قرآن کریم، رمز موفقیت انسان را در یاری خداوند می‌داند

به گزارش خبرنگار مهر، شرح دعای روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان به قلم حسین محمدی فام نویسنده کتاب «تاآسمان» را در ادامه می خوانید؛

اللهَّم غَشِّنی بالرَّحمةِ وارزُقنی فیه التَّوفیقَ والعِصمَةَ و طَهِّر قَلبی مِن غَیاهب ‌التُّهمَةِ یا رحیماً بعباده المؤمنین .

خدایا! در این روز مرا سراپا به رحمت خود غرق نما و هم توفیق و پاکی از گناه روزی فرما و دلم را از تاریکیهای تهمت پاک دار ، ای مهربان بر بندگان مؤمن خویش.

در ابتدای دعای این روز از خداوند می‌خواهیم که ما را غرق رحمت و مهر خویش کند.

یکی از بارزترین صفات الهی، صفت رحمت اوست؛ رحمتی که در قرآن کریم با عناوین گوناگونی توصیف شده و خدا خود را با آن صفت معرفی کرده است. در قرآن کریم آمده کَتَبَ رَبُّکُم علی نَفسِهِ الرَّحمة[۱]؛ یعنی پروردگارتان رحمت را بر خود لازم و مقرر کرده است. در بسیاری از آیات قرآن نیز خداوند خود را با صفت ذوالرحمه یعنی صاحب رحمت معرفی می‌فرماید.

پروردگار عالم، رحمت خود را بر خویش لازم و واجب کرده و آن را حتی بر خشم و غضبش پیشی داده است. در دعای جوشن کبیر می‌خوانیم: یا مَن سَبَقَت رَحمَتُه غَضَبَه[۲]؛ ای کسی که رحمت او از خشم او پیشی گرفته است.

آری، از خداوند مسألت می‌کنیم ما را با این رحمت بپوشاند، یعنی همه جوانب ما را رحمت فرا گیرد. البته باید به این مسأله توجه کنیم که رحمت خداوند به دو شعبه رحمانیت و رحیمیت تقسیم می‌شود؛ یعنی رحمت خدا یا با صفت «الرحمن» و یا با صفت «الرحیم» جلوه پیدا می‌کند؛ مفسرین قرآن در ذیل آیه شریفه بسم‌ الله ‌الرحمن ‌الرحیم تفاوت این دو را شرح داده‌اند.

علامه طباطبایی (ره) در این باره می‌گوید: صفت رحیم دائم‌الرحمه بودن خدا را و صفت رحمان کثیرالرحمه بودن او را می‌رساند و برخی نیز بر این قائلند که صفت رحمان، عام است و بر مومن و کافر می‌رسد ولی صفت رحیم، خاص است و تنها شامل حال مومنین می‌شود.[۳]

در بخش دیگر  دعای روز بیست و نهم ماه مبارک رمضان از خداوند طلب توفیق می‌کنیم. قرآن کریم صریحا از زبان حضرت شعیب (ع) که از پیامبران بزرگ الهی است، توفیق را فقط و فقط از جانب خداوند می‌داند و می‌فرماید و ما تَوفیقی الّا بِالله[۴] یعنی توفیق من فقط به [یاری] خداوند است.

توفیق در معنای لغوی به معنای موفق شدن است. فلذا قرآن کریم، رمز موفقیت انسان را در یاری خداوند می‌داند. باید باور داشته باشیم که بدون یاری و نظر خدای بزرگ، موفق شدن در امور ممکن نیست.

امام باقر (ع) در این باره فرمودند: هیچ نعمتی چون عافیت نیست و هیچ عافیتی چون توفیق داشتن نیست[۵]

در حدیثی چنین آمده است که خداوند به رسول خویش حضرت محمد (ص) فرمود: هرگاه دیدی بنده‌ام بسیار به یاد من است، بدان که من این توفیق را به او داده‌ام.[۶]

طبق روایات و عقاید اسلامی، توفیق انجام تمام اعمال صالح و کارهای خوب از طرف خداست و ما باید همواره از خداوند این توفیقات الهی را مسألت کنیم.

در عبارت پایانی دعا از خدا می‌خواهیم که ما را از تیرگی‌های تهمت نجات دهد.

تهمت زدن، یکی از بدترین گناه‌هاست که در اسلام، بسیار مذموم و ناپسند شمرده شده است.

قرآن کریم در این باره می‌فرماید: والذینَ یُوذونَ المومنینَ والمومناتِ بِغَیر مااکتَسَبوا فقد احتَمَلوا بُهتاناً وَ إثماً مُبیناً ؛ و کسانی که مردان و زنان با ایمان را با متهم کردن به اعمالی که انجام نداده‌اند، بیازارند بی‌تردید بهتان و گناه بزرگی برعهده گرفته‌اند.[۷]

تهمت زدن گناه کبیره و دارای عذاب الهی است، اما قرآن، تهمت زدن در باره زنان پاکدامن را به طور ویژه دارای عذاب بزرگ می‌داند و تهمت زننده را مورد لعن در دنیا و آخرت معرفی می‌کند. [۸]

البته این نکته نیز قابل ذکر است که اسلام سفارش‌هایی در این باره  دارد؛ مبنی بر اینکه انسان از نزدیک شدن به کارهایی که باعث می‌شود به او تهمت بزنند، دوری کند.

امام علی (ع) می‌فرماید: هرکس به جاهای بد رفت و آمد کند، مورد بدگمانی و تهمت واقع می‌شود. [۹]

و همچنین آن حضرت فرمودند: کسی که خود را در معرض تهمت قرار دهد، نباید کسی را که به او گمان بد می‌برد سرزنش کند.[۱۰]

و در آخر، این مبحث را با روایتی در مذمت گناه بزرگ تهمت به پایان می‌بریم: حضرت امام صادق (ع) فرمودند: هرگاه مومن به برادر خود تهمت زند، ایمان در قلب او آب می‌شود، چنانکه نمک در آب حل می‌شود.[۱۱]