خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: حدود یک ماه قبل بود که خبرگزاری مهر علل گران نشدن گوشت قرمز را مورد بررسی کارشناسانه قرار داد. در آن زمان نه تنها گوشت قرمز گران نمی‌شد بلکه دام زنده روز به روز ارزان‌تر نیز معامله می‌شد؛ اما این ارزانی به دلیل تدبیر عاقلانه نبود بلکه خبر از خطری می‌داد که اکنون آن را مشاهده می‌کنیم.

بیشتر بخوانید:

ارزانی امروز گوشت و خطرات فردا / دامداران در آستانه ورشکستگی

مدتی پس از انتشار گزارش فوق پیش بینی‌ها محقق شد؛ قیمت گوشت گوسفند و گوساله رشد کرد؛ در حالی که پیش از آن می‌شد گوشت گوسفند را حتی با قیمت ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان نیز خریداری کرد، اما این عدد به ۱۶۰ هزار تومان نیز رسید.

خبرگزاری مهر این مشکل را رها نکرده و همچنان به دنبال یافتن نقاط ضعف و حل آن است. از این رو بار دیگر به میان دامداران رفتیم تا ابعاد جدیدی از مشکلات را جویا شویم.

دامی که برای دامدار خیر ندارد

این بار به مسئله حیاتی نهاده‌های دامی ورود کردیم. موضوعی که این روزها بدجور سر به سر دامداران می‌گذارد و باعث شده برخی دامداران عطایش را به لقایش ترجیح دهند و دام خود را به کشتارگاه برده و از شرش خلاص شوند.

ماجرا از آن قرار است که نهاده‌های دامی که با ارز دولتی ۴,۲۰۰ تومان وارد می‌شود، در بازار آزاد به چند برابر قیمت فروخته می‌شود. به این ترتیب یا باید قیمت گوشت و یا لبنیات افزایش یابد و یا دامدار دام مولد خود را ذبح کند.

رضا ریحانی، یکی از دامداران بجنوردی در این خصوص در گفتگو با مهر اظهار کرد: نهاده‌های دامی مانند سویا و ذرت که تماماً دولتی است در بازار یافت نمی‌شود اما همانجا می‌گویند نهاده آزاد برای فروش دارند؛ در واقع همان نهاده‌های دولتی را به قیمت آزاد به فروش می‌رسانند.

واردات با ارز دولتی و فروش به قیمت آزاد

وی افزود: امروز جو بالای ۵ هزار تومان و کنسانتره‌ها بالای ۶ هزار تومان است در حالی که تمام آنها با ارز دولتی وارد می‌شود اما آزاد به دست دامدار می‌رسد؛ شبکه توزیع مشکل دارد و هرچند در کشور و همچنین در خراسان شمالی بیش از نیاز نهاده‌های دولتی وارد کرده‌ایم، اما باز هم به قیمت آزاد فروخته می‌شود.

ریحانی با تاکید بر اینکه توزیع این نهاده‌ها بر عهده جهاد کشاورزی استان است، گفت: چرا دامدار وقتی از جهاد کشاورزی نهاده می‌خواهد به او نمی‌دهند و می‌گویند باید از کارخانه خوراک دام تهیه کنی؟ وقتی به این کارخانه نیز می‌رود پاسخ می‌دهند که نهاده‌ها آزاد است در حالی که محتویات اصلی خوراک دام فقط دولتی وارد می‌شود.

این دامدار با اشاره به ارسال نهاده‌ها از جهاد کشاورزی به کارخانه تولید خوراک دام، بیان کرد: کارخانه نیز به دامدارانی که رابطه‌های خاص دارند نهاده تحویل می‌دهد و بقیه را با قیمت آزاد به فروش می‌رسانند.

وی افزود: حال اگر خوراک دام آزاد تهیه شود، باید قیمت لبنیات نیز افزایش یابد اما دولت جلوی آن را می‌گیرد و از این رو دامدار به خاطر اینکه ضرر نکند، یک فساد انجام داده و شیر را با آب مخلوط می‌کند لذا می‌توان گفت که دولت بستر فساد را مهیا کرده است.

ریحانی در انتها گفت: ذبح دام مولد همچنان ادامه دارد و روز به روز بیشتر می‌شود.

