خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: سارا عرفانی نویسنده و مدرس داستان‌نویسی، مربی اولین مسابقه سالانه خودنویس بود که در سال ۱۳۹۷ برگزار شد. در آن‌مسابقه ۲۰ نفر برگزیده شدند و در کارگاه‌های خودنویس زیرنظر مربیان باتجربه، قلم خود را پرورش دادند.
یکی از شاگردان سارا عرفانی، ترکان قربان‌زاده بود. او نویسنده کتاب «تنها در سامسون» است که داستانش را براساس خاطره‌های واقعی خود نوشته است. تنها در سامسون، روایت واقعی زندگی او به‌عنوان یک دانشجو در ترکیه و مواجهه‌اش با یک داعشی است که در نشرسرای خودنویس منتشر و با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد.
مسابقه خودنویس ۳ با موضوع «امید و باور به توان مردم» تا ۳۱ تیرماه برگزار می‌شود و علاقه‌مندان و نوقلم‌های ایرانی و اتباع خارجی می‌توانند در صورت نداشتن اثر منتشرشده، طرح داستانی خود را در سایت Khodnevis.ir بارگذاری کنند.
با سارا عرفانی به مناسبت برگزاری سومین مسابقه سالانه خودنویس گفت‌وگویی داشته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
*کشف استعداد نوقلم‌ها برای نویسندگان باتجربه چقدر اهمیت دارد؟ آیا تبدیل به دغدغه شده است یا یک فعالیت فرعی و حاشیه‌ای محسوب می‌شود؟
به نظرم خیلی بستگی به آن نویسنده دارد. بعضی نویسنده‌ها شاید کشف استعداد نوقلم‌ها برایشان مهم باشد. اما برای بعضی دیگر اهمیتی نداشته باشد و این برمی‌گردد به ویژگی‌های فردی آن نویسندگان و مسئولیتی که در قبال اجتماع ممکن است احساس کنند یا نه.
*برگزاری کارگاه‌های آموزشی داستان‌نویسی را کاربردی و مفید می‌دانید؟ نقدی به فرم و محتوای این نوع کارگاه‌ها دارید؟
به نظرم کارگاه‌های آموزش داستان‌نویسی می‌توانند مفید باشند اگر استعدادها به درستی گزینش شده باشند. یعنی اگر ابتدا بچه‌های مستعد شناسایی شوند، کارگاه می‌تواند مفید باشد. در مورد نقد به فرم و محتوای کارگاه‌ها باید تک به تک و مصداقی صحبت کرد.
*تابه‌حال برایتان پیش آمده که از انتقال تجربه‌های نویسندگی‌تان به دیگران بترسید یا مردد شوید؟
من وقتی تجربه‌های خودم را به هنرجویان انتقال می‌دهم تاکید می‌کنم که این‌ها تجربه‌های شخصی است و ممکن است روی فرد دیگری جواب ندهد. یا سلیقه و خلاقیت او باعث شود از مسیر دیگری جواب بگیرد. برای همین لزوماً شاید تجربه‌های من برای همه مفید نباشد اما حتماً این را به دوستان علاقه‌مند گوشزد می‌کنم. حتی می‌گویم من اصول نویسندگی را آموزش می‌دهم. یاد بگیرید. اما در نهایت می‌توانید همه را کنار بگذارید و با اصول خودتان بنویسید. اینکه چقدر موفق می‌شوید یا نه به خودتان و نگاه متفاوت‌تان بستگی دارد.
*مهم‌ترین نکاتی که در کارگاه آموزشی خودنویس به شاگردهایتان می‌گفتید چه بود؟
نکات زیادی گفته شد. سعی می‌کردم در دوره‌های ابتدایی عناصر داستان را بگویم که هر نویسنده‌ای به آن احتیاج دارد. در عین حال بعضی فوت و فن‌هایی که شاید خودم سال‌ها طول کشیده و فهمیده‌ام را در اختیارشان گذاشتم.
*ترکان قربان‌زاده شاگرد شما در دوره کشف استعداد خودنویس بوده است و اولین اثر او با نام «تنها در سامسون» پس از انتشار در نشرسرای خودنویس موفقیت‌های بسیاری کسب کرد. به ثمرنشستن تلاش‌هایتان چقدر امید و انگیزه به شما می‌دهد برای آموزش نوقلم‌های بیشتر؟
ترکان قربان‌زاده از ابتدا هم روایت سفرش را خیلی خوب نوشته بود و من از خواندنش لذت بردم و می‌دانستم که بعد از چاپ با استقبال خوبی مواجه می‌شود. اما حتماً انتشار آثار دوستانم برایم بسیار شیرین است. حتی بی‌اغراق از چاپ آثار خودم شیرین‌تر است و بسیار امیدبخش است.
*آیا شما هم در زمان یادگیری اصول و فنون داستان‌نویسی از کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی استفاده کردید؟
من تقریباً بیست و دو سه سال پیش در یکی از دوره‌های مکاتبه‌ای آموزش نویسندگی حوزه هنری شرکت کردم. بعد از آن با مطالعه و شرکت در جلسات نقد سعی کردم نویسندگی‌ام را تقویت کنم.
*ادبیات داستانی ایران را در سال‌های اخیر قوی می‌بینید یا از مسیر پختگی و سوژه‌های خلاقانه دور شده است؟
حتماً هر چه می‌گذرد ادبیات داستانی قوی‌تر می‌شود. اما به نظرم هنوز از نقطه مطلوب فاصله‌ی زیادی داریم و باید بسیار تلاش کنیم.
*در حال نگارش اثر جدیدی هستید؟
کتابی نوشته‌ام که روایت داستانی یکی از بچه‌های جهادگر است. ان‌شاالله به زودی منتشر می‌شود. اتفاقاً داستان را از زاویه دید خود جهادگر که در یکی از ماموریت‌های جهادی دچار سانحه شد و به رحمت خدا رفت نوشته‌ام و سعی کردم از فرم و تکنیک برای اثربخشی بیشتر بهره بگیرم. کتاب را به همراه یکی از دوستان نویسنده‌ام خانم مریم علویان نوشته‌ام و نشر شهید کاظمی قرار است آن را منتشر کند.
*چند اثر داستانی یا غیرداستانی که برای تمرین داستان‌نویسی نوقلم‌ها مفید هستند معرفی کنید.
همیشه مجموعه کتاب‌های آموزش نویسندگی سوره مهر را به هنرجویانم معرفی می‌کنم که کتاب‌های خوبی هستند.
نظر شما