خبرگزاری مهر، گروه استانها- سمیه اسماعیل زاده: یکی از ماندگارترین بخش‌های فرهنگی در مدارس سرودهایی است که هنوز هم شنیدن آنها پر از لطف است و گروه سرود ۵۰۰ نفره دانش آموزی سوادکوه به مناسبت‌های مختلف به اجرای برنامه می‌پردازند.
کوچک‌ترها که شور کودکی‌شان بیشتر است، روی صندلی این پا و آن پا کرده و در لحظات کوتاه آنتراکت، شروع به بازیگوشی می‌کنند اما با شروع دوباره تمرین، با جان و دل سرود می‌خوانند و خستگی نمی‌شناسند. سارا از همین گروه و دانش‌آموز کلاس سوم است و می‌گوید: از این همه تمرین پشت هم اصلاً خسته نشدم و دوست دارم سال‌های بعد هم در گروه سرود مدرسه فعالیت کنم.
در اینجا دیگر از رقابت بین‌گروهی مدارس هم خبری نیست و همه یکی شده‌اند، مینا دانش‌آموز متوسطه دوم است و می‌گوید: از گروه سرود سی نفری مدرسه ما حدود ۱۵ نفر انتخاب شدند و چند وقتی است که تمرین می‌کنیم و حالا اینجا تمرین گروهی با تمام مدارس داریم تا هماهنگ شویم.
علی دانش‌آمور متوسطه اول است و می‌گوید: در کنار این سرود، در یک گروه آئینی سنج هم می‌زنم و این گروه‌ها باعث آشنایی بیشتر با گام‌های موسیقی شده و هم اینکه دوستان جدیدی در این جمع‌ها پیدا کرده ام.
باقر رزاق‌زاده، مربی سرود، در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه این گروه سرود ۵۰۰ نفری متشکل از سه مقطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم پسرانه و دخترانه است، گفت: بعد از بازدید از کل مدارس شهرستان سوادکوه، از بچه‌های داوطلب یا عضو گروه سرود مدرسه تست گرفته شد و از میان آنها برترین‌ها انتخاب شدند و این جمع ۵۰۰ نفری از تجمیع منتخبین ۱۳ مدرسه دخترانه و پسرانه شهرستان است.
ابتدا تمرین‌ها به‌صورت جداگانه در هر مدرسه انجام شد تا هر گروه مدرسه، شعرها را حفظ و با ریتم و نحوه خوانش آشنا شود و ما نیز تسلط بیشتری به تک‌تک دانش‌آموزان داشته باشیم
وی با بیان اینکه در روز ۲۲ بهمن، این گروه، دو سرود یکی به مناسبت چهلم سردار سلیمانی و دیگری به مناسبت پیروزی انقلاب اسلامی اجرا کرده است، در رابطه با چگونگی آموزش این گروه ۵۰۰ نفری گفت: ابتدا تمرین‌ها به‌صورت جداگانه در هر مدرسه انجام شد تا هر گروه مدرسه، شعرها را حفظ و با ریتم و نحوه خوانش آشنا شود و ما نیز تسلط بیشتری به تک‌تک دانش‌آموزان داشته باشیم و پس از آمادگی آنها، تمرین‌های تجمیعی انجام شد که امروز یکی از همین تمرین‌های ۵۰۰ نفری را مشاهده می‌کنید.
رزاق‌زاده با بیان اینکه ما سرودخوانی گروه‌های سرود را در مراسم ورود حضرت امام (ره) شاهد بودیم و پس از اوج سرود در دهه شصت، انگار کم‌کم، سرود توجه عمومی خود را از دست داد، افزود: این اجرای ۵۰۰ نفره سرود برای اولین‌بار در سطح شهرستان انجام شد و از جمله اهداف ما، باتوجه به پتانسیل بالای بچه‌های شهرستان، توجه بیشتر به سرود و افزایش اقبال عمومی به سرود به‌عنوان یک موسیقی کاربردی و ارزشی است.
این مربی سرود با اشاره به فعالیت چندین ساله‌اش در عرصه سرود، بر اهمیت آموزش و سرودشناسی تأکید کرد و گفت: ما به دانش‌آموزان سرودشناسی یاد داده‌ایم تا بتوانند سرود را لمس و با آن زندگی کنند و نتیجه این کار، علاوه بر رعایت امور فنی، خواندن سرود با تمام احساس است که مخاطب را به خود جذب می‌کند.