کاهش تولید شیر

آقای محزون، یکی از خریداران و توزیع کننده‌های شیر از شهرستان راز است. این کاسب در گفتگو با مهر اظهار کرد: تولید شیر اکنون کاهش یافته که دلیل اصلی آن افزایش شدید قیمت خوراک دام است به طوری که قیمت علوفه‌ها نزدیک ۳ برابر شده اما شیر یک و نیم برابر افزایش قیمت داشته است.

وی افزود: به این ترتیب دامدار رغبتی به نگهداری دام ندارد لذا یا دام خود را می‌فروشد و یا ذبح می‌کند.

محزون تاکید کرد: حدود ۲ ماه قبل روزانه نزدیک به ۳۰۰ لیتر شیر جمع‌آوری می‌کردم اما اکنون این میزان به نصف کاهش یافته و حدود ۱۵۰ لیتر در روز است؛ البته مدتی نیز این عدد به زیر ۱۰۰ لیتر رسیده بود زیرا تولید شیر به شدت کاهش یافته است.

این کاسب به کیفیت شیر نیز اشاره داشت و گفت: بسته به نوع خوراک دام حجم شیر و یا کیفیت آن تغییر می‌کند و چون دامدار مجبور است خوراک بی کیفیت تری به دام بدهد، کیفیت شیر نیز کاهش می‌یابد.

قیمت دام زنده در حال افزایش است

حسین قاسم زاده، رئیس اتحادیه صنف لبنیات، قصابان و مرغ فروشان بجنورد نیز در این خصوص گفت: با افزایش قیمت نهاده‌ها، قیمت دام زنده افزایش یافته و از سویی قاچاق دام، فعال شدن دلالان و خروج دام از استان هم یکی از علت‌های افزایش قیمت گوشت قرمز در استان است.

رئیس اتحادیه صنف لبنیات، قصابان و مرغ فروشان بجنورد گفت: ما پیشنهاد داده‌ایم تا برای مدیریت بازار گوشت قرمز، خروج دام زنده از استان محدود شود اما هنوز در این زمینه تصمیمی گرفته نشده است.

زیر و بم تخصیص نهاده به دامداران

احمد یوسفی، مدیر جهاد کشاورزی اسفراین نیز در این خصوص در گفتگو با مهر اظهار کرد: نهاده‌ها را صرفاً به دامدار هایی می‌دهیم که خودشان تولید کننده کنسانتره هستند یعنی اگر پروانه، دام و آسیاب میکسر داشته باشند نهاده به آنها داده می‌شود تا خوراک اصلی دامشان را تولید کنند.

وی افزود: کسانی که آسیاب ندارند از کنسانتره آماده استفاده می‌کنند به این ترتیب که با ۷ کارخانه داخل استان قرارداد منعقد شده و عمده نهاده‌ها به این کارخانه‌ها تعلق می‌گیرد و کارخانه در قبال دریافت ذرت، جو و سویای دولتی، کنسانتره تولید می‌کند.

یوسفی ادامه داد: دامدار از جهاد کشاورزی حواله دریافت می‌کند و پس از رجوع به کارخانه بدون پرداخت کارمزد خوراک دام خود را تهیه می‌کند؛ نظارت بر حسن توزیع نیز صورت می‌گیرد.

مدیر جهاد کشاورزی اسفراین با اشاره به اینکه برخی دامداران به کنسانتره اندکی نیاز دارند، بیان داشت: برای این دامدار صرف ندارد که به کارخانه برود لذا به تعاونی‌ها مراجعه می‌کند و کنسانتره می‌خرد.

وی گفت: نظارت بر تعاونی‌ها نیز وجود دارد به طوری که ابتدا لیست توزیع حواله قبلی را به جهاد ارائه می‌دهند و پس از راستی آزمایی حواله دیگری از نهاده‌ها را به آنها می‌دهیم.

در حالی که مسئولان از اجرای نظارت‌ها سخن می‌گویند اما مشاهدات عینی و اعتراض دامداران مشخص می‌کند این نظارت‌ها یا آنچنان دقیق نیست و یا کارایی ندارد. به این ترتیب دامداران همچنان برای تهیه نهاده‌های دولتی با مشکل مواجه‌اند و این عاملی خواهد شد تا روز به روز میزان تولید گوشت قرمز و یا لبنیات در خراسان شمالی کاهش یابد.