مجله مهر: یزد از دیرباز به نام حسینیه ایران معروف است. در ماه محرم برنامه های متنوعی در یزد برگزارمی شود و بسیاری از گردشگران خارجی برای مراسم تا سوعا و عاشورا حسینی به این استان سفر می کنند. روضه‌خوانی، دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی، تعزیه‌خوانی، نخل‌برداری، جوش‌حلقه و طبخ آش نذری از مهمترین مراسم‌های است که ماه محرم دراستان یزد برگزار می‌شود. همچنین از معروف‌ترین هیئت این شهر می‌توان هیئت فهادان، علقمه، خلف باغ، باغ گندم، بعثت، خرمشاه، گنبدسبز، پنبه کاران و مسجدجامع را نام برد.
در ادامه به برخی از این آداب و رسوم متفاوت اشاره می کنیم.
پرسه زنی
پرسه زنی از جمله آیین‌های مهم یزدی ها در محرم به شمار می آید. به طوری که گروهی بنام پرسه زن از هیاتی از یک حسینیه جمع می‌شدند و فرد سیدی جلوی گروه حرکت کرده و آن‌ها را هدایت می‌کرد و شخصی بنام علمدار علم به دست داشت و مردمی که سینه و سنج می‌زدند جمع می‌شدند و به حسینیه دیگر می‌رفتند؛ اعضای حسینیه جلودار به پیشواز آن‌ها می‌آمدند و سرراه‌شان مردمی که صدای آن‌ها را می‌شنیدند به آن‌ها کمک مالی کرده و یا حبوبات، مواد غذایی، قند و برنج می‌دادند که بعدها به مصرف هیئت می‌رسید. این گروه مردم را باخبر می‌کردند تا در مراسم روضه خوانی و نخل برداری و شامی که تهیه شده بود شرکت کنند.
پوش کشیدن
پوش پارچه محکمی بود که به نقوش واقعه کربلا مزین بود و توسط مردم برپا می‌شد تا عزاداران حسینی از سرما و گرما در امان باشند، در زمان پوش بالا کردن هم چاووشی خوانان اشعاری را در در رابطه با حادثه کربلا می‌خواندند.
پوش پارچه سفیدی بود که کارخانه هراتی در یزد بافت آن‌ها را بر عهده داشت و پوشدوزها پارچه‌های عریض را به هم وصل می‌کردند و نقوشی مانند شیر، فرشته، شمشیر، درخت سرو و... بر روی آن می‌دوختند.
نخل برداری
نخل برداری یکی از مهمترین آداب و رسوم یزدی‌ها در ماه محرم است که در حال حاضر به اوج و شکوه عزاداری‌ها در این خطه کویری تبدیل شده و نماد آن در روزهای عاشورا و تاسوعا با حضور و مشارکت پرشور عزاداران حسینی در نقاط مختلف شهر و استان یزد به چشم می‌خورد. در گذشته مراسم آذین بندی و آماده کردن نخلها برای ایام عزاداری ماه محرم با یک فراخوان بین اهل محل و یا آبادی انجام می‌شده است.
نخل یک سازه چوبی است که قسمت جلو و عقب آن از قطعات کوچک چوب به شکل نخلی بزرگ و شبکه شبکه ساخته شده و وسط آن با چوب اسکلت بندی شده است. نخلها در دیگر ایام سال بدون تزئیین در کنار حسینه‌ها، تکایا و میادین بزرگ شهر قرار دارند و سنبل عشق و ارادت مردم یزد به امام حسین(علیه‌السلام) به شمار می‌روند و مردم نسبت به آن احترام وارادت خاصی قائل هستند .
جغجغه زنی
حدود ۷۰ یا ۸۰ سال پیش مراسم سنگ زنی در میدان بعثت یزد اجرا می‌شد که به جغجغه زنی معروف بود که در مشهد و بغدادآباد و مهریز هم اجرا می‌شد که امروز مجددا این مراسم زنده شده است. در این مراسم افرادی لباس سیاه بر تن می‌کردند که نماد اجنه بودند و ابزاری شبیه کوشکوب در دست گرفته و بطور مرتب به هم می‌زدند و اشعاری در رثای سرور شهدا می‌خواندند که شبیه سنج زنی امروزی بوده، این هیئت کاملا از بین رفته بود و امروزه با تقلید از شهرهای دیگر بار دیگر زنده شده است.
نظر شما