«ذهن ارتجاعی» خواندنی شد/ روایتی از تاریخ محافظه‌کاری

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «ذهن ارتجاعی» (محافظه کاری از ادموند برک تا سارا پالین) نوشته کُری رابین به تازگی با ترجمه شهریار خواجیان توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است.

نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر شده و اثری درباره تاریخ اندیشه محافظه کاری از انقلاب فرانسه تا قرن بیست و یکم است. تمرکز نویسنده اثر روی اروپای غربی و آمریکا بوده و این نکته مهم را در کتاب خود پیش روی مخاطب می‌گذارد که محافظه کاری اساسا راه و روشی سیاسی در واکنش به جنبش‌های رادیکال و چپ بوده است.

بیشتر مطالب این کتاب پیش تر در قالب گاهنامه‌ها و نشریات منتشر شده اند. «ذهن ارتجاعی» از نظر اندیشگی از آرنو مایر و کارن اورن الهام گرفته شده است. نویسنده کتاب می‌نویسد که کارن و آرنو، خلاف خرد متعارف چپ و راست که معتقد است مدرنیته تفکر قرون وسطایی را شسته و رفته است، چشم او را روی فئودالیسم دیرآمده جهان پسافئودالی گشوده اند. همان طور که رابین بیان می‌کند، بخش مهمی‌از مطالب این کتاب در کارگاه‌ها و گفتگوها در دانشگاه‌ها شکل گرفته اند.

کتاب پیش رو، دو بخش اصلی دارد که به ترتیب عبارت اند از: «برشی از ارتجاع» و «فضیلت‌های خشنونت». هر کدام از این دو بخش نیز فصل‌های مختلفی را در بر می‌گیرند. در بخش اول این فصول درج شده‌اند: محافظه کاری و ضدانقلاب، نخستین ضد انقلابی، زباله و جاذبه، پشت و رو، خلافکاران پیشین، دردانه قانون تبعیض مثبت.

در بخش دوم هم فصولی با عناوین «نسل کشی رنگین»، «یادی از امپراتوری‌های گذشته»، «پروتکل‌های مردسالارانه»، «تب پوتوماک» و «سهولت خشن بودن» چاپ شده اند.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

گری ادعا می‌کند که به دو دلیل تغییر عقیده داده است. وی می‌گوید که در اواخر دهه ۱۹۸۰ به این شک رسید که تفکر سیاسی راست به یک ایدئولوژی کهنه و نامنعطف _ نه بی شباهت به اندیشه کسل کننده راولز که مدت‌ها پیش از آن دست شسته بود _ تبدیل شده است. گری زمانی تاچریسم را منعطف به لحاظ تاکتیکی و زیرکانه به لحاظ سیاسی می‌دانست، جنبشی حساس به حال و هوای مردمی‌که رهبرش ماکیاولیستی بسیار ماهر در کار تغییرات سیاسی بود. اما وی اکنون معتقد است که آن جنبش مهارت سازنده خود را از دست داده و فکر انعطاف پذیر به ورد جادویی انحطاط یافته است. گری می‌گوید، «آنچه بلشویسم را غیرعادی می‌ساخت این بود که لنین فوق العاده انعطاف پذیر بود. اما سپس سخت و به تروتسکیسم تبدیل شد. خود تروتسکیسم نیز به همین ترتیب سخت تر شد... این عادت اندیشه است که من آن را عمیقا ناخوشایند یافته ام.»

این کتاب با ۳۳۶ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۵ هزار تومان منتشر شده است.