تلاش برای توسعه زیست‌بوم تحقیق و فناوری حوزه سلامت

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، دکتر فرید نجفی گفت: مدل جدید حمایتی اعلام «فراخوان مبتنی بر درخواست پروپوزال تحقیقاتی» در راستای توصیه سازمان جهانی بهداشت برای تصمیم‌گیری آگاه از شواهد است.

وی گفت: با این روش مدل جدیدی برای شبکه‌های تحقیقاتی حوزه سلامت تعریف شد تا اولویت‌های مهم حوزه خود را مشخص کرده و تبدیل به ‌RFP کنند و سپس با سازمان های مرتبطی که سیاستگذاران حوزه سلامت هستند به توافق و تفاهم برسند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت افزود: هر سازمانی که متعهد شود ۵۰ درصد هزینه تحقیقاتی یک RFP را تامین کند موسسه نیماد نیز ۵۰ درصد باقی‌مانده را به شرط رعایت چارچوب‌های علمی مانند برگزاری فراخوان و انجام داوری peer review پرداخت خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه مشارکت مالی سازمانی که در آینده مجری نتایج آن تحقیقات است، تضمین‌کننده به کارگیری نتایج پژوهش خواهد بود، گفت: همیشه در دنیا یکی از چالش‌های مهم این است که نتیجه تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده توسط دستگاه‌های مجری و سیاست‌گذار به کار گرفته شود و سیاست‌گذاری‌ها بر مبنای شواهد علمی باشد؛ وقتی یک سازمان سیاست‌گذار حاضر است ۵۰ درصد از هزینه‌های تحقیقاتی یک طرح را پرداخت کند بدون شک تعهد بیشتری برای به‌کارگیری نتایج آن طرح تحقیقاتی را هم خواهد داشت.

نجفی در خصوص سازمان‌های متقاضی پروژه‌های تحقیقاتی گفت: این سازمان‌ها می‌توانند از درون وزارت بهداشت باشند یا سازمان‌هایی که خارج از وزارت بهداشت فعالیت مرتبط با حوزه سلامت دارند، مانند سازمان محیط زیست، بهزیستی، وزارت ورزش و جوانان ، سازمان انتقال خون، سازمان‌های بیمه گر و غیره.

وی با اشاره به اینکه وظیفه تعیین اولویت‌های حوزه سلامت با سازمان‌های سیاست‌گذار همراه با محققین و متخصصین رشته‌های مختلف است، گفت: شاید برخی نقد داشته باشند که سازمان و دستگاه اجرایی اگر اولویت‌های تحقیقاتی را مشخص کنند امکان دارد سوالاتی طرح کنند که پاسخ آن سئوالات قبلا در مجموعه‌های دانشی ارایه شده است ولی سازمان سیاست‌گذار از آن‌ها بی‌اطلاع هستند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: برای این مسئله هم مراکز تحقیقاتی همکار را در کنار سازمان‌ها در نظر گرفتیم تا در صورت تعیین اولویت یا طرح سوال ابتدا توسط مرکز تحقیقاتی مورد بررسی و راستی‌آزمایی قرار گیرند که آیا جواب موضوعات مطرح شده در پایگاه‌های دانشی داخلی یا خارجی وجود دارد یا خیر؟! اگرچه در حال حاضر در بسیاری از سازمان‌های سیاست‌گذار حوزه سلامت توانایی رصد آخرین مطالب علمی وجود دارد، همکاری مراکز تحقیقاتی در این خصوص می‌تواند نقائص احتمالی را برطرف کند.

وی افزود: اولویتی که از این سازمان یا نهاد سیاست‌گذار حوزه سلامت با همکاری مرکز تحقیقاتی همکار تعیین می‌شود ابتدا باید تبدیل به ‌RFP شود و سپس به تایید موسسه نیماد به عنوان بزرگترین موسسه حامی تحقیقات حوزه علوم پزشکی برسد تا برای انجام آن طرفین تامین اعتبار کنند و در نهایت به‌صورت فراخوان در معرض اعلان عمومی قرار گیرد.

نجفی گفت: فاز بعدی همکاری موسسه نیماد با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. واقعیت این است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با در اختیار داشتن ۱۲ ستاد و بسیاری از نهادهای وابسته، یکی از مهمترین بخش‌های تاثیرگذار در زیست بوم تحقیقات و فناوری کشور محسوب می‌شود. از ۱۲ ستاد حداقل پنج ستاد این معاونت به‌طور مستقیم با حوزه سلامت مرتبط است.

وی با اعلام اینکه در حال حاضر مشارکت موسسه نیماد با چندین ستاد معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز شده است، گفت: از جمله آنها ستاد توسعه زیست فناوری است که بر اساس توافق صورت گرفته نیماد و ستاد مزبور به‌طور مشترک تا سقف ۱۴ میلیارد تومان از طرح‌های مرتبط و مورد علاقه، حمایت می کنند.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با اشاره به اینکه در دنیا امور مرتبط با علوم شناختی و مغز پیشرفت شگرفتی داشته است، گفت: در راستای توسعه همکاری‌ها، کمیته علوم اعصاب و بهداشت روان در نیماد و ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی و فناوری نیز مشارکت خود را در حمایت از طرح‌های تحقیقاتی در این زمینه آغاز کرده‌اند.

وی گفت: بر اساس این توافق هر دو سازمان به صورت مشترک طرفین ۴ میلیارد تومان در طرح‌های تحقیقاتی مشترک سرمایه‌گذاری خواهند کرد. هم اکنون نیز فراخوان‌های علوم شناختی در سایت نیماد منتشر شده است.

نجفی از همکاری چهارجانبه میان دفتر طب سنتی وزارت بهداشت، ستاد توسعه علوم و فناوری‌های گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و موسسه نیماد خبر داد و گفت: به زودی این همکاری به‌صورت رسمی توسعه خواهد یافت.

وی با بیان اینکه نقطه غایی تمام این برنامه‌ها ایجاد یک زیست بوم منسجم تحقیق و فناوری در حوزه سلامت است که امیدواریم در دولت بعدی ادامه یابد افزود: اکنون همگرایی میان ستادها، نیماد و دیگر موسسات حامی تحقیقات و فناوری شکل گرفته است تا طرح‌های تحقیقاتی هدفمند و راهبردی با افقی روشنتر در کشور انجام شود.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: قدم بعدی برای تکمیل این چرخه، سوق دادن طرح‌ها و پروژه‌ها به‌سوی فناوری و تولید است. در این مرحله باید سرمایه‌گذران صندوق‌هایی مانند صندوق نوآوری و شکوفایی به‌طور سیستماتیک و نظام‌ند بتوانند بعد از شناسایی چنین پروژه هایی از آنها حمایت کنند. چنین اتصالی می‌تواند چرخه تحقیق و فناوری کشور در حوزه سلامت را تکمیل کند و یک زیست بوم همگرا، متصل و فعال را در کشور شکل دهد.

به گفته وی، این زنجیره زیبای تحقیق و فناوری است که پیش از این به صورت پراکنده وجود داشت ولی اکنون با این برنامه‌ها به صورت ساختارمند شکل بگیرد و تکمیل شود.