وی با اذعان بر اهمیت نقش مربی سرود در ارتقا کیفیت گروه‌ها، گفت: به تجربه دیده‌ام که گروه‌های سرود بدون مربی حتی سبک درست به‌صف ایستادن روی سن را نمی‌دانند؛ همچون دروس دیگر که خواندن و یادگیری از روی یک درس بدون معلم و با معلم متفاومت است، سرود هم از این امر مستثنی نیست. مسائل فنی در سرود وجود دارد که تنها مربی سرود می‌تواند آنها را آموزش و سطح گروه را ارتقا دهد.
رزاق‌زاده با بیان اینکه لب‌خوانی از روی صدای ضبطی با ذات فرهنگ سرود انقلابی در تضاد است، گفت: ما برای آماده شدن این گروه ۵۰۰ نفره به مدارس مختلفی رفتیم و وقت زیادی صرف شد، سختی هماهنگی‌ها، یکی‌کردن اوقات تمرین همه دانش‌آموزان همه‌وهمه برای این است که یک سرود واقعی و در سطحی خوب داشته باشیم.
سرودها در دنیا حالت ملی و حماسی دارند
شهروز حقی، آهنگساز، در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه ورودش به دنیای هنر و موسیقی از مسیر سرود بود، سرود را گونه‌ای از موسیقی برشمرد و افزود: سرود در تمام دنیا حالت ملی و حماسی داشته و دارای موضوعات ارزشی و فرهنگی هستند و در آن تأکید بر اجرای گروهی است.
وی با اشاره به اینکه بخشی از جریان عمومی موسیقی در کشور سرود است که در مدارس، کانون‌های مساجد و بسیج استفاده می‌شود، خاطرنشان کرد: سرود شکل نازل، سطحی و بچه‌گانه موسیقی نیست و به لحاظ ساختار و امکانات برخی از گروه‌های سرود بسیار جدی بوده و کارشان در ژانر خود قابلیت هنری بالایی دارد.
این آهنگساز با قیاس اینکه ترانه‌ها تنها مدتی شنیده می‌شوند اما یک سرود مانند یک کتاب درسی بارها استفاده می‌شود و لحظاتش مورد بازخوانی قرار می‌گیرد، افزود: با تولید یک سرود معروف، هزاران مدرسه بارها آن را تکرار و بچه‌ها سال‌ها با آن زندگی می‌کنند.
وی یکی از کارکردهای مهم سرود را آموزش کار جمعی دانست و با بیان اینکه کمتر چیزی در دنیا به اندازه آواز جمعی و سرود اثرات روانی، مغزی و عصبی مثبت دارد، افزود: خواندن آواز جمعی موجب کاهش استرس، افزایش هماهنگی و از میان رفتن لکنت در کودکان می‌شود.
این داور کشوری جشنواره‌های سرود با بیان اینکه هر شکلی را نمی‌توان وارد سرود کرد، بر رعایت حدود و ثغور آن تأکید و گفت: به‌عنوان مثال در مداحی، اگر ملودی یا شکل اجرا و تقطیع نامناسب باشد یا از آهنگ یک خواننده استفاده شود، مردم واکنش منفی دارند چراکه مردم مولفه‌هایی در مداحی سراغ داشته و دوست ندارند با موسیقی لس‌آنجلسی آمیخته شود و در واقع به محتوای کار آسیب می‌رساند و در رابطه با سرود هم همین است.
وی یکی از آسیب‌ها در حوزه سرود را رواج کلیپ‌سازی برشمرد و گفت: در این گروه‌ها، بیشتر جنبه بصری و کلیپ‌ها مورد توجه است و جنبه آوازی و هنری اهمیت زیادی ندارد و اکثر آنها پلی‌بک است و متأسفانه از سوی سازمان‌ها هم استقبال می‌شود، امری که شکل جعلی از سرود است و گاهی اعضای گروه روی شعر ضبطی (که در بسیاری موارد صدای فرد دیگری است) لب می‌زنند و فرد به‌عنوان مربی سرود، خواننده خردسال و نوجوان را وادار به نقش‌بازی کردن می‌کند.
حقی با بیان اینکه در سرود با کودکان سروکار داریم، پلی‌بک کردن و ادا درآوردن را دارای اثرغیرتربیتی در آنها دانست و از دیگر آثار منفی این کار به ایجاد دلزدگی در مخاطب، نازل شدن سطح هنری و باز شدن باب ورود افراد ناتوان (اعم از مربی و خواننده گروه سرود) به این عرصه برشمرد.
