«نامه‌های عارف قزوینی» نقد و بررسی می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، برنامه «سیم و زر» رادیو فرهنگ در تازه‌ترین قسمت خود به بررسی کتاب «نامه‌های عارف قزوینی» اثر مهدی نورمحمدی می‌پردازد. در این برنامه که از ساعت ۱۲ امروز دوشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ پخش می‌شود، مهدی نورمحمدی پاسخگوی سوالات محمد آسیابانی کارشناس این هفته برنامه سیم و زر است. برنامه «سیم و زر» با تهیه‌کنندگی فریده گودرزی و اجرای فاطمه اسحاق تبار دوشنبه‌ها ساعت ۱۲ روی موج اف ام ردیف ۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می‌شود.

نامه‌های عارف قزوینی» به کوشش مهدی نورمحمدی را با اضافات، تجدیدنظر و ویرایش جدید با شمارگان ۳۰۰ نسخه، ۴۸۰ صفحه و بهای ۱۲۰ هزار تومان در فروردین ۱۴۰۰ توسط نشر نگاه منتشر شد و پس از مدت کوتاهی به چاپ دوم رسید.

این‌کتاب مشتمل بر ۸۴ نامه از عارف قزوینی، ۱۳ نامه به عارف و ۱۰ نامه درباره اوست که از مجموعه‌های خصوصی، نسخه‌های دستنویس، کتب، روزنامه‌ها و مجلات گوناگون گردآوری شده‌اند. این‌نامه‌ها زبان حال و آیینه تمام‌نمای روحیات و افکار عارف‌اند و اطلاعات ارزشمند و منحصر به‌فردی که از این نامه‌ها به‌دست می‌آید در شناخت عارف، تحقیق در احوال و آثار و همچنین تدوین کامل‌ترین زندگی‌نامه وی، اهمیت و ارزش فراوانی دارد.

از میان نامه‌های این‌مجموعه، ۳ نامه عارف به‌علی بیرنگ برای اولین‌بار منتشر شده است. این نامه‌ها، حاوی ۲ غزل و ۲ دوبیتی (به‌معنی عام) و ۲ بیت منتشر نشده‌اند که در دیوان عارف نیامده است.

لازم به ذکر است که چاپ نخست این کتاب به سال ۹۱ منتشر شده بود، اما ویژگی‌های چاپ دوم کتاب از این قرار است:

۱. تعداد نامه‌ها از ۵۴ نامه به ۸۴ نامه افزایش یافته است.

۲. دو پیوست: «نامه‌ها به عارف» (شامل ۱۳ نامه) و «نامه‌ها درباره عارف» (شامل ۱۰ نامه) به‌کتاب افزوده شده است.

۳. توضیحات سودمند پژوهشی تحت عنوان «پی‌نوشت» در انتهای برخی نامه‌ها آورده شده است که در رمزگشایی از نکات مبهم زندگی عارف و درک و تفسیر نامه‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است.

۴. برای اولین بار پس از مرگ عارف، با دستیابی نگارنده به‌نامه بحث‌برانگیز عارف در روزنامه «آینده ایران» که دربردارنده نظر وی در مورد رضاشاه است و مقایسه آن با نامه مندرج در «عارف‌نامه هزار» مشخص شد این نامه با حذف‌ها، اضافات، افتادگی‌ها و دست بردن‌های متعدد، در عارف‌نامه هزار انتشار یافته است و حذف عبارت «همین همدانی که من امروز از روی ناچاری و اجبار در آن توقف دارم.» که در روزنامه «آینده ایران» آمده و توسط محمدرضا هزار در «عارف نامه هزار» حذف شده را می‌توان به‌عنوان سند و قرینه‌ای مبنی بر اقامت اجباری عارف در همدان محسوب کرد که نکته‌ای تازه‌یاب در پژوهش‌های مرتبط با عارف محسوب می‌شود.

۵. با پژوهش در دیوان شعرا و تذکره‌ها، تا حد امکان مأخذ ابیات و مصرع‌های موجود در نامه‌ها به‌دست داده شده است.

۶. برخی اشتباهات راه یافته در چاپ اول، اعم از اغلاط حروف‌چینی، افتادگی‌ها و لغزش‌های بدخوانی تصحیح شده است.