مصطفی شوقی مستندساز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مجموعه مستند «هویدا» که در چهار قسمت روی آنتن شبکه مستند رفته و ویژگی هایی که از امیرعباس هویدا در این مستند نمایش داده شده است، توضیح داد: تاریخ ایران در غبار افسانه سرایی ها و روایت هایی که منجر به سوءتفاهم می شود، قرار گرفته است و من مستند «هویدا» با این ابهامات به صورت یک مشکل مواجه شدم به همین دلیل سعی کردم که به نوعی از تاریخ غبارزدایی کنم که امیدوارم که موفق شده باشم.
وی ادامه داد: شخصیت هویدا در هاله ای از ابهامات و غبار تاریخی قرار دارد و افسانه سرایی های زیادی در طول این سال ها درباره هویدا، نحوه زندگی و دادگاه و مرگ او شکل گرفته است.
قاضی نبودم مثل راوی عمل کردم
شوقی با بیان اینکه مستندش از قضاوت و محتوای ایدئولوژیک به دور است، عنوان کرد: من سعی کردم پژوهشی دوباره درباره امیرعباس هویدا داشته باشم و تلاشم این بود قاضی نباشم بلکه مثل راوی عمل کنم.
این مستندساز با اشاره به مثالی برای ارایه تصویری کامل از همه ویژگی های یک دوران یادآور شد: یکی از نکاتی که در این مستند مطرح شد درباره دهه ۴۰ بود. دهه ۴۰ دهه نهادسازی در حوزه اقتصاد و صنعت است و صنایع نوظهوری در این دهه شکل گرفت که شکوفایی اقتصادی ایران را در بر داشت. در مستندم از این شکوفایی گفتم که یک واقعیت است اما کمتر از ۷ سال بعد با بالارفتن قیمت نفت و حیف و میل پول های به دست آمده و برنامه های بلند پروازانه، آن درخشش به یک سراب تبدیل می شود و در این فاصله زمانی اقتصاد به صورت صفر و صدی از اوج سقوط می کند.
نمایش فیلم هایی دست اول از تاریخ بدون قضاوت
وی اضافه کرد: این تحلیل کمتر بیان شده که هویدا هم در زمان صعود و هم سقوط اقتصادی نخست وزیر کشور بوده است و ما این دوران را با فیلم های دست اول تاریخی که از دهه ۵۰ و ۴۰ در آرشیو صداسیما وجود داشته مورد بررسی و تحلیل قرار دادیم. ما تاریخ را در این مجموعه مستند روایت کردیم و خود مخاطب با تصویری که از آن دوران ارایه می شود به تحلیل می پردازد.
کارگردان «هویدا» با اشاره به اینکه تلاش کرده قضاوت نکند، گفت: بسیاری از آگاهان مسایل سیاسی بیان می کنند که هویدا یکی از عوامل دیکتاتوری و استبداد محمدرضا شاه بوده و درنهایت خودش قربانی شاه برای ماندگاری قدرت شد و به زندان افتاد. همچنین در این مستند تاثیر هویدا بر حداقلی شدن دولت در سپهر سیاست ایران نمایش داده می شود و خرده روایت هایی از آن عصر بیان می کنیم ما سعی کردیم قضاوت نکنیم و ایدئولوژی زده نباشیم.
شوقی عنوان کرد: بسیاری از استادان تاریخ و کارشناسان بابت آنچه که در این مستند نمایش داده شد تبریک گفتند. بازخوردهای خوبی از استادان حوزه تاریخ در ایران و در خارج از کشور داشتیم. البته بعضی مسایل را هم باید رعایت می کردم و گوشزد کردند. به طور مثال دکتر مجید تفرشی که سندپژوه ارشد و پژوهشگر باسابقه ای هستند برای توصیف این اثر فرمودند که «این فیلم مستند برای کسی آبروخر نبود و البته آبرویی هم از کسی نبرده بود» و اینها به این دلیل بود که نخواستم تصویری را که به نوعی در سال های اخیر بارها بیان شده است نمایش دهیم.
بخش دادگاه هویدا برای اولین بار نمایش داده شد
این مستندساز با اشاره به بخش پایانی این مستند اظهار کرد: اول مهر قسمت چهارم این مستند که به یکی از مهمترین دوره های زندگی هویدا اشاره دارد، پخش شد. ما برای اولین بار در این بخش، فیلم دادگاه هویدا را نشان دادیم و با توجه به اینکه افسانه های زیادی درباره مرگ او وجود دارد این مستند واقعیت های جالبی را نمایش می دهد. حتی بعد از نمایش سه قسمت اول چند تن از کسانی که در دادگاه هویدا بودند با من تماس گرفتند و روایت های جالبی را تعریف کردند.
وی با اشاره به آنچه که از تاریخ انقلاب در شبکه های ماهواره ای نمایش داده می شود، عنوان کرد: مخاطب عام بعد از ۴۰ سال از پیروزی انقلاب وقتی با روایت های ایرانی شبکه های خارجی مواجه می شود دچار دوگانگی می شود و حال اگر ما اتفاقات را براساس همان روایت های واقعی با همه ویژگی هایش نمایش دهیم مخاطب بهتر می تواند فضای موجود در آن دوران را تحلیل کند.
شوقی در پایان گفت: من از پایمردی و لطف سلیم غفوری مدیر شبکه و مهدی مینایی مدیر تامین و پخش شبکه و مهدی مطهر عزیز تهیه کننده خوب مستند هویدا تشکر می کنم که در تولید و پخش این مستند همکاری کردند.
نظر شما