کارهایی که برای خردسالان تولید شده اما سرود نیست بلکه ترانه‌هایی با موسیقی نازل، بی‌هویت و ترکی، استانبولی و عربی با یک صدای اغراق‌شده است
وی با اشاره به شکل اغراق‌شده‌ای از سرود که امروز در شبکه‌های تلوزیون شاهد آن هستیم، گفت: کارهایی که برای خردسالان تولید شده اما سرود نیست بلکه ترانه‌هایی است با موسیقی نازل، بی‌هویت و ترکی، استانبولی و عربی با یک صدای اغراق‌شده، افکت داده شده و از یک بچه که نه هویت موسیقایی روشنی دارد، نه جذاب است و نه موسیقی کودک و نه کارکرد سرود را دارد و تنها یک شکل جعلی از سرود را به مردم معرفی می‌کند؛ مثلاً ما تصویر مسجد یا پارکی را می‌بینیم که چند کودک زیر درختی ایستاده‌اند و با یک سری اداها و حرکات چیزی را می‌خوانند.
وی از جمله دلایل این آسیب‌ها را نبود آموزش، ارزان شدن تولید و ضبط موسیقی، حمایت سازمان‌هایی با رویکرد برنامه‌سازی و دعوت از این نوع گروه‌ها عنوان کرد و با بیان اینکه سوء‌نیتی پشت این کار نبود و یک آزمون و خطای فرهنگی بوده است، افزود: خوردن یک نوشابه انگار عیبی ندارد اما در سطح ملی، ما نوشابه‌خورترین کشور دنیا می‌شویم و در مورد سرود، دچار همین امر شدیم و یک هدایت ناصحیح فرهنگی چنین جریانی ایجاد کرد.
این آهنگساز با اعتقاد بر اینکه تنها آموزش قابل‌توجه موسیقی، به‌صورت عمومی همین سرود است، گفت: دانش‌آموزی که در مدرسه درس می‌خواند یا در کانون مسجد یا بسیج فعالیت دارد می‌تواند شانس عضویت در گروه سرود را داشته باشد و بدین واسطه، با کمک مربی سرودی که به‌طور اتفاقی با آن برخورد کرده، تجاربی در زمینه آواز جمعی و موسیقی بیاموزد.
وی یکی از ظلم‌ها در حق سرود را ورود افراد غیرمتخصص در برنامه‌ریزی برای سرود دانست و افزود: گاهی افرادی فعال در این حوزه، سرود را نمی‌شناسند و احیاناً موسیقیدان و یا علاقمند به هنر هستند و در هنگام برنامه‌ریزی دچار اشتباه می‌شوند چراکه سرود ژانر پیچیده‌ای متشکل از مؤلفه‌های آموزشی، پرورشی، فرهنگی، فنی، موسیقایی، شعر و ادبیات بوده و سنجش این امور با هم کار پیچیده‌ای است و افرادی از جنس خودِ سرود را می‌طلبد.
حقی با اشاره به بی‌مهری حوزه رسانه به سرود، گفت: یک مسابقه پیاده‌روی خانوادگی از تلویزیون پخش می‌شود اما از جشنواره هنری دانش‌آموزان کشور که بیش از سه هزار دانش‌آموز و مربی درگیر آن هستند، کسی باخبر نمی‌شود و بخش‌های خبری هم به آن بی‌توجه‌اند و این ارتباط سرد موجب شده که سرودها در پشت سالن جشنواره‌ها اسیر و باوجود ارائه کارهای خوب بازتاب عمومی نداشته باشند و از دیگر سوی، گروه‌های سرود هم چون جایی جز جشنواره نداشتند به کارهایی متناسب با جشنواره روی آوردند و دیگر جذب مخاطب برای آنها مهم نبود اما در چند سال اخیر به اجراهای جدید روی آورده و در حال آزمون و خطا هستند و امیدواریم به نتیجه برسند.
سرود علاوه بر ایجاد شور و هیجان و لذت و آرامشِ یک خوانش جمعی، گامی مؤثر در جهت آموزشِ هماهنگی، نظم، وحدت و یکپارچکی میان کودکان است. کودکانی که در کنار یادگیری هنر موسیقی، مهارت ارتباطی و لذت کار جمعی را می‌آموزند و در این بین، بر مدارس و کانون‌های فرهنگی و دیگر متولیان امر است تا با استفاده از مربیان آشنا به این فن هم این هنر را ارتقا بخشند و هم از خروج سرود از مسیر تعریف‌شده و حقیقی آن جلوگیری کنند تا ما بار دیگر، در آغاز گام دوم انقلاب، شاهد اوج سرود همچون سال‌های اول انقلاب و دهه شصت باشیم.
نظر شما