وضعیت نامعلوم ملوانان دربند سومالی/اخاذی سومالیایی‌ها ادامه دارد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - سید امیرحسین عظیمی  ۱۷ مهرماه سال ۹۶ بود که لنج ناخدا «رحمتی» به همراه ۱۸ ملوان و ماهیگیر بلوچ که از بندر کنارک به آب‌های آزاد برای ماهیگیری رفته‌بود، به‌طور ناخودآگاه وارد آب‌های سومالی شد و مورد تیراندازی گارد ساحلی سومالی قرار گرفت.

بنا بر اطلاعات دریافتی از اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان، لنج ناخدا «حیدر رحمتی» در آب‌های اقیانوس ھند در «رأس حافون» و در منطقه «پانتلند» واقع در شاخ آفریقا مشغول ماهیگیری بود که مورد اصابت گلوله قرار گرفت.

در پی تیراندازی گارد سومالی به لنج ناخدا رحمتی، ناخدا براثر اصابت گلوله کشته شد و لنج او هم به‌ همراه ۱۷ ملوان و ۱۰ تن ماهی از سوی گارد ساحلی سومالی توقیف شد.

مالک لنج ناخدا رحمتی: برای رسیدگی به ملوانان دربند ۸ هزار دلار پول دادم

هرچند براثر، وساطتت واسطه‌ها، پیکر ناخدا رحمتی آبان ماه ۹۶ از طریق یکی از لنج‌ها به ایران برگشت اما سرنوشت ۱۷ ملوان و ماهیگیر لنج ناخدا همچنان پس از ۶ ماه نامعلوم است.

دولت به‌اصطلاح رسمی سومالی، ملوانان را به‌خاطر ورود غیرقانونی به آب‌های سومالی به ۲ سال زندان و پرداخت نفری ۱۵۰۰ دلار محکوم کرده و برای آزادی لنج هم ۸۰ هزار دلار طلب کرده استمالک لنج ناخدا رحمتی در گفت‌وگو باخبرنگار مهر می‌گوید: دولت به‌اصطلاح رسمی سومالی، ملوانان را به‌خاطر ورود غیرقانونی به آب‌های سومالی به ۲ سال زندان و پرداخت نفری ۱۵۰۰ دلار محکوم کرده و برای آزادی لنج هم ۸۰ هزار دلار طلب کرده است.

عارف زندی می‌افزاید: از طریق واسطه‌هایی به‌صورت واتس‌آپی با گارد سومالی و ملوانان دربند که هم‌اکنون در شهر «پساسو» سومالی هستند صحبت کردم و آن‌ها گفته‌اند، درصورتی‌که پول پرداخت شود، ملوانان و لنج آزاد می‌شوند؛ اما مشکل آنجاست که ما نمی‌توانیم اعتماد کنیم و پولی را به این بزرگی ردوبدل کنیم چراکه روابط سومالی با ایران قطع است و ما باید از طریق واسطه‌ها اقدام کنیم که آن‌ها هم غیرقابل‌اعتمادند.

او تصریح می‌کند: در ماه‌های اول دستگیری، وضعیت ملوانان اصلاً خوب نبود و به آن‌ها رسیدگی نمی‌شد، زمانی که از طریق واسطه‌ها به‌صورت واتس‌آپی با ملوانان ارتباط برقرار می‌کردم، می‌گفتند وضعیتشان وخیم است و تنها یک وعده به آن‌ها غذا می‌دهند و درجایی نامناسب نگهداری می‌شوند.

زندی اضافه کرد: هرچند اعتماد نداشتم، از طریق ارتباط باواسطه‌ای، دو بار، هر بار ۴ هزار دلار به‌حساب وی در دوبی پرداخت کردم تا به ملوانان رسیدگی کند و روند کار را جلو ببرد؛ او هم در ارتباط بعدی که با او برقرار می‌کردم، گوشی را به ملوانان می‌داد و ملوانان از صحت و سلامتشان اطلاع می‌دادند و می‌گفتند به ما غذا داده است.

