خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ؛ طرح گسترش شبستان بقعه شیخ صدوق در گورستان تاریخی و ثبت ملی شده ابن بابویه در دستور کار مسئولان تولیت آرامگاه این دانشمند بزرگ شیعه قرار گرفته بود. در این طرح قرار بود شبستان این مجموعه از هر طرف به اندازه ۲۰ متر توسعه یابد به همین منظور تعدادی از قبور واقع در این محدوده تخریب و گورستان ابن بابویه به یکی از خبرسازترین گورستان‌های پایتخت در سال ۹۰ تبدیل شد.
وضعیت شبستان جدید
تولیت این گورستان گفته بود که هدف از اجرای این طرح بهسازی کل محوطه آستان است بنابراین در طرح اضافه کردن محدوده شبستان، از قبوری که در این محدوده واقع شده‌اند عکس گرفته شده و جانمایی همان سنگ قبرها با خطای کمتری در داخل شبستان انجام می‌شود.
وضعیت شبستان قدیم
این اقدام به یک شرکت سپرده بود که پیش از این نیز در بناهای تاریخی زیادی فعالیت کرده است. در واقع اکنون گورستانی که هر یک از قبور و سنگ‌های آن به سلیقه بازماندگان متوفی کار شده بود و بسیاری از آنها نیز تاریخی و دارای قدمت زیادی بودند با کلی نقش و نگار کار شده روی آنها از جای خود کنده شده و دور تا دور آرامگاه را با سنگ‌های طوسی رنگ یک دست و صاف کرده‌اند و سنگ‌ها را طبق عکس برداری انجام شده، سر جای خود گذاشته‌اند. اما از آنجا که این سنگ‌ها قدیمی و همرنگ با سنگ‌های سیمانی جدید بوده‌اند، کمتر کسی متوجه وجود این سنگ‌ها زیر پای خود می‌شود. صاف شدن سطوح برای آن بود که زائران کمترین مشکل را برای رفت و آمد به گورستان داشته باشند.
از ۹ سال پیش تا کنون سنگ‌های تاریخی زیادی نیز تخریب شد که تصاویر آنها در رسانه‌های مختلف منتشر شد برخی از صاحبان متوفی و قبور تاریخی و دوستداران میراث فرهنگی روزهای اول که این تخریب‌ها آغاز شده بود مخالفت خودشان را به اوقاف اعلام کرده بودند.
یادمان دکتر مصدق که قرار بود ساماندهی شود
احمد ابوحمزه، کارشناس ارشد تاریخ و ری شناس به خبرنگار مهر گفته بود: اداره میراث فرهنگی و اداره اوقاف و امور خیریه تنها به فکر این هستند که کل مجموعه را تغییر بدهند و مجموعه جدیدی بسازند. این درست همان سیاستی است که آمریکایی‌ها در قبرستان معروف خود اجرا کردند و تمام قبرها را یکسان و سنگ‌ها را همسطح سازی کردند تا هویت تاریخی این اماکن را پاک کنند.
این وضعیت را کارشناسان میراث فرهنگی که خود می‌بایست حافظ هویت تاریخی تهران باشند به وجود آورده بودند دلاور بزرگ نیا مدیرکل اسبق اداره میراث فرهنگی استان تهران خطاب به افشار شهردار منطقه ۲۰ در نامه‌ای نوشته بود: پیرو نامه سال ۹۷ در خصوص مجموعه فرهنگی مذهبی بقعه و گورستان ابن‌بابویه که به شماره ۱۸۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و تحت ضوابط حفاظتی میراث فرهنگی قرار دارد، ضمن تاکید بر مفاد نامه فوق الذکر اعلام می‌دارد:
«طرح تأیید شده مرمت و ساماندهی محوطه ثبتی گورستان ابن‌بابویه به استناد مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی در خصوص سند ملی حفاظت و حراست از گورستان‌های تاریخی ایران به تاریخ سال ۹۷ در قالب یک نسخه فایل سی دی برای صدور دستور مقتضی ارسال و این اداره کل آمادگی خود را برای هر گونه همکاری لازم و نظارت بر اجرای طرح اعلام می‌کند.»
اکنون مصالح و سنگ‌های جدیدی که دور تا دور بقعه قرار گرفته نشان از آن دارد که یکسان سازی قبور شعاع بیشتری از شبستان را دربرمی‌گیرد به نحوی که برخی از سنگ قبور تاریخی همان اطراف رها شده‌اند. همچنین قبور جدیدی در حال جایگزینی متوفیان قدیمی است و سنگ‌های جدید جای سنگ‌های قدیمی را می‌گیرد.
حجت نظری عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران در واکنش به این اقدامات گفته است: در سایر کشورها ساماندهی آرامستان‌های قدیمی انجام می‌شود اما تخریبی صورت نمی‌گیرد و می‌بینیم که با دقت سنگ‌های قبور قدیمی را نگهداری کرده و اگر لازم به جابجایی آنها به موزه باشد، در راستای حفظ بافت و هویت تاریخی قبرستان مذکور، سنگ‌هایی شبیه به سنگ قبل را طراحی کرده و مجدداً بروی قبر می‌گذارند و سنگ‌ها را به واسطه قدمتشان حفاظت می‌کنند و اگر قرار باشد برنامه ساماندهی در آرامستان‌های تاریخی کشور نیز انجام شود باید از این جنس باشد نه اینکه به اسم ساماندهی و مرتب کردن، آنها را تخریب کنیم.
سنگ‌های تاریخی هر روز شسته و از عمر آنها کاسته می‌شود
یکسان سازی قبور در گورستان تاریخی ابن بابویه تهران درحالی می‌شود که گورستان‌های تاریخی در دنیا یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری شهرها به حساب می‌آیند و همگان در تلاش هستند که این گورستان‌ها به همان شکل قدیمی خود باقی بمانند مانند گورستان تاریخی پرلاشز در شهر پاریس فرانسه. آیا کسی قصد دارد تا این گورستان را یکسان سازی کند تا گردشگران آن راحت تر میان قبور رفت و آمد کنند؟
نظر شما