به گزارش خبرگزاری مهر، نشست علمی «آموزش تاریخ در مکتب آنال: رویکرد و روش»، با حضور داریوش رحمانیان عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران، حسام نقره‌چی دارای مدرک دکتری ادبیات عام و تطبیقی از دانشگاه سوربون نوول پاریس و محمدجواد عبدالهی دارای مدرک دکتری تاریخ از دانشگاه تهران، به عنوان سخنران و زهیر صیامیان به عنوان دبیر علمی نشست، برگزار شد.
این نشست که با برنامه‌ریزی گروه مطالعات تاریخی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» در سالن جلسات این سازمان برگزار شد، دومین نشست از سلسله نشست‌ها با موضوع بررسی تاریخی پیدایش رشته تاریخ و تطورات آن بود.
صیامیان به عنوان دبیر نشست علمی «آموزش و پژوهش تاریخ در مکتب آنال: رویکرد و روش»، در این جلسه به اهمیت این دست از نشست‌ها و مسئله‌مندی آنها برای پی بردن به وضعیت آموزش تاریخ در ایران و چگونگی حل مسائلی که امروز در مورد آموزش و پژوهش تاریخ در ایران وجود دارد، اشاره کرد و افزود: این نشست‌ها امکان بازخوانی چگونگی پیدایش، تطورات، جریان‌ها، پارادایم‌ها و رویکردهای مختلفی که از زمان پیدایش رشته تاریخ تا به امروز در حیطه دانشی این رشته وجود داشته است، فراهم کرده و به ما در درک بهتر این رشته و مسائل آن، به منظور استفاده بومی از چنین تجربیاتی، کمک خواهد کرد.
سپس حسام نقره‌چی با تمرکز بر آموزش تاریخ در مکتب آنال با بررسی تاریخی شکل‌گیری این مکتب و ویژگی‌های آن در نگاهش به تاریخ و چگونگی عرضه تاریخی گسترده‌تر و انسانی‌تر با پرداختن به موضوعات گوناگون و فراتر از تاریخ سیاسی، وارد بحث آموزش تاریخ در این مکتب شد.
وی گفت: در فرانسه نظام‌های گوناگونی برای آموزش وجود دارد و مکتب آنال، یکی از این نظام‌هاست و طبعاً براساس نگاه معرفت‌شناسی خاص خودش، به آموزش تاریخ در دانشگاه پرداخته و همچنین سعی کرده است پیوندی بین آموزش تاریخ در مدارس و دانشگاه ایجاد کند و مانع از شکاف این دو مقطع تحصیلی در زمینه اموزش تاریخ شود.
نقره‌چی با اشاره به برخی از واحدهای درسی و سرفصل‌های آموزشی، نشان داد که چگونه آموزش تاریخ در مکتب آنال، خصلتی فراسیاسی و عمیقاً تمدنی و اجتماعی دارد و این ویژگی چگونه از طریق مواد آموزشی و کتاب‌های درسی، به دانش‌آموز و دانشجو منتقل می‌شود.
محمدجواد عبدالهی به عنوان دومین سخنران این نشست، به بررسی مکتب آنال و ضرورت بازخوانی این مکتب برای آموزش و پژوهش تاریخ در ایران پرداخت و ضمن بررسی سه مرحله در این مکتب، خاطرنشان کرد: مکتب آنال در دوره‌های مختلف همواره سعی به گسترش حیطه‌های موضوعی خود داشته و از این طریق، خصلتی میان رشته‌ای بین تاریخ و برخی از علوم انسانی را قائل شده است؛ و این تجربه‌ای است که می‌توان در ایران از آن بهره گرفت و نسبت به آن همدلی نشان داد.
در ادامه داریوش رحمانیان ضمن مروری کوتاه بر سابقه آموزش تاریخ در ایران و اسلام، تأکید کرد: آموزش تاریخ در سنت قدمایی، همواره مورد بی‌توجهی قرار گرفته بود و به جز برخی از استثنائات چون ابن‌خلدون، علمای اسلامی و ایرانی، عموماً پرداختن به آموزش تاریخ و تاریخ، اُمّی، عبث، بی‌فایده و حتی گاهی مذموم قلمداد می‌شد.
این استاد دانشگاه سپس وارد بحث از تاریخ در مکتب آنال شد و با برشمردن ریشه‌های تاریخی توجه به تاریخی گسترده‌تر و متنوع‌تر از تاریخ سیاسی، بیان داشت که افرادی مانند ولتر و میشله، زمینه‌های لام را برای ظهور مکتب آنال در قرن بیستم مهیا کردند.
وی افزود: پرداختن به تاریخ مردم و مطالعات میان‌رشته‌ای، دستاوردهای بسیاری برای پیشرفت علوم انسانی خواهد داشت؛ البته مشکلاتی نیز سر راه این نوع نگرش به تاریخ وجود دارد، که از مهمترین مشکلات این امر، عدم همخوانی تاریخ مردم با تاریخ‌هایی است که عمدتاً در خدمت ساخت دولت و ملت هستند.
هدف گروه مطالعات تاریخی از برگزاری اینگونه نشست‌ها، متناسب با اهداف و اولویت‌هایی است که پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی «سمت» و به تبع آن گروه مطالعات تاریخی این پژوهشکده، در مورد تحقیق و پژوهش پیرامون مسائل بنیادین آموزش و پژوهش در علوم انسانی دارد. به طور خاص گروه مطالعات تاریخی پژوهشکده در تلاش است که با بررسی تاریخی پیدایش رشته تاریخ و تطورات آن در طول عمر این رشته تا به امروز، ضمن بررسی الزامات و اقتضائاتی که منجر به پیدایش رشته تاریخ به عنوان دیسیپلینی آکادمیک شد، به بازخوانی این الزامات و ضرورت‌ها بپردازد؛ تا از این طریق به شناختی ریشه‌ای و عمیق از دلایل ظهور رشته تاریخ در جهان مدرن دست یافته و بتواند با چنین بازخوانی‌ای، به تجربه تاریخی آموزش تاریخ در ایران و جایگاه دیسیپلینی آن در نظام آموزش دانشگاهی کشور و الزماتی که از گذشته تاکنون در مورد چگونگی آموزش تاریخ و مسائل مورد نظر این رشته پدید آمده است، پی ببرد.
نظر شما