مالک لنج ناخدا رحمتی می‌گوید: با این رابط به‌صورت مستمر در ارتباط بودم و وی مداوما از وضعیت صیادان و لنج به من خبر می‌داد که به‌صورت ناگهانی از دو هفته پیش ارتباطم با او قطع شد و هرچه تماس می‌‎‌گیرم پاسخ نمی‌دهد. البته قبلاً هم اتفاق افتاده که ارتباطم قطع شود اما او پس از چند هفته دوباره پاسخ داده است.

تاکنون دو بار به وزیر خارجه نامه نوشتم و پاسخی نگرفتم

زندی خاطرنشان می‌کند: مشکل کار قطع رابطه سومالی با ایران است و باآنکه چندین بار به وزارت خارجه مراجعه کردم، آن‌ها می‌گویند هیچ راهی برای ارتباط ما با دولت سومالی و رایزنی برای آزادی صیادان وجود ندارد.

او اضافه می‌کند: به سازمان شیلات ایران هم مراجعه کردم، آن‌ها می‌گویند وزارت خارجه باید اقدام کند، تاکنون دو بار به وزیر خارجه از طریق مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان نامه نوشتم ولی تاکنون پاسخی کتبی مبنی بر چگونگی آزادی به من داده نشده است.

مالک لنج اسارت گرفته شده در سومالی می‌گوید: ازیک‌طرف از سمت خانواده صیادان و ملوانان تحت‌فشارم و از طرفی دیگر به دلیل آنکه لنج را تازه خریده‌بودم ۳۰۰ میلیون تومان بدهکار بودم و قرار بود پس از فروش ماهی‌های صیدشده که حدود ۱۰ تن بوده، بدهکاری تسویه شود که به اسارت درآمد و هم‌اکنون طلبکار، حساب‌های مرا مسدود کرده و من را ممنوع‌الخروج کرده است.

باآنکه لنج و ملوانان در بیمه ایران، بیمه بدنه و شخص ثالث بودند، اما کارشناسان بیمه می‌گویند به دلیل آنکه اسارت و یا کشته شدن در تعهدات ما نیست نمی‌توانیم پول لنج و ملوانان را پرداخت کنیماو تأکید می‌کند: باآنکه لنج و ملوانان در بیمه ایران، بیمه بدنه و شخص ثالث بودند، اما کارشناسان بیمه می‌گویند به دلیل آنکه اسارت و یا کشته شدن در تعهدات ما نیست نمی‌توانیم پول لنج و ملوانان را پرداخت کنیم.

هرچه باشد ۱۷ ملوان لنج ناخدا رحمتی همچنان دربندند و وضعیتشان نامعلوم است، آنچه که وضعیت ملوانان دربند را پیچیده‌تر می‌کند شرایط کشور سومالی است؛ سومالی که کشوری ساحلی واقع در شاخ آفریقاست، سال‌هاست به دلیل جنگ‌های داخلی روی آرامش به خود ندیده و فاقد یک حکومت واحد و مرکزی است. مردم ساحل‌نشین سومالی هم به دلیل قحطی‌های فراوان به دزدی دریایی برای تأمین معاش روی آوردند.

اما چیزی که آزادی صیادان را پیچیده می‌کند عدم اطلاع از وضعیت ملوانان است که آیا دربند حکومت مورد تأیید سازمان ملل هستند یا حکومت‌های خودساخته محلی در سومالی، ضمن آنکه همان حکومت مورد تأیید سازمان ملل هم از دی‌ماه ۹۴ تاکنون پس از حمله عده‌ای به سفارت عربستان در ایران، روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرد تا موضوع آزاد شدن صیادان دربند پیچیده‌تر شود.

دزدان و دولت سومالی از صیادان ایرانی اخاذی می‌کنند

وضعیت نامناسب صیادان دربند و عدم ثبات در سومالی در صحبت‌های نماینده چابهار هم مشهود است، عبدالغفور ایران‌نژاد پیشتر گفته بود: دولت سومالی به لحاظ ثبات سیاسی و امنیتی در وضعیتی نامساعد قرار دارد، بااین‌حال، علاوه بر دزدان دریایی، حتی مأموران دولت سومالی هم بعضاً در بخش‌هایی از آب‌های آزاد به شناورهای ایرانی و دیگر کشورها حمله کرده و آن‌ها را بازداشت می‌کنند و علاوه بر اذیت و آزار صیادان، اقدام به اخاذی از آن‌ها نیز می‌کنند.

دولت سومالی معتقد است صیادان ایرانی به آب‌های این کشور نزدیک شده اند اما بنا بر اطلاعاتی که از صیادان ایرانی به دست آمده، لنج ایرانی در حدود ۷۰ مایلی ساحل سومالی و در آب‌های آزاد مستقر بوده استنماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی یادآور می‌شود: دولت سومالی معتقد است صیادان ایرانی به آب‌های این کشور نزدیک شده اند اما بنا بر اطلاعاتی که از صیادان ایرانی به دست آوردم، لنج ایرانی در حدود ۷۰ مایلی ساحل سومالی بوده و در آب‌های آزاد مستقر بودند؛ با این‌حال مسئله این است که اگر کشتی‌هایی که در آب‌های آزاد تردد می‌کنند، توسط کشتی‌های محافظ مورد مراقبت قرار نگیرند، توسط دزدان دریایی و دولت سومالی مورد بازداشت، اخاذی و آزار و اذیت قرار می‌گیرند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مشکلات مشابه برای صیادان دیگر کشورها نیز پیش می‌آید، می‌گوید: هم‌اکنون بسیاری از کشتی‌های نفتی و تجاری دیگر کشورها نیز مورد تعدی دزدان دریایی و دولت سومالی قرار می‌گیرند ولی اکثر این کشتی‌ها، توسط کشتی‌های نظامی یونانی یا دیگر کشورها، اسکورت می‌شوند اما صیادان ایرانی که به‌وسیله لنج‌های سنتی کار می‌کنند، پس از چند ساعتی که در دریا تور می‌اندازند، ناخواسته توسط آب به این‌سو و آن‌سو کشیده می‌شوند و درنتیجه دلالان یا مسئولان دولت سومالی از این موقعیت سوءاستفاده می‌کنند.

۸ ماهیگیر تاکنون براثر اسارت جان باختند

علاوه بر ماهیگیران لنج ناخدا «حیدر رحمتی» که از مهرماه ۹۶ در اسارت سومالی هستند ۸ ماهیگیر دیگر بلوچ نیز بیش از ۳ سال است که دربند هستند و چشم‌انتظار آزادی.

بنا به گزارش‌ها، این ۸ صیاد که از فروردین ۹۴ به اسارت درآمده‌اند دربند دزدان دریایی سومالی هستند و تعداد آن‌ها ۱۶ نفر بوده که متأسفانه ۸ نفرشان براثر گرسنگی، تشنگی و  شکنجه‌های جسمی اسارت را تاب نیاورده و کشته شدند، اما هم چنان ۸ ماهیگیر تاکنون اسارت را تحمل کرده وزنده هستند.

با احتساب ۱۷ ملوان لنج «ناخدا رحمتی»و ۸ ماهیگیری که از سه سال پیش به اسارت درآمده اند، هم‌اکنون ۲۵ ملوان و ماهیگیر سیستان و بلوچستانی دربند دزدان و یا به‌اصطلاح دولت سومالی هستند.

خانواده ماهیگیران و ملوانان دربند، می‌گویند: اگر تمام اموال خود را هم بفروشند نمی‌توانند حتی نصف پول درخواستی دزدان و یا دولت سومالی را تأمین کنند بنابراین امید دارند با توجه ویژه دولت و نهادهای درگیر، ۲۵ ماهیگیر دربند هرچه سریع‌تر آزاد شوند و به سرنوشت ۸ همکار خود دچار نشوند.