معرفی و تشریح مهم ترین ۱۰۰ استدلال فلسفه غرب در یک کتاب

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فقط استدلال» (مهم ترین ۱۰۰ استدلال فلسفه غرب) نوشته مایکل بروس و استیون باربن به تازگی با ترجمه میثم محمدامینی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر شده است.

استدلال، سلاح فیلسوفان است. همه افراد تجربیات و احساسات و عقاید شخصی دارند و این ها اموری ذهنی است، از این رو فلسفه به عقل به عنوان مبنایی مشترک متوسل می شود تا ادعاها را به صورت عینی ارزیابی کند. استدلال منطقی مستقل از تعهدات سیاسی و مذهبی است. به بیان ساده می توان گفت که هر استدلالی یا معتبر است یا معتبر نیست. این که قانع کننده نیز هست یا نه، مطلب دیگری است. وقتی که دیدگاهی را با نظر به استدلال هایش تحلیل می کنیم، با سطح معینی از دقت و توجه سر و کار داریم. استدلال های سست را می توان به راحتی کنار گذاشت و به فراموشی سپرد؛ اما برابر استدلال هایی که اغلب به دلیل نتایج محتمل شان، واکنش های شدید بر می انگیزند معمولا راه مقابله بیان دوباره استدلال اولیه و تصریح استنباط ها و فرضیات و توجیهات است و سپس نشان دادن این که چرا استدلال منتج نیست. وقتی که مساله جدی می شود، چیزی که همه دنبالش هستند، فقط استدلال است.

کتاب «فقط استدلال» مروری اجمالی بر ۱۰۰ نمونه از مهمترین استدلال‌های فلسفی است اما به تعبیر نویسندگانش، فهرستی جامع و مانع نیست و قطعا انتخاب این ۱۰۰ استدلال، خالی از مناقشه نیست. در این حوزه، چاپ معیاری که بی چون و چرا مورد پذیرش همه باشد، وجود ندارد. شاید استدلال هایی که امروز با ارزش هستند، در آینده دیگر باارزش شمرده نشوند.

امروز دیگر از آن زمان گذشته که یک نفر می توانست تمام آثار مهم فلسفه غرب را بخواند. برای مطالعه هر موضوعی از کتاب مقدس گرفته تا حساب دیفرانسیل و انتگرال و دستور زبان و زیست شناسی، راهنماهای مفصلی تدوین شده اما تقریبا هیچ منبعی وجود ندارد که به عنوان راهنمای مطالعه آثار فلسفی عمل کند. نویسندگان این کتاب با رویکرد پر کردن این خلا، اثر خود را نوشته اند. «فقط استدلال» نوعی دایره المعارف فلسفی است که برای معرفی ۱۰۰ استدلال مورد اشاره چاپ شده است. این کتاب ۶ بخش اصلی و ۱۰۰ فصل داد.

هرکدام از ۱۰۰ فصل این کتاب، محتوایی مستقل دارد که به بیان فرض و نتیجه و گام ها و همین طور قواعد منطقیِ به کار گرفته شده در استدلال می پردازد. ۱۰۰ فصل کتاب همان طور که اشاره شد در ۶ بخش تدوین شده اند که به ترتیب عبارت اند از: «فلسفه دین»، «متافیزیک»، «معرفت شناسی»، «اخلاق»، «فلسفه ذهن» و «علم و زبان»

برخی از عناوین فصول کتاب هم، به این ترتیب هستند: استدلال گیاهخواری اخلاقی، استدلال رایل علیه درون گرایی دکارتی، استدلال بنا به کشف و شهود، استدلال کریپکی در دفاع از دو گانه انگاری ویژگی ها، استدلال ریچلز درباره اتانازی، استدلال جکسن درباره معرفت، استدلال ارسطو در باب کارکرد، امر مطلق به مثابه سرچشمه اخلاق، استدلال پرسش مفتوح مور و ...

در قسمتی از این کتاب می خوانیم:

و. و. کواین در مقاله بسیار تاثیرگذار خود «معرفت شناسی طبیعی شده» از این دیدگاه دفاع می کند که مشکلات پدیدآمده در طول تاریخ تجربه گرایی جدید باید ما را بر آن دارد که درباره اهداف کلی معرفت شناسی معاصر از نو بیاندیشیم. به طور خاص، روایتی تاریخی از تجربه گرایی پس از هیوم ارائه می دهد و بر دشواری های حل نشدنی ای تاکید می کند که کوشش ها برای تائید یا توجیه معرفت ما به جهان از طریق تجربه حسی با آن مواجه شده اند و سپس این دیدگاه را پیشنهاد می دهد که مبانی معرفت را باید در خود علم جست. طبق این نظر، معرفت شناسی باید «طبیعی شده» باشد، به این معنا که باید به برنامه ای علمی بدل شود که در چهارچوب آن فیلسوفان با استفاده از امکانات علم در جهت تبیین و توصیف و توجیه معرفت ما به جهان می کوشند.

استدلال اصلی کواین به نوعی همانندانگاری متوسل می شود و به شباهت میان مطالعات در باب مبانی معرفت ریاضی و کوشش تجربه گرایان برای عرضه مبنایی حسی برای معرفت علمی اشاره می کند. برنامه مورد نظر کواین در فلسفه ریاضی به نام «منطق گرایی» شناخته می شود، که مطابق آن صدق های ریاضیاتی را می توان بر حسب زبان پایه ای تر منطق تعریف کرد. این جا، در حوزه ای که کواین آن را طرفِ «مفهومی» می خواند، مفاهیم ریاضیاتی را می توان بازنویسی کرد، به این معنا که می توان آن ها را به واژگان منطقی که مطمئن تر و آشکارا صادق تصور می شوند فروکاست. این کار همچنین در رفع یکی دیگر از دغدغه های «نظری» درباره توجیه صدق های ریاضیاتی راهگشاست، چون این مفاهیم را می توان به صورت صدق های پایه ای منطقی با همان درجه قطعیت منطقی از نو بیان کرد. اما متاسفانه این برنامه پژوهشی را نمی توان با موفقیت به انجام رساند، چون این فروکاستنِ ادعایی مفاهیم ریاضیاتی نیازمند نظریه مجموعه هاست، و نظریه مجموعه ها نیز پارادکس های منطقی خاص خود را دارد و آن بداهت و قطعیتی که در درون منطق مفروض گرفته می شود در آن نیست.

این کتاب با ۶۳۰ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۵۸ هزار تومان منتشر شده است.