اربعین تمرینی برای آمادگی دوران ظهور

خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه _ مصطفی راهی: ماجرای عاشورای اباعبدالله (علیه‌السلام) کل هستی را به خود درگیر کرده است؛ با درس‌هایی که کربلا برای بشریت به ارمغان آورده است این حقیقت آشکار می‌شود که تحقق آن وعده‌ی الهی که در کتب پیامبران پیشین وعده داده شده است از طریق کربلای امام حسین (علیه‌السلام) امکان دارد و بس. در قرآن کریم می‌خوانیم: «وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ ؛[۱] و ما بعد از تورات در زبور (داود) نوشتیم که البته بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد.» و همچنین این عباد صالح را ازجمله کسانی برمی‌شمارد که به آن‌ها ظلم روا داشته شده است، اما در اوج این ظلم‌ها یاری خداوند شامل حالشان خواهد شد آنجا که می‌فرماید: «وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ ؛[۲] ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!»

این روش و رویه، همان چیزی است که از مکتب عاشورای امام حسین (علیه‌السلام) به دست می‌آید که در مَثَل از آن به «پیروزی خون بر شمشیر» نام برده شده است. آنجا که راوی این‌چنین بیان می‌کند: «از امام صادق (علیه‌السلام) درباره‌ی آیه‌ی «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی اَلزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ اَلذِّکْرِ أَنَّ اَلْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ اَلصّالِحُونَ» سوال کردم ایشان فرمودند: آن عباد صالح ما اهل‌بیت (علیهم‌السلام) هستیم. و سپس از آیه: «إِنَّ فِی هذا لَبَلاغاً لِقَوْمٍ عابِدِینَ» سوال کردم فرمودند قوم عابد شیعیان ما هستند .»[۳]

پای کربلای اباعبدالله (علیه‌السلام) که بنشینیم این نکته مهم را می‌توانیم بفهمیم که درست است که گاه مسیر تیره‌وتار می‌شود و انسان احساس می‌کند بن‌بستی ایجاد شده است ولی آن‌کس که با خداست و در دل به این مسئله ایمان دارد که خدا با اوست دیگر شکست برایش معنا ندارد. دشمن از این نگاه می‌ترسد و می‌داند شیعیان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) برای تحقق آن آرمان حقیقی یعنی حکومت بر جهان یک تجربه‌ی عالی جلوی چشمان خود دارند و آن تجربه ماجرای کربلاست که امام حسین (علیه‌السلام) به‌ظاهر شکست خورد و دشمنانش به لسان طعنه و کنایه شکست مفتضحانه را به حضرت نسبت دادند اما در برابر پاسخ‌های مستدل و عزتمندانه‌ی زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) سرافکنده و شرمسار شدند تا جایی که خود یزید هم از کشتن امام حسین (علیه‌السلام) برائت جست و ابن مرجانه را لعن و نفرین کرد و این برگشت ورق، پس از گذشت مدت کوتاهی از واقعه‌ی کربلا اتفاق افتاد و پیروزی ظاهری‌شان را به شکستی سخت و دردناک مبدل ساخت.

این تفکر مرزها را درمی‌نوردد و دل‌های انسان‌هایی که عاشق آزادگی و جوانمردی هستند را به هم گره می‌زند و حماسه‌ای همچون اربعین می‌آفریند. این باور ماست که زیارت اربعین به سبب پشتوانه‌ی قوی عاشورا جهانی خواهد شد و مسیر را برای ظهور باز خواهد کرد.

عاشقانه‌های بسیاری را انسان در مسیر پیاده‌روی اربعین اباعبدالله (علیه‌السلام) مشاهده می‌کند که در وصفش کتاب‌های بسیاری در این سال‌ها به رشته‌ی تحریر درآمده است. پابرهنگانی که در این مسیر گویی بر بال ملائک سوارند و بر سریر شاهی روان.

آنچه نهضت امام حسین (علیه‌السلام) را به‌وسیله زیارت اربعین ایشان به ماجرای ظهور گره می‌زند در دو نکته بسیار مهم نهفته است:

۱. جهانی‌شدن نهضت امام حسین (علیه‌السلام) به‌وسیله اربعین:

برای برپا شدن قیام آخرالزمانی امام عصر (ارواحنا له الفداء) لازم است که یک شناخت جهانی ایجاد شود و این کار را زیارت اربعین امام حسین (علیه‌السلام) انجام خواهد داد. در مسیر پیاده‌روی اربعین می‌توان از ملیت‌های مختلف افراد مختلفی را مشاهده نمود که دل‌سوخته و عاشق پای در این مسیر گذاشته‌اند و هرکدام در زمان بازگشت سفیری برای این مکتب خواهند بود و امام حسین (علیه‌السلام) و فرج امام عصر (ارواحنا له الفداء) را به‌عنوان دو مؤلفه‌ی اصلی این مسیر با دلی مالامال از عشق به اقصی نقاط عالم خواهند برد و گسترش خواهند داد و شاهد این مطلب نیز اضافه شدن هرساله‌ی خیل عاشقان و مشتاقان زیارت اربعین در سال‌های متمادی بوده است.

۲. عشق همراه با رنج:

عشق به امام حسین (علیه‌السلام) عشقی است که باید برای آن بها داد و راحت‌طلبی و عافیت خواهی در آن راهی ندارد و این همان چیزی است که ماجرای ظهور نیز بدان گره‌خورده است که در خیل یاران آخرالزمانی حضرت حجت (عجل الله تعالی فرجه الشریف) راحت‌طلبان را راهی نیست. زیارت اربعین یک دوره‌ی آماده‌سازی عاشقانه است که دل‌ها را به هم گره می‌زند و مرزهای زمینی را در دل خود ذوب می‌کند. زیارت اربعین یک خستگی شیرین به جان انسان می‌اندازد که هر انسانی که خوب در آن تأمل کرده است آن را با هیچ لذت مادی عوض نخواهد کرد.

گرچه امسال ما از این زیارت محرومیم اما شاید این نیز سبب خیری شود که در این روزها با همان حس و حال شوریده، در جمع مردم خودمان باشیم و از جنس رنج‌های شیرین خدمتگزاری مسیر پیاده‌روی زیارت اربعین خدمتی به مردم خودمان داشته باشم تا گام‌های نهایی آدم آخرین ذخیره‌ی الهی هستی، به زیبایی هر چه تمام‌تر برداشته شود.

پی‌نوشت:

۱. آیه ۱۰۵، سوره انبیاء.

۲. آیه ۵، سوره قصص.

۳. «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ) عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی اَلزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ اَلذِّکْرِ أَنَّ اَلْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ اَلصّالِحُونَ قَالَ: «هُمْ نَحْنُ». قَالَ: قُلْتُ: إِنَّ فِی هذا لَبَلاغاً لِقَوْمٍ عابِدِینَ؟ قَالَ: «هُمْ شِیعَتُنَا» [البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۸۴۷]