آیین نامه طبیعت گردی است و مطابق قوانین و مقررات جاری، مشمول ارزیابی زیست محیطی و تایید در کمیته ماده ۲ جهت صدور مجوز برای آغاز فعالیت است.

آنچه در این نامه که نسخه‌ای از آن در خبرگزاری مهر موجود است به عنوان تایید مطرح شده به شرح زیر است:

-احداث یک مرکز بازدیدکنندگان و اقامتگاه های بوم گردی (اکولاژ) بر اساس ظرفیت برد گردشگری پهنه طبیعت گردی جزیره آشوراده

-احداث موزه و نمایشگاه پرورش خاویار در محدوده تاسیسات شیلات با توجه به امکانات موجود و برنامه های اداره شیلات در این خصوص

-احداث سفره خانه سنتی با ضوابط معین و در حد ظرفیت برد گردشگری پهنه طبیعت گردی جزیره آشوراده

در ادامه نامه نیز بندهایی تحت عنوان ضوابط مطرح شده که به شرح زیر است:

-کلیه فعالیت ها و اقدامات مورد تایید قابل انجام در جزیره آشوراده، صرفا در محدوده طبیعت گردی تعیین شده در نقشه پیوست امکان پذیر است.

-همچنین احداث باغ موزه حیات وحش مشروط بر عدم ایجاد باغ وحش و نگهداری نمونه زنده به دلیل احتمال شیوع بیماری های حیات وحش در پناهگاه میانکاله و تداخل گونه ها است و صرفا با نمایش نمونه های تاکسیدرمی گونه های بومی منطقه و کشور به عنوان بخشی از مرکز بازدیدکنندگان جزیره قابل احداث است. ایجاد آکواریوم نیز با رعایت ضوابط خاص دفتر تخصصی سازمان در مرکز بازدیدکنندگان قابل انجام است.

-فعالیت سایت ورزشی صرفا شامل برخی از امکانات ورزشی غیرموتوری بوده و شامل احداث مجتمع ورزشگاهی نمی شود. زون تفرجی کودکان نیز شامل فعالیت های شبک بازی کودکان بوده و موکدا شامل احداث شهربازی نمی گردد.

-سایت ورزش ها و تفریحات آبی شامل پلاژ شنا، قایقرانی غیر موتوری و ماهیگیری است که بدون احداث هر گونه نهر و دریاچه مصنوعی و منطبق با ضوابط و مقررات خاص و با هماهنگی اداره شیلات اجرا می گردد. محدوده غربی این سایت حداکثر در امتداد محدوده غربی پهنه طبیعت گردی مندرج در نقشه بوده و این سایت حداکثر تا ۲۰۰ متری مجاز به پیشروی به داخل آب های خلیج گرگان است.

-راه تردد بازدیدکنندگان جزیره آشوراده صرفا از مسیر آبی تردد قایقرانی بندر ترکمن و از طریق اسکله گردشگری جزیره بوده و طراحی یک اسکله جدید به منظور ساماندهی قایق ها و ورود طبیعت گران در منتهی الیه ضلع غربی محدوده ۴۸ هکتاری جزیره در نزدیکی مرکز بازدیدکنندگان و با رعایت ضوابط و ملاحظات زیست محیطی امکان پذیر خواهد بود.

-ورود گردشگران مطابق با ظرفیت برد پهنه طبیعت گردی جزیره آشوراده صورت خواهد گرفت.

-طراحی سازه ها با استفاده از روش های نوین اکوتکنیک و متناسب با شرایط محیطی با مصالح بومی و بر اساس اصول معماری منظر و ضوابط احداث اکولاژ مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست صورت می گیرد.

-ضروری است نحوه تامین منابع آبی مورد نیاز و نحوه مدیریت پسماند و پساب به طور دقیق و مشخص اعلام گردد.

-در مسیر طبیعت گردی گسترده جزیره، انجام فعالیت هایی نظیر پیاده روی، عکاسی، پرنده نگری، نجوم، اسب سواری و دوچرخه سواری امکان پذیر بوده که بدین منظور سازه های موقت قابل نصب در این زون شامل سایبان و آلاچیق های سبک، سکوی چادر، سرویس های بهداشتی سپتیکی، برجک دیدبانی و رصد پرندگان و ستارگان، کانکس های کوچک ارائه دهنده خدمات اولیه گردشگری و مراکز ارائه دهنده خدمات گردشگری نظیر دوچرخه سواری و اسب سواری است.

همچنین در آخرین بخش نامه نیز به مغایرت ها اشاره و تاکید شده است:

-ایجاد بازار روس ها و سایر بازارهای مشابه و نیز انجام فعالیت های بالن سواری به دلیل همخوان نبودن ماهیت چنین کاربری هایی با سیستم مدیریت زیست بومی و ذخیره گاهی که جایگاه بین المللی نیز دارد، امکان پذیر نیست. همچنین بازار ماهی و میگو نیز به دلیل احتمال بالای آلودگی حاصله و محدودیت های صیدگاهی، در جزیره آشوراده جایگاهی ندارد.

-تایید اجرای طرح به معنای موافقت با واگذاری مالکیت اراضی ملی در پناهگاه حیات وحش میانکاله تلقی نمی شود.

-با عنایت به استعلام اخیر، مشخص گردید حدود ۱۲ هکتار از اراضی موسوم به ۴۸ هکتاری واقع در منتهی الیه شرقی جزیره آشوراده نیز در حال حاضر جزء اراضی ملی بوده که به منظور اجرای طرح گردشگری منطبق با زون تفرجی تیپ II، قابل برنامه ریزی است.

-در خاتمه اضافه می نماید به منظور نظارت و پایش بر حسب انجام تعهدات سرمایه گذار آتی در فازهای ساخت و بهره برداری، حضور نماینده تام الاختیار معرفی شده از طریق سازمان متبوع در قالب ناظر زیست محیطی ضرورت دارد. بدین منظور ناظر تعیین شده موظف به ارائه گزارش ماهانه به ادارات کل حفاظت محیط زیست گلستان، مازندران و دفتر زیستگاه ها و امور مناطق بوده و شالخص های پایش و برنامه ارزیابی عملکرد طرح که متعاقباً توسط سازمان حفاظت محیط زیست اعلام می گردد، مبنای نظارت بر عملکرد طرح خواهد